Tổng quan về tỉnh Hà Giang

Tỉnh Hà Giang nằm ở cực Bắc Tổ quốc, là điểm đầu của dải đất hình chữ S và có ý nghĩa chiến lược về quốc phòng, an ninh cũng như phát triển kinh tế vùng biên. Đây là tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ, cách thủ đô Hà Nội khoảng 300 km, tiếp giáp Trung Quốc ở phía Bắc qua cửa khẩu Thanh Thủy.

Với tổng diện tích hơn 7.927 km² , Hà Giang sở hữu địa hình phần lớn là núi cao hiểm trở, xen lẫn thung lũng hẹp và các con sông lớn nhỏ như sông Lô, sông Miện. Tỉnh nổi bật với Cao nguyên đá Đồng Văn – Công viên địa chất toàn cầu được UNESCO công nhận, là một trong những biểu tượng du lịch và địa chất đặc sắc nhất Việt Nam.

Dân số toàn tỉnh tính đến năm 2022 ước khoảng 935.700 người , với thành phần dân cư đa dạng, chủ yếu là các dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Dao, Nùng, Lô Lô... Tỷ lệ người dân sinh sống ở khu vực nông thôn chiếm hơn 79%, cho thấy cơ cấu dân số còn thiên về nông nghiệp – miền núi.

Kinh tế - Văn hóa - Du lịch

Hà Giang là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, song đang từng bước vươn lên nhờ vào phát triển du lịch sinh thái, nông nghiệp đặc sản và các hoạt động giao thương vùng biên. Tổng sản phẩm GRDP năm 2022 đạt hơn 31.500 tỷ đồng , bình quân đầu người đạt khoảng 34,6 triệu đồng (tương đương 1.427 USD).

Du lịch được định hướng là ngành mũi nhọn, với hàng loạt điểm đến thu hút như:

• Đèo Mã Pí Lèng – “thiên hạ đệ nhất đèo” của vùng núi phía Bắc.
• Cột cờ Lũng Cú – nơi đánh dấu điểm cực Bắc thiêng liêng của Việt Nam.
• Dinh thự Vua Mèo , phố cổ Đồng Văn , ruộng bậc thang Hoàng Su Phì ...
• Các lễ hội mang đậm bản sắc như chợ tình Khâu Vai , lễ hội hoa tam giác mạch .

Kể từ ngày 1/7/2025, toàn bộ địa giới hành chính tỉnh Hà Giang được sáp nhập vào tỉnh Tuyên Quang . Sau sáp nhập, đơn vị hành chính mới giữ tên gọi là tỉnh Tuyên Quang .

Đơn vị hành chính cấp huyện

Tính đến năm 2025, tỉnh Hà Giang có 11 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 1 thành phố và 10 huyện miền núi. Việc phân chia hành chính này phản ánh rõ đặc điểm địa hình, văn hóa, dân cư của từng khu vực trong tỉnh, đồng thời tạo nền tảng cho phát triển kinh tế, xã hội và bảo đảm quốc phòng – an ninh khu vực biên giới phía Bắc.

1. Thành phố Hà Giang: Là trung tâm hành chính, kinh tế và đô thị lớn nhất của tỉnh. Đây là nơi tập trung các cơ quan cấp tỉnh, trường học, bệnh viện và cơ sở hạ tầng hiện đại nhất Hà Giang.

2. Huyện Bắc Mê: Nằm ở phía Đông tỉnh, giáp với Cao Bằng, có địa hình đồi núi, rừng nguyên sinh và nhiều tiềm năng du lịch sinh thái.

3. Huyện Bắc Quang: Cửa ngõ phía Nam của tỉnh, tiếp giáp Tuyên Quang. Bắc Quang có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp chế biến.

4. Huyện Quang Bình: Tách ra từ Bắc Quang, có địa hình trung du, phát triển chăn nuôi, nông nghiệp và hạ tầng đang được đầu tư mạnh.

