Tổng quan về huyện Ứng Hòa trước sáp nhập
Huyện Ứng Hòa nằm ở cực Nam thành phố Hà Nội, thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, là địa phương giàu truyền thống lịch sử và văn hóa. Tổng diện tích tự nhiên của huyện khoảng 183,7 km², dân số tính đến năm 2023 đạt gần 230.000 người. Địa hình chủ yếu là đồng bằng thấp, nhiều khu vực trũng xen kẽ các đầm hồ, sông ngòi, thuận lợi phát triển nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.
Huyện có sông Đáy và sông Nhuệ chảy qua, đóng vai trò quan trọng về thủy lợi, giao thông đường thủy và điều tiết nước sản xuất nông nghiệp. Với vị trí tiếp giáp nhiều huyện, Ứng Hòa là cầu nối giao thương giữa Thủ đô Hà Nội và các tỉnh Hà Nam, Hòa Bình.
Ranh giới hành chính của huyện Ứng Hòa trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Phú Xuyên
- Phía Tây giáp huyện Mỹ Đức
- Phía Nam giáp huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam
- Phía Bắc giáp huyện Thanh Oai
Huyện nổi bật với không gian nông thôn đặc trưng Bắc Bộ, giàu bản sắc làng nghề truyền thống, nhiều di tích lịch sử và tiềm năng phát triển kinh tế đa ngành.
Đơn vị hành chính
Trước khi thực hiện sáp nhập, huyện Ứng Hòa có 29 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 1 thị trấn Vân Đình giữ vai trò trung tâm chính trị – kinh tế, cùng 28 xã nông thôn. Mỗi xã đều có thế mạnh riêng về nông nghiệp, làng nghề hoặc tiểu thủ công nghiệp, góp phần tạo diện mạo kinh tế – xã hội phong phú. Hệ thống quản lý hành chính được kiện toàn, tạo thuận lợi cho công tác điều hành, phát triển địa phương.
Các đơn vị hành chính trực thuộc huyện Ứng Hòa gồm: Thị trấn Vân Đình, xã Cao Thành, xã Đại Cường, xã Đại Hùng, xã Đội Bình, xã Đồng Tiến, xã Đồng Tân, xã Hoa Sơn, xã Hòa Lâm, xã Hòa Nam, xã Hòa Phú, xã Hòa Xá, xã Hồng Quang, xã Kim Đường, xã Liên Bạt, xã Lưu Hoàng, xã Minh Đức, xã Phù Lưu, xã Phương Tú, xã Quảng Phú Cầu, xã Sơn Công, xã Tân Phương, xã Trung Tú, xã Trầm Lộng, xã Trường Thịnh, xã Viên An, xã Viên Nội, xã Vạn Thái, xã Xuân Quang.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống cơ sở hạ tầng của huyện Ứng Hòa trước sáp nhập từng bước được đầu tư nâng cấp và phát triển đồng bộ, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Trên địa bàn huyện có các tuyến giao thông huyết mạch quan trọng như Quốc lộ 21B, Tỉnh lộ 429, Tỉnh lộ 428 và nhiều tuyến đường liên xã, liên thôn đã được bê tông hóa, nhựa hóa.
Ngoài ra, huyện còn có các tuyến đường thủy trên sông Đáy, sông Nhuệ, thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa và giao thương nông sản. Hệ thống điện lưới quốc gia, thông tin liên lạc, cấp thoát nước cơ bản phủ kín đến toàn bộ thôn xóm. Giai đoạn 2016–2023, nhiều dự án hạ tầng trọng điểm được triển khai như nâng cấp Quốc lộ 21B đoạn qua huyện, mở rộng chợ Vân Đình, xây dựng đường trục phía Nam Hà Nội kết nối qua Ứng Hòa, cùng các công trình trường học, trạm y tế đạt chuẩn quốc gia.
Kinh tế
Nền kinh tế của huyện Ứng Hòa trước sáp nhập có đặc điểm phát triển dựa trên nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, kết hợp thương mại – dịch vụ. Huyện sở hữu diện tích canh tác nông nghiệp lớn, tập trung trồng lúa chất lượng cao, rau màu, cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản.
Chăn nuôi gia cầm, thủy sản phát triển mạnh tại các xã ven sông Đáy, đem lại thu nhập đáng kể cho nhiều hộ dân. Ngoài ra, công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp từng bước phát triển với các cụm công nghiệp nhỏ và nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng. Năm 2023, tổng giá trị sản xuất toàn huyện đạt gần 15.500 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 9%/năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 60 triệu đồng/năm, đóng góp quan trọng vào quá trình xây dựng nông thôn mới.
