Tổng quan về tỉnh Kon Tum
Kon Tum là tỉnh thuộc khu vực Bắc Tây Nguyên, Việt Nam, nằm tại ngã ba Đông Dương - nơi tiếp giáp với Lào và Campuchia. Tỉnh có diện tích khoảng 9.677 km² và dân số gần 600.000 người (2024), với trung tâm hành chính là thành phố Kon Tum. Từ đây, cách TP. Hồ Chí Minh 654 km về phía Bắc, cách Đà Nẵng 320 km về phía Nam, và Hà Nội khoảng 1.095 km
Về địa hình và khí hậu
Địa hình Kon Tum chủ yếu là đồi núi và cao nguyên, chiếm gần 2/3 diện tích toàn tỉnh, độ cao trung bình từ 500–700 m, riêng khu vực phía Bắc lên đến 800–1.200 m. Đỉnh Ngọc Linh cao 2.596 m là đỉnh cao nhất miền Trung. Khí hậu nơi đây mang đặc trưng nhiệt đới gió mùa pha lẫn khí hậu cao nguyên, chia làm hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 4–11 và mùa khô từ tháng 12–3, với lượng mưa trung bình khoảng 2.100 mm/năm.
Về dân cư
Dân cư Kon Tum có sự đa dạng văn hóa với hơn 50% là người dân tộc thiểu số như Xơ Đăng, Ba Na, Gia Rai, Giẻ Triêng, Brâu, Rơ Măm... Mỗi dân tộc cư trú tại vùng riêng biệt, gìn giữ thiết chế làng bản cổ truyền (kon), do già làng có uy tín đứng đầu. Văn hóa dân gian, lễ hội, kiến trúc nhà rông và nhạc cụ dân tộc là những điểm nổi bật trong đời sống tinh thần nơi đây.
Về tinh tế và du lịch
Kon Tum có thế mạnh về nông – lâm nghiệp, phát triển tiềm năng năng lượng tái tạo và khoáng sản. Năm 2018, tỉnh xếp thứ 59 về GRDP cả nước, với giá trị khoảng 20.057 tỷ đồng. Kon Tum sở hữu nhiều loại tài nguyên khoáng sản như vàng, crôm, đất hiếm, và rừng nguyên sinh quý hiếm với nhiều loài gỗ và động vật đặc hữu.
Du lịch Kon Tum đang phát triển mạnh mẽ với các điểm đến nổi bật như đỉnh Ngọc Linh, Măng Đen – "Đà Lạt thứ hai", các ngôi làng văn hóa dân tộc và rừng nguyên sinh. Bản sắc văn hóa đặc trưng kết hợp với thiên nhiên hoang sơ là lợi thế lớn để thu hút du khách trong và ngoài nước.
Đơn vị hành chính cấp huyện
Tính đến năm 2025 , Kon Tum không có thay đổi lớn về mặt tổ chức hành chính cấp huyện so với những năm trước:
Tỉnh gồm 10 đơn vị hành chính cấp huyện , cụ thể là:
- 1 thành phố trực thuộc tỉnh : Thành phố Kon Tum (là tỉnh lỵ).
- 9 huyện : Sa Thầy, Đắk Hà, Đắk Tô, Ngọc Hồi, Kon Plông, Kon Rẫy, Tu Mơ Rông, Đắk Glei và Ia H'Drai.
Đơn vị hành chính cấp xã
Toàn tỉnh Kon Tum có 102 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 10 phường, 7 thị trấn và 85 xã. Những đơn vị này được phân bố không đồng đều do đặc thù địa hình, dân cư và diện tích tự nhiên của từng địa phương, danh sách cụ thể như sau:
1. Thành phố Kon Tum (10 phường và 11 xã)
- 10 Phường: Thống Nhất, Trường Chinh, Quyết Thắng, Quang Trung, Thắng Lợi, Lê Lợi, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Duy Tân, Ngô Mây.
- 11 Xã: Đăk Cấm, Đăk Blà, Đăk Năng, Đăk Rơ Wa, Chư Hreng, Kroong, Vinh Quang, Hòa Bình, Ia Chim, Ngọk Bay, Đoàn Kết.
