Tổng quan về huyện Văn Lâm trước sáp nhập
Trước khi sáp nhập (đến ngày 30 tháng 8 năm 2025), huyện Văn Lâm thuộc tỉnh Hưng Yên có tổng diện tích 75,21 km², dân số khoảng 135.766 người (năm 2021), mật độ dân số đạt 1.805 người/km². Huyện nằm trong vùng đồng bằng sông Hồng với địa hình bằng phẳng, độ cao trung bình khoảng 3–4 m, khí hậu nhiệt đới gió mùa, hai mùa rõ rệt, thuận lợi cho nông nghiệp và phát triển công nghiệp.
Ranh giới hành chính
- Phía Đông giáp huyện Cẩm Giàng (tỉnh Hải Dương)
- Phía Tây giáp huyện Văn Giang (Hưng Yên) và huyện Gia Lâm (Hà Nội)
- Phía Nam giáp thị xã Mỹ Hào và huyện Yên Mỹ
- Phía Bắc giáp thị xã Thuận Thành (Bắc Ninh)
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, Văn Lâm gồm 11 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm thị trấn Như Quỳnh, và các xã: Chỉ Đạo, Đại Đồng, Đình Dù, Lạc Đạo, Lạc Hồng, Lương Tài, Minh Hải, Tân Quang, Trưng Trắc, và Việt Hưng.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Khu công nghiệp Phố Nối A, với quy mô gần 596 ha (được mở rộng lên khoảng 689 ha theo quyết định năm 2021), là thành tựu nổi bật về cơ sở hạ tầng của huyện . Nằm sát Quốc lộ 5, cách Hà Nội khoảng 24 km và tiếp giáp ga đường sắt Lạc Đạo, khu công nghiệp được đầu tư hạ tầng đầy đủ như đường nội bộ rộng, điện lưới mạnh (2 trạm 110/22 kV), cấp nước công suất 15.000 m³/ngày đêm, xử lý nước thải 6.000 m³/ngày đêm và dịch vụ hỗ trợ công nghiệp. Đây là trung tâm thu hút đầu tư quốc tế (Nhật Bản, Hàn Quốc, Châu Âu…), góp phần tạo việc làm và tăng ngân sách cho huyện.
Kinh tế
Nền kinh tế Văn Lâm phát triển đa dạng, kết hợp giữa công nghiệp – nông nghiệp – dịch vụ. Khu công nghiệp Phố Nối A tạo nền tảng cho công nghiệp chế biến, sản xuất, điện tử… Trong khi đó, ngành nông nghiệp vẫn đóng vai trò quan trọng với sản phẩm như lúa, rau màu, cây ăn quả và thủy sản. Hợp tác xã nông nghiệp công nghệ cao và du lịch làng nghề đang phát triển, góp phần tăng thu nhập cho người dân.
Làng nghề truyền thống
Huyện có nhiều làng nghề nổi bật: nghề đúc đồng Lộng Thượng tại xã Đại Đồng, nghề dược liệu Nghĩa Trai tại xã Tân Quang, cùng các nghề mộc, làm giò chả, rượu truyền thống tại Lạc Đạo, Chỉ Đạo, Minh Hải… Những làng nghề này không chỉ bảo tồn giá trị văn hóa mà còn tạo thu nhập và hướng tới xây dựng thương hiệu đặc sản kết hợp du lịch.
Khu công nghiệp
Khu công nghiệp Phố Nối A là khu công nghiệp trọng điểm của huyện Văn Lâm trước sáp nhập, với quy mô khoảng 688,94 ha. KCN nằm dọc Quốc lộ 5, tiếp giáp các xã Lạc Đạo, Lạc Hồng, Trung Trắc, thuận tiện kết nối với Hà Nội và các tỉnh lân cận.
Đây là nơi tập trung nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước hoạt động trong các lĩnh vực chế biến, sản xuất linh kiện điện tử, cơ khí, thực phẩm. Hạ tầng được đầu tư đồng bộ với hệ thống đường nội bộ, cấp điện – nước và xử lý môi trường đạt chuẩn. Khu công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, giải quyết việc làm và thúc đẩy quá trình đô thị hóa tại Văn Lâm.
Di tích lịch sử
Nổi bật trong hệ thống di tích Văn Lâm gồm: chùa Nôm (xã Đại Đồng), chùa Thái Lạc (Lạc Hồng), chùa Hương Lãng (Minh Hải), và đền Ghềnh (Như Quỳnh). Một số di tích khác như làng Nôm, cánh đồng hoa cúc chi, và các đền chùa địa phương là điểm đến văn hóa tín ngưỡng, thu hút du khách và nhiếp ảnh gia.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Văn Lâm đặt mục tiêu phát triển mô hình công nghiệp công nghệ cao – đô thị – du lịch văn hóa. Tập trung mở rộng KCN Phố Nối A, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và logistics, thu hút đầu tư sạch và thúc đẩy chuyển dịch kinh tế. Các dự án đô thị như Như Quỳnh Center, cùng cải tạo hạ tầng nội đồng, nâng cấp tiêu thoát nước, xây dựng các xã thành nông thôn mới, kết hợp phát triển du lịch làng nghề, văn hóa, sinh thái, nhằm cải thiện thu nhập và chất lượng sống người dân.
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050 hình thành Văn Lâm trở thành đô thị vệ tinh xanh – công nghiệp sạch – dịch vụ văn hóa, kết nối chặt chẽ với Hà Nội. Quy hoạch định hướng phát triển đô thị tại trung tâm Như Quỳnh và các xã, trong khi bảo tồn vùng lõi văn hóa truyền thống. Hạ tầng kỹ thuật, xã hội đạt chuẩn đô thị loại II hoặc III; đầu tư mạnh vào môi trường, số hóa dịch vụ công, giao thông bền vững. Văn Lâm hướng tới kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn giá trị truyền thống, khẳng định vị thế văn minh, hiện đại, bền vững vùng ven đô.