5. Huyện Vị Xuyên: Là huyện lớn nhất, có đường quốc lộ 2 chạy qua và cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy, đóng vai trò chiến lược về kinh tế và quốc phòng.

6. Huyện Quản Bạ: Cửa ngõ vào Cao nguyên đá Đồng Văn, nổi bật với cảnh quan độc đáo như Núi Đôi Quản Bạ và các chợ phiên truyền thống.

7. Huyện Yên Minh: Địa bàn trung chuyển trên hành trình đến Đồng Văn – Mèo Vạc, có tiềm năng du lịch, trồng rừng và phát triển nông nghiệp bền vững.

8. Huyện Đồng Văn: Trung tâm của Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá, sở hữu nhiều di tích nổi bật như phố cổ Đồng Văn, dinh thự Vua Mèo.

9. Huyện Mèo Vạc: Giáp Trung Quốc, nổi tiếng với đèo Mã Pí Lèng và sông Nho Quế, là địa phương trọng điểm phát triển du lịch mạo hiểm và biên giới.

10. Huyện Hoàng Su Phì: Có hệ thống ruộng bậc thang hùng vĩ, là điểm đến nổi bật vào mùa lúa chín và trong các lễ hội văn hóa dân tộc.

11. Huyện Xín Mần: Giáp tỉnh Lào Cai, địa hình phức tạp nhưng giàu tài nguyên lâm nghiệp và có tiềm năng phát triển nông – lâm nghiệp sạch.

Đơn vị hành chính cấp xã

1. Thành phố Hà Giang (5 phường, 3 xã)

• Phường: Minh Khai, Trần Phú, Nguyễn Trãi, Quang Trung, Ngọc Hà.
• Xã: Ngọc Đường, Phương Độ, Phương Thiện.

2. Huyện Vị Xuyên (1 thị trấn, 22 xã)

• Thị trấn: Vị Xuyên.
• Xã: Bạch Ngọc, Cao Bồ, Đạo Đức, Kim Thạch, Lao Chải, Linh Hồ, Minh Tân, Ngọc Linh, Ngọc Minh, Phong Quang, Phú Linh, Phương Tiến, Phương Viên, Quảng Ngần, Thanh Đức, Thanh Thủy, Thuận Hòa, Trung Thành, Trung Thành, Việt Lâm, Xín Chải, Tùng Bá.

3. Huyện Bắc Quang (2 thị trấn, 21 xã)

• Thị trấn: Việt Quang, Vĩnh Tuy.
• Xã: Bằng Hành, Đồng Tâm, Đông Thành, Đức Xuân, Hữu Sản, Hữu Tâm, Kim Ngọc, Liên Hiệp, Quang Minh, Quang Thành, Tân Lập, Tân Quang, Tân Thành, Thượng Bình, Tiên Kiều, Tùng Bá, Vĩnh Hảo, Vĩnh Phúc, Việt Hồng, Việt Vinh, Yên Bình.

4. Huyện Quang Bình (1 thị trấn, 14 xã)

• Thị trấn: Yên Bình.
• Xã: Bản Rịa, Hương Sơn, Nà Khương, Tân Bắc, Tân Nam, Tân Trịnh, Tiên Nguyên, Tiên Yên, Vĩ Thượng, Xuân Giang, Xuân Minh, Yên Hà, Yên Thành, Yên Bình.

5. Huyện Hoàng Su Phì (1 thị trấn, 24 xã)

• Thị trấn: Vinh Quang.
• Xã: Bản Luốc, Bản Máy, Bản Nhùng, Bản Phùng, Chiến Phố, Đản Ván, Hồ Thầu, Nam Sơn, Nậm Dịch, Nậm Khòa, Nậm Tỵ, Ngàm Đăng Vài, Pố Lồ, Pờ Ly Ngài, Sán Xả Hồ, Tả Sử Choóng, Tân Tiến, Thàng Tín, Thèn Chu Phìn, Thông Nguyên, Túng Sán, Tụ Nhân, Xuân Giang, Nậm Chàng.