2. Huyện Đăk Hà (1 Thị trấn và 10 xã)
- 1 Thị trấn: Đăk Hà
- 10 Xã: Đăk Mar, Đăk La, Đăk Hring, Đăk Pxi, Đăk Ui, Đăk Ngọk, Ngọk Réo, Ngọk Wang, Hà Mòn, Đăk Long.
3. Huyện Đăk Tô (1 Thị trấn và 8 xã)
- 1 Thị trấn: Đăk Tô
- 8 Xã: Tân Cảnh, Pô Kô, Diên Bình, Đăk Rơ Nga, Ngọk Tụ, Kon Đào, Đăk Trăm, Văn Lem.
4. Huyện Tu Mơ Rông (11 Xã)
- 11 Xã: Tu Mơ Rông, Đăk Hà, Đăk Sao, Đăk Na, Đăk Tờ Kan, Đăk Rơ Ông, Ngọk Lây, Ngọk Yêu, Măng Ri, Tê Xăng, Văn Xuôi.
5. Huyện Ngọc Hồi (1 Thị trấn và 7 xã)
- 1 Thị trấn: Plei Kần
- 7 Xã: Đăk Xú, Đăk Dục, Đăk Nông, Đăk Kan, Bờ Y, Sa Loong, Đăk Ang.
6. Huyện Đăk Glei (1 Thị trấn và 10 xã)
- 1 Thị trấn: Đăk Glei
- 10 Xã: Đăk Choong, Đăk Kroong, Đăk Man, Đăk Môn, Đăk Nhoong, Đăk Pék, Đăk PLô, Đăk Long, Mường Hoong, Ngọc Linh.
7. Huyện Sa Thầy (1 Thị trấn và 10 xã)
- 1 Thị trấn: Sa Thầy
- 10 Xã: Sa Sơn, Sa Nghĩa, Sa Nhơn, Sa Bình, Hơ Moong, Ya Xiêr, Ya Tăng, Ya Ly, Rờ Kơi, Mô Rai.
8. Huyện Ia H’Drai (3 Xã)
- 3 Xã: Ia Dom, Ia Đal, Ia Tơi.
9. Huyện Kon Rẫy (1 Thị trấn và 6 xã)
- 1 Thị trấn: Đăk Rve
- 6 Xã: Đăk Ruồng, Đăk Tơ Lung, Tân Lập, Đăk Kôi, Đăk Pne, Đăk Tờ Re.
10. Huyện Kon Plông (1 Thị trấn và 8 xã)
- 1 Thị trấn: Măng Đen
- 8 Xã: Măng Bút, Măng Cành, Đăk Tăng, Đăk Ring, Đăk Nên, Hiếu, Ngọk Tem, Pờ Ê.
Quy hoạch tỉnh Kon Tum (2021–2030, tầm nhìn đến 2050)
Mới đây, ngày 10/01/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 68/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh Kon Tum thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Mục tiêu phát triển đến năm 2030:
Phấn đấu đến năm 2030, tỉnh Kon Tum trở thành tỉnh phát triển nhanh, toàn diện, bền vững và công bằng dựa trên kinh tế xanh, tuần hoàn, giàu bản sắc văn hóa dân tộc
Phạm vi quy hoạch:
- Tỉnh Kon Tum có diện tích tự nhiên 9.677,3 km², bao gồm 10 đơn vị hành chính cấp huyện: Thành phố Kon Tum và các huyện Đăk Hà, Đăk Tô, Đăk Glei, Sa Thầy, Ia H'Drai, Ngọc Hồi, Kon Plông, Kon Rẫy, Tu Mơ Rông
Định hướng phát triển:
- Kinh tế: Phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn, bền vững, tập trung vào các ngành nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái và dịch vụ.
- Hạ tầng: Đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông, bao gồm việc xây dựng tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum và quy hoạch sân bay tại thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông.
- Đô thị hóa: Phát triển các đô thị theo hướng hiện đại, thông minh, bảo vệ môi trường và phù hợp với đặc thù vùng miền.
- Môi trường: Tăng cường công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững.
Kế hoạch thực hiện:
Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh Kon Tum thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 bao gồm việc hoàn thiện đồng bộ hệ thống các quy hoạch; triển khai thực hiện các dự án theo Quy hoạch tỉnh; kế hoạch sử dụng đất; bãi bỏ các quy hoạch không còn phù hợp.
