Tổng quan về thành phố Nam Định
Thành phố Nam Định là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa lớn nhất của tỉnh Nam Định và toàn bộ vùng Nam đồng bằng sông Hồng. Thành phố nằm cách Hà Nội khoảng 90 km về phía Nam, nằm trên trục giao thương chiến lược kết nối đồng bằng Bắc Bộ với khu vực ven biển.
Trước khi mở rộng địa giới, thành phố có diện tích khoảng 46,4 km², dân số khoảng 231.900 người, mật độ hơn 5.000 người/km². Từ năm 2024, khi sáp nhập toàn bộ huyện Mỹ Lộc, diện tích thành phố tăng lên khoảng 120,9 km², dân số gần 365.000 người, mở ra cơ hội phát triển không gian đô thị quy mô lớn và trở thành đô thị loại I trong tương lai gần.
Địa hình thành phố tương đối bằng phẳng, độ cao trung bình từ 2–4 mét so với mực nước biển, đặc trưng vùng châu thổ sông Hồng. Sông Đào uốn lượn qua trung tâm thành phố tạo nên cảnh quan sông nước thơ mộng, đồng thời giữ vai trò điều tiết thoát lũ, cấp nước tưới tiêu và vận tải hàng hóa. Khí hậu thuộc vùng nhiệt đới gió mùa, mùa hè nóng ẩm, mùa đông lạnh khô, thuận lợi phát triển nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.
Thành phố Nam Định tiếp giáp:
- Phía Bắc và Tây Bắc giáp huyện Mỹ Lộc (đã được nhập)
- Phía Tây giáp thị xã Nghĩa Hưng
- Phía Nam giáp huyện Vụ Bản
- Phía Đông giáp Vịnh Bắc Bộ
Lịch sử hình thành và phát triển lâu đời đã tạo nên một đô thị mang đậm dấu ấn văn hóa – lịch sử gắn liền với triều Trần, phong trào kháng chiến và truyền thống khoa bảng, được mệnh danh là “Thành Nam”.
Đơn vị hành chính
Sau điều chỉnh địa giới, Thành phố Nam Định có 22 phường và 6 xã, gồm:
- 22 phường: Cửa Bắc, Cửa Nam, Hòa Vượng, Lộc Hạ, Lộc Hòa, Lộc Vượng, Mỹ Xá, Năng Tĩnh, Quang Trung, Trần Hưng Đạo, Trường Thi, Vị Hoàng, Vị Xuyên, Nam Vân, Hưng Lộc, Trần Đăng Ninh, Trần Quang Khải, Phan Đình Phùng, Văn Miếu, Ngô Quyền, Thống Nhất, Hạ Long
- 6 xã: Mỹ Lộc, Mỹ Hà, Mỹ Phúc, Mỹ Tân, Mỹ Thắng, Mỹ Thuận
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Thành phố có hệ thống giao thông phát triển mạnh mẽ:
- Quốc lộ 10 chạy qua trung tâm, nối Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình.
- Quốc lộ 21B kết nối về Hà Nội và các huyện phía Tây tỉnh.
- Đường sắt Bắc – Nam đi qua, với Ga Nam Định là điểm trung chuyển lớn của khu vực.
- Các tuyến đường tỉnh, đường tránh, đường vành đai liên tục được nâng cấp mở rộng.
- Hệ thống bến xe, bến cảng, sông Đào, kênh Cung cấp năng lực vận tải thủy quan trọng.
- Hệ thống điện, nước sạch, viễn thông và hạ tầng chiếu sáng đô thị hiện đại, phủ khắp các phường xã.
Khu đô thị mới Hòa Vượng, khu đô thị Thống Nhất, Quang Trung, các tuyến phố thương mại và khu dân cư ven sông Đào tạo thành không gian đô thị văn minh, sôi động.
Kinh tế
Về công nghiệp, Nam Định từ lâu được mệnh danh là “Thủ phủ dệt may” Việt Nam, với các doanh nghiệp lớn như Dệt Nam Định, May Sông Hồng, Dệt 10/10. Ngoài dệt, thành phố phát triển mạnh sản xuất cơ khí, chế biến thực phẩm, vật liệu xây dựng và sản phẩm tiêu dùng.
Các khu công nghiệp Mỹ Trung, Hòa Xá, Thành An thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, giải quyết việc làm cho hàng vạn lao động.
Trung tâm thương mại Vincom, siêu thị Big C, hệ thống chợ truyền thống như Chợ Rồng, Chợ Đồng Tâm cùng các tuyến phố chuyên doanh tạo thành mạng lưới thương mại sôi động.
Dịch vụ giáo dục, y tế, ngân hàng, vận tải phát triển đồng bộ, khẳng định vai trò đô thị trung tâm cấp vùng.
Khu vực các xã mới sáp nhập vẫn duy trì sản xuất lúa chất lượng cao, rau màu và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Mô hình nông nghiệp công nghệ cao đang được khuyến khích phát triển.
Văn hóa – Di tích – Lễ hội
Thành phố Nam Định giàu truyền thống văn hóa – lịch sử với hệ thống di tích tiêu biểu:
- Đền Trần – nơi thờ các vua Trần, mỗi năm diễn ra lễ hội Khai Ấn thu hút hàng chục nghìn người.
- Chùa Phổ Minh – nổi tiếng với tháp Phổ Minh, kiến trúc thời Trần.
- Chùa Cổ Lễ, Chùa Keo Hành Thiện, Đền Bảo Lộc – điểm đến văn hóa tâm linh đặc sắc.
- Nhà thờ Khoái Đồng, Nhà thờ Chính Tòa – kiến trúc Gothic tiêu biểu.
- Nhà hát chèo Nam Định, Trung tâm văn hóa 3-2 – nơi bảo tồn nghệ thuật truyền thống.
Ẩm thực Thành Nam phong phú: phở bò gia truyền, bánh cuốn, bánh xíu páo, nem nắm Giao Thủy, bánh gai Tống Xá, bánh nhãn, góp phần tạo nét riêng cho đời sống đô thị.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Phấn đấu trở thành đô thị loại I trực thuộc tỉnh, trung tâm kinh tế – văn hóa vùng Nam đồng bằng sông Hồng.
- Hoàn thiện hạ tầng giao thông: nâng cấp Quốc lộ, xây mới các tuyến vành đai, cầu vượt.
- Phát triển các khu công nghiệp công nghệ cao, logistics, khu đô thị mới hiện đại.
- Bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử và không gian văn hóa phố cổ.
- Nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục, an sinh xã hội.
Tầm nhìn đến năm 2050
- Trở thành trung tâm công nghiệp – thương mại – dịch vụ hiện đại, đô thị xanh, thông minh.
- Xây dựng hệ thống giao thông đồng bộ, kết nối liên vùng và cảng biển.
- Hình thành không gian đô thị đa cực: trung tâm hành chính, khu công nghiệp sạch, khu du lịch sinh thái ven sông.
- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo.