Thương mại – dịch vụ ngày càng mở rộng, đặc biệt ở khu vực thị trấn Vân Đình và các tuyến giao thông chính, góp phần hình thành thị trường tiêu thụ nông sản, hàng thủ công và vật tư sản xuất.
Làng nghề truyền thống
Huyện Ứng Hòa từ lâu đã được biết đến là một trong những vùng đất có số lượng làng nghề truyền thống phong phú bậc nhất của Hà Nội, với nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ nổi tiếng cả nước. Theo thống kê, toàn huyện có hơn 80 làng nghề lớn nhỏ, đóng góp quan trọng vào thu nhập và giải quyết việc làm cho hàng chục nghìn lao động địa phương.
Nổi bật nhất là làng nghề sản xuất tơ tằm Quảng Phú Cầu, có lịch sử hàng trăm năm, chuyên sản xuất nhang (hương) xuất khẩu và tiêu thụ trong nước. Sản phẩm của làng nghề không chỉ đa dạng về mẫu mã mà còn được đánh giá cao về chất lượng, góp phần khẳng định thương hiệu truyền thống. Ngoài ra, xã Sơn Công và xã Đại Cường nổi tiếng với nghề mây tre đan, xã Viên Nội có nghề dệt lụa, xã Hòa Lâm duy trì nghề làm nón lá truyền thống.
Nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại, ứng dụng công nghệ mới, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường xuất khẩu. Các làng nghề truyền thống không chỉ tạo dựng thương hiệu cho huyện mà còn trở thành điểm đến tham quan, trải nghiệm của du khách khi ghé thăm Ứng Hòa.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Ứng Hòa không chỉ giàu truyền thống làng nghề mà còn là vùng đất sở hữu nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị đặc biệt. Huyện hiện có hơn 300 di tích các loại, trong đó nhiều công trình được xếp hạng cấp quốc gia và cấp thành phố.
Chùa Viên Đình nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, lưu giữ nhiều pho tượng quý hiếm, là địa chỉ tâm linh thu hút phật tử và du khách khắp nơi về chiêm bái. Bên cạnh đó, các di tích đình, chùa, miếu, nhà thờ họ tộc tại xã Phương Tú, Trầm Lộng, Viên An, Xuân Quang cũng góp phần làm nên không gian văn hóa đặc trưng của vùng quê Bắc Bộ.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Định hướng phát triển huyện Ứng Hòa trước sáp nhập được xây dựng trên nền tảng khai thác hợp lý tiềm năng đất đai, hạ tầng giao thông, truyền thống làng nghề và nguồn lực con người, hướng tới phát triển cân bằng giữa nông nghiệp hiện đại, công nghiệp sạch và dịch vụ du lịch – thương mại.
Giai đoạn đến năm 2030
Giai đoạn này, huyện Ứng Hòa tập trung đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới nâng cao, phát triển công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp và thương mại – dịch vụ, từng bước hình thành các khu đô thị vệ tinh và cụm công nghiệp tập trung. Những dự án trọng điểm đã và đang triển khai bao gồm Khu công nghiệp sạch Ứng Hòa quy mô 200 ha, dự án đường trục phía Nam Hà Nội kết nối huyện với trung tâm Thủ đô, nâng cấp Quốc lộ 21B và các tuyến tỉnh lộ trọng yếu.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Ứng Hòa được định hướng trở thành đô thị vệ tinh hiện đại, là trung tâm nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp sạch, thương mại – dịch vụ và du lịch văn hóa – sinh thái của khu vực phía Nam Hà Nội.
Huyện sẽ quy hoạch phát triển các khu đô thị sinh thái ven sông Đáy, chuỗi trung tâm logistic, thương mại dịch vụ và các cụm công nghiệp sạch, góp phần giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, di tích lịch sử và không gian làng nghề truyền thống được chú trọng, tạo nên bản sắc riêng biệt và sức hấp dẫn đối với du khách. Tầm nhìn dài hạn của huyện là xây dựng một không gian đô thị – nông thôn hiện đại, bền vững, hài hòa với thiên nhiên, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển của Thủ đô Hà Nội.
Xem thêm các bản đồ quy hoạch các quận/huyện Hà Nội:
