Tổng quan về huyện Đình Lập
Đình Lập là một huyện miền núi biên giới nằm ở cực Đông Nam của tỉnh Lạng Sơn, giáp Trung Quốc. Đây là địa bàn có vị trí quan trọng về quốc phòng – an ninh, đồng thời sở hữu nhiều tiềm năng phát triển về lâm nghiệp và kinh tế vùng cao.
- Diện tích tự nhiên: 1.187 km²
- Dân số (năm 2019): 28.579 người
- Trong đó: 6.300 người đô thị, 22.279 người nông thôn
- Mật độ dân số: Khoảng 24 người/km²
- Trung tâm hành chính: Thị trấn Đình Lập (đô thị loại V), nằm giữa vùng rừng núi, là trung tâm kinh tế – hành chính của huyện
Vị trí địa lý và tiếp giáp:
Huyện có tọa độ khoảng 21°33′ Bắc, 107°05′ Đông, có ranh giới hành chính như sau:
- Phía Tây Bắc giáp huyện Lộc Bình
- Phía Đông Bắc giáp biên giới Trung Quốc, với đường biên dài khoảng 51 km
- Phía Đông Nam giáp các huyện Tiên Yên và Bình Liêu (Quảng Ninh)
- Phía Tây Nam giáp huyện Sơn Động (Bắc Giang)
Địa hình phần lớn là đồi núi dốc thoai thoải, có xu hướng thấp dần từ Đông Bắc về Tây Nam, đan xen khe suối và một số dải đất bằng hẹp, thuận lợi cho phát triển lâm nghiệp, thủy lợi nhỏ, và sản xuất nông nghiệp theo cụm dân cư.
Đơn vị hành chính
Huyện có 12 đơn vị cấp xã, bao gồm:
- 2 thị trấn: Đình Lập (huyện lỵ) và Nông trường Thái Bình.
- 10 xã: Bắc Lãng, Bắc Xa, Bính Xá, Châu Sơn, Cường Lợi, Đình Lập (xã), Đồng Thắng, Kiên Mộc, Lâm Ca, Thái Bình.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông đường bộ: Huyện Đình Lập có hai tuyến quốc lộ quan trọng đi qua địa bàn: Quốc lộ 4B (đoạn qua huyện dài khoảng 42 km) và Quốc lộ 31, tuyến kết nối từ huyện Sơn Động (tỉnh Bắc Giang) tới Quốc lộ 1, tạo trục giao thông liên kết giữa khu vực Tây Nam, trung tâm huyện và vùng biên giới.
- Hạ tầng khu vực biên giới: Địa bàn có gần 41 km đường biên giới tại các xã Bắc Xa và Bính Xá, trong đó có khoảng 8 km đường kiểm tra mốc giới. Hệ thống đường biên được quản lý theo mô hình tự quản của người dân phối hợp với lực lượng biên phòng, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.
- Hạ tầng cơ sở tại địa phương: Hiện nay, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã. Hệ thống lưới điện, trường học, trạm y tế được đầu tư phủ khắp các địa bàn dân cư. Trụ sở UBND huyện và các xã được xây dựng kiên cố, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý hành chính và phục vụ nhân dân.
Kinh tế
- Nông – lâm nghiệp: Là thế mạnh khu vực với rừng giàu các cây gỗ kinh tế như thông, lim, đinh; cây dược liệu như mộc nhĩ, nấm hương; diện tích đồng cỏ phủ ~70%, rất thuận lợi cho chăn nuôi gia súc.
- Trồng trọt: Dù đất nông nghiệp chỉ chiếm ~5,2% diện tích, ứng dụng khoa học kỹ thuật đã giúp tăng sản lượng lúa, ngô, năng suất tăng ~14% so năm trước.
- Tiểu thủ công nghiệp: Hiện còn nhỏ, tập trung chế biến lâm – nông sản tại địa phương.
- Thương mại – dịch vụ biên mậu: Phát triển ở trung tâm huyện và gần biên giới, tạo thêm cơ hội xúc tiến đầu tư vùng biên.
Khu công nghiệp/ Làng nghề công nghiệp
- Cụm công nghiệp Đình Lập quy hoạch diện tích 71,39 ha, tổng vốn 677 tỷ, do Công ty An Phú Hưng triển khai giai đoạn 1 dự kiến hoàn thành cuối 2025.
- Làng nghề truyền thống: Chủ yếu là chế biến lâm – nông sản và thủ công từ nguồn nguyên liệu địa phương, kết hợp xuất khẩu qua cửa khẩu.
Di tích – Lễ hội
- Cột mốc 1297 và đường tuần tra biên giới tại xã Bắc Xa là “thiên đường cỏ lau”, điểm du lịch sinh thái núi và đường biên.
- Đình Pò Háng (Bính Xá): Thờ Vua Đinh Tiên Hoàng, di tích cấp tỉnh; lễ hội tổ chức ngày 3/3 âm lịch và 14/4, gắn với truyền thống chiến đấu bảo vệ vùng biên.
- Các lễ hội dân gian như lễ cầu mùa, lễ làng, kết hợp chợ phiên vùng cao tạo bản sắc văn hóa cộng đồng.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập đầu người tăng 1,5–2 lần so 2020.
- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp đạt khoảng 50%.
- Đạt tiêu chí Nông thôn mới cho ≥ 60% xã, thị trấn đô thị loại V.
- Du lịch đạt tối thiểu 150.000 lượt khách/năm, tập trung các điểm biên và văn hóa.
- Bảo tồn di tích cấp tỉnh như Đình Pò Háng, cột mốc biên giới, nâng cấp đường mòn.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Đình Lập
Tầm nhìn đến năm 2050
- Trung tâm công nghiệp vừa & sinh thái vùng biên: Hình thành cụm công nghiệp bền vững, kết nối vận tải biên giới.
- Du lịch sinh thái & văn hóa bản địa: Tổ chức tour “Đồi cỏ lau – Văn hóa Tày-Nùng – Biên giới”; xây dựng nghỉ dưỡng cộng đồng.
- Nông – lâm tiên tiến: Trồng rừng gỗ quý, phát triển nấm và cây dược liệu theo tiêu chuẩn OCOP.
- Hạ tầng đô thị xanh – thông minh: Ứng dụng IoT trong quản lý đô thị Đình Lập – Nông trường Thái Bình; làm đường ven suối, cây xanh.
- Ứng phó biến đổi khí hậu: Xây dựng hệ thống thủy lợi, kiểm soát sạt lở.
- Bảo tồn văn hóa, xã hội: Giữ gìn ngôn ngữ tộc người, cảnh quan biên giới; phát triển cộng đồng dân cư vùng cao.