6. Huyện Xín Mần (1 thị trấn, 17 xã)

• Thị trấn: Cốc Pài.
• Xã: Bản Díu, Bản Ngò, Chế Là, Chí Cà, Cốc Rế, Khuôn Lùng, Nà Chì, Nấm Dẩn, Nàn Ma, Nàn Xỉn, Nậm Dịch, Nậm Pồ, Nấm Lư, Pà Vầy Sủ, Quảng Nguyên, Thèn Phàng, Thu Tà.

7. Huyện Quản Bạ (1 thị trấn, 12 xã)

• Thị trấn: Tam Sơn.
• Xã: Bát Đại Sơn, Cán Tỷ, Đông Hà, Lùng Tám, Nghĩa Thuận, Quản Bạ, Quyết Tiến, Tả Ván, Tùng Vài, Thái An, Thanh Vân, Yên Thành.

8. Huyện Yên Minh (1 thị trấn, 17 xã)

• Thị trấn: Yên Minh.
• Xã: Bạch Đích, Đông Minh, Du Già, Du Tiến, Hữu Vinh, Lao Và Chải, Lũng Hồ, Mậu Duệ, Mậu Long, Na Khê, Ngam La, Ngọc Long, Phú Lũng, Sủng Thài, Sủng Tráng, Thắng Mố, Trung Thành.

9. Huyện Đồng Văn (1 thị trấn, 18 xã)

• Thị trấn: Đồng Văn.
• Xã: Hố Quáng Phìn, Lũng Cú, Lũng Phìn, Lũng Táo, Lũng Thầu, Ma Lé, Phó Bảng, Phố Cáo, Phố Là, Sà Phìn, Sảng Tủng, Sính Lủng, Sủng Là, Sủng Trái, Tả Lủng, Thài Phìn Tủng, Vần Chải, Xà Phìn.

10. Huyện Mèo Vạc (1 thị trấn, 17 xã)

• Thị trấn: Mèo Vạc.
• Xã: Cán Chu Phìn, Giàng Chu Phìn, Khâu Vai, Lũng Chinh, Lũng Pù, Nậm Ban, Niêm Sơn, Niêm Tòng, Pả Vi, Pải Lủng, Sơn Vĩ, Sủng Máng, Sủng Trà, Tả Lủng, Tát Ngà, Thượng Phùng, Xín Cái.

11. Huyện Bắc Mê (1 thị trấn, 12 xã)

• Thị trấn: Yên Phú.
• Xã: Đường Âm, Đường Hồng, Giáp Trung, Lạc Nông, Minh Ngọc, Minh Sơn, Phiêng Luông, Phú Nam, Thượng Tân, Yên Cường, Yên Định, Yên Phong.

Quy hoạch tỉnh Hà Giang đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050

Quy hoạch tỉnh Hà Giang đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 xác định mục tiêu xây dựng một tỉnh biên giới phát triển xanh, bền vững, gắn với bảo tồn văn hóa và cảnh quan thiên nhiên độc đáo. Tỉnh tập trung phát triển hạ tầng giao thông kết nối với cao tốc Hà Nội – Lào Cai , tạo thuận lợi cho giao thương và du lịch. Thành phố Hà Giang được quy hoạch là trung tâm hành chính – kinh tế – văn hóa , đóng vai trò dẫn dắt sự phát triển vùng cao nguyên đá.

Trong quy hoạch kinh tế, tỉnh định hướng phát triển nông nghiệp đặc sản gắn với du lịch trải nghiệm , như: chè Shan Tuyết, cam sành, mật ong bạc hà... Đồng thời, Hà Giang ưu tiên đầu tư vào du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và công viên địa chất toàn cầu Đồng Văn , trở thành điểm đến quốc tế. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số , gắn kết phát triển kinh tế với an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.