Tổng quan của thị xã Kinh Môn trước sáp nhập
Thị xã Kinh Môn được thành lập năm 2019 trên cơ sở nâng cấp từ huyện Kinh Môn, là đô thị loại IV nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Hải Dương. Đây là địa phương có vị trí địa lý chiến lược, đóng vai trò là cửa ngõ kết nối Hải Dương với Hải Phòng và Quảng Ninh, thuận lợi phát triển công nghiệp, dịch vụ và giao thông vận tải.
Thị xã Kinh Môn nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Hải Dương, có vị trí chiến lược trong vùng tam giác kinh tế Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, với ranh giới địa lý như sau:
- Phía Bắc giáp thị xã Đông Triều (tỉnh Quảng Ninh)
- Phía Đông và Nam giáp thành phố Hải Phòng (qua sông Kinh Thầy, sông Kinh Môn)
- Phía Tây giáp huyện Kim Thành và huyện Nam Sách (tỉnh Hải Dương)
Diện tích và dân số:
- Diện tích tự nhiên khoảng 165,33 km²
- Dân số (trước sáp nhập): hơn 200.000 người
- Địa hình: Chủ yếu là đồng bằng xen đồi gò, có hệ thống sông lớn như sông Kinh Thầy, sông Kinh Môn, thuận lợi cho giao thương và thủy lợi
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, thị xã Kinh Môn có 23 đơn vị hành chính cấp xã, gồm:
- 14 xã: An Phụ, Bạch Đằng, Duy Tân, Hiệp An, Hiệp Hòa, Hiến Thành, Lê Ninh, Long Xuyên, Minh Hòa, Minh Tân, Phúc Thành, Quang Thành, Tân Dân, Thăng Long
- 9 phường: An Lưu, An Sinh, Hiệp Sơn, Hoành Sơn, Lê Ninh, Phú Thứ, Thái Thịnh, Thất Hùng, Tràng Kênh
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Hệ thống giao thông có các tuyến đường huyết mạch như QL17B, QL18, QL37, đường tỉnh 389B. Cầu Dinh nối Kinh Môn với TP Hải Phòng đã hoàn thành.
- Cơ sở hạ tầng đô thị đang được đầu tư đồng bộ, từng bước nâng cấp các khu trung tâm thành đô thị loại III.
- Hệ thống điện, nước, viễn thông được phủ rộng đến các khu vực dân cư và khu công nghiệp.
Kinh tế
Thị xã Kinh Môn là địa bàn phát triển mạnh công nghiệp, với nhiều mỏ đá, nhà máy xi măng, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí và chế biến nông sản.
Có các khu, cụm công nghiệp lớn như: Cộng Hòa, Phúc Điền, Hiệp Sơn, Quang Thành – Thăng Long, Thất Hùng, Minh Tân – Long Xuyên.
Nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng đáng kể với các vùng sản xuất lúa, rau màu, cây ăn quả, thủy sản.
Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh
Thị xã Kinh Môn là vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa, với nhiều di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia và cấp tỉnh, gắn liền với các thời kỳ đấu tranh dựng nước, giữ nước và phát triển tín ngưỡng dân gian.Một số di tích tiêu biểu gồm: Chùa Nhẫm Dương, Đền Cao, Núi Kỳ Lân. Kinh Môn có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa – tâm linh gắn với các tuyến du lịch liên vùng (Hải Dương – Hải Phòng – Quảng Ninh).
Khu công nghiệp, làng nghề truyền thống
Thị xã Kinh Môn có nền sản xuất công – nông nghiệp phát triển mạnh, đặc biệt là công nghiệp vật liệu xây dựng và các làng nghề truyền thống. Cụ thể:
Khu công nghiệp:
- Khu công nghiệp Đại An mở rộng (Kinh Môn) thu hút nhiều doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí, chế biến.
- Cụm công nghiệp An Phụ và cụm công nghiệp Hiệp Sơn phát triển các ngành công nghiệp nhẹ, sản xuất thiết bị, phụ kiện, góp phần tạo việc làm và tăng nguồn thu ngân sách địa phương.
Làng nghề truyền thống:
- Làng nghề sản xuất vôi thủ công (xã Hiệp Sơn, An Phụ, Duy Tân) là một trong những khu vực có truyền thống hàng trăm năm sản xuất vôi, sau này phát triển thành công nghiệp lò nung hiện đại.
- Làng nghề làm hương ở xã Thượng Quận nổi tiếng với sản phẩm hương thảo mộc thủ công, phục vụ thị trường trong và ngoài tỉnh.
Định hướng phát triển thị xã Kinh Môn đến năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
Đến năm 2030, thị xã Kinh Môn (trước khi sáp nhập) đặt ra các mục tiêu chiến lược nhằm hướng tới phát triển bền vững và toàn diện:
- Phấn đấu trở thành đô thị loại II, có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng tiêu chí của đô thị công nghiệp – dịch vụ – sinh thái.
- Phát triển mạnh công nghiệp theo hướng xanh – sạch – công nghệ cao, ưu tiên các ngành vật liệu xây dựng, cơ khí chế tạo, điện – điện tử và công nghiệp phụ trợ.
- Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, di tích, gắn với phát triển du lịch tâm linh – sinh thái – trải nghiệm, hình thành các điểm đến thu hút trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
- Đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.
- Cải thiện môi trường sống, phát triển hạ tầng giao thông – đô thị, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Kinh Môn
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, thị xã Kinh Môn hướng tới trở thành trung tâm công nghiệp – đô thị xanh, hiện đại và thông minh của vùng Đồng bằng sông Hồng và khu vực duyên hải Bắc Bộ, với các định hướng chủ đạo:
- Trung tâm công nghiệp xanh – công nghệ cao: Kinh Môn trở thành đầu mối sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí, năng lượng sạch, và công nghiệp phụ trợ có hàm lượng công nghệ cao, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
- Đô thị thông minh – đáng sống: Phát triển không gian đô thị hiện đại, thông minh, hài hòa giữa công nghiệp, dịch vụ và sinh thái; kết nối thuận tiện với các đô thị lớn như Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nội.
- Điểm đến du lịch văn hóa – sinh thái đặc sắc: Bảo tồn và khai thác hiệu quả hệ thống di tích, danh thắng và làng nghề, kết hợp với phát triển du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng, tạo bản sắc riêng cho đô thị Kinh Môn.
- Xã hội phát triển toàn diện: Người dân có đời sống vật chất và tinh thần cao, hệ thống giáo dục, y tế, hạ tầng số tiên tiến; chính quyền vận hành hiệu quả trên nền tảng chuyển đổi số.
