Tổng quan về huyện Thường Tín trước sáp nhập
Huyện Thường Tín nằm ở phía Nam thành phố Hà Nội, là một trong những vùng đất có lịch sử lâu đời và giàu truyền thống văn hóa của vùng đồng bằng sông Hồng. Trước khi thực hiện sáp nhập địa giới hành chính, huyện Thường Tín có diện tích tự nhiên khoảng 127,6 km², dân số tính đến năm 2023 đạt gần 300.000 người. Địa hình chủ yếu là đồng bằng thấp, cao độ trung bình từ 3–5 mét so với mực nước biển, rất thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và phát triển các ngành nghề thủ công truyền thống.
Huyện có hệ thống sông ngòi chằng chịt, nổi bật là sông Hồng chảy dọc phía Đông, vừa đóng vai trò quan trọng trong thủy lợi, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương đường thủy. Thường Tín là cửa ngõ kết nối trung tâm Hà Nội với các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, đặc biệt với tỉnh Hưng Yên và Hà Nam.
Ranh giới hành chính của huyện Thường Tín trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Văn Giang và huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên
- Phía Tây giáp huyện Thanh Oai
- Phía Nam giáp huyện Phú Xuyên
- Phía Bắc giáp quận Hoàng Mai và huyện Thanh Trì
Nhờ vị trí địa lý chiến lược, Thường Tín từ lâu đã trở thành trung tâm sản xuất, giao thương sôi động, là đầu mối vận chuyển hàng hóa lớn của khu vực phía Nam Hà Nội.
Đơn vị hành chính
Trước khi thực hiện sáp nhập, huyện Thường Tín có cơ cấu hành chính tương đối đa dạng, bao gồm 1 thị trấn và 28 xã. Thị trấn Thường Tín là trung tâm hành chính – chính trị, đồng thời cũng là đầu mối kinh tế quan trọng của huyện. Các xã nông thôn được phân bố đồng đều trên toàn bộ địa bàn, mỗi xã có đặc điểm dân cư, kinh tế và thế mạnh riêng, đặc biệt nhiều xã nổi tiếng với các làng nghề truyền thống lâu đời. Hệ thống đơn vị hành chính được tổ chức khoa học, thuận tiện cho công tác quản lý nhà nước, phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm an ninh trật tự địa phương.
Các đơn vị hành chính trực thuộc huyện Thường Tín gồm: Thị trấn Thường Tín, xã Chương Dương, xã Dũng Tiến, xã Duyên Thái, xã Hà Hồi, xã Hiền Giang, xã Hòa Bình, xã Hồng Vân, xã Khánh Hà, xã Lê Lợi, xã Liên Phương, xã Minh Cường, xã Nghiêm Xuyên, xã Nguyễn Trãi, xã Nhị Khê, xã Ninh Sở, xã Quất Động, xã Tân Minh, xã Thắng Lợi, xã Thống Nhất, xã Tô Hiệu, xã Thư Phú, xã Tiền Phong, xã Văn Bình, xã Văn Phú, xã Vạn Điểm, xã Vân Tảo, xã Văn Tự, xã Văn Hội.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Thường Tín trước sáp nhập được đánh giá là địa phương có hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển khá đồng bộ. Quốc lộ 1A – tuyến giao thông huyết mạch xuyên Việt – chạy qua địa bàn, cùng với tuyến đường sắt Bắc – Nam và nhiều tỉnh lộ quan trọng như ĐT427, ĐT429. Sự kết nối giao thông thuận lợi đã biến Thường Tín trở thành một trong những đầu mối trung chuyển hàng hóa lớn của Hà Nội.
Hệ thống điện lưới quốc gia, cấp thoát nước và viễn thông được đầu tư nâng cấp, đảm bảo phục vụ nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của hơn 60.000 hộ dân. Trong giai đoạn 2015–2023, huyện đã triển khai nhiều dự án trọng điểm như nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn qua Thường Tín, xây dựng đường Vành đai 4, khu đô thị mới Tứ Hiệp – Vạn Điểm, cùng hàng chục công trình trường học, trạm y tế và trung tâm văn hóa cấp xã.
Chợ Vồi, chợ Ninh Sở, chợ Quất Động là các chợ truyền thống nổi tiếng, không chỉ đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân mà còn là điểm giao thương quan trọng của các tiểu thương các tỉnh lân cận. Đây là lợi thế lớn để huyện phát triển thương mại – dịch vụ song song với công nghiệp và nông nghiệp.
Kinh tế
Nền kinh tế của huyện Thường Tín trước sáp nhập phát triển đa dạng, với công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và thương mại – dịch vụ đóng vai trò chủ đạo. Huyện có nhiều cụm công nghiệp lớn như Cụm công nghiệp Quất Động, Cụm công nghiệp Liên Phương, thu hút hàng trăm doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng dệt may, cơ khí, nhựa và chế biến thực phẩm.
Ngành nông nghiệp vẫn duy trì vai trò quan trọng, sản xuất lúa gạo, rau màu và chăn nuôi gia cầm, thủy sản. Năm 2023, tổng giá trị sản xuất của huyện đạt hơn 21.000 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân khoảng 11%/năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 70 triệu đồng/năm, góp phần nâng cao đời sống nhân dân.
Làng nghề truyền thống
Huyện Thường Tín nổi tiếng là vùng đất của các làng nghề truyền thống trứ danh, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương. Trong số gần 100 làng nghề, tiêu biểu nhất là làng nghề sơn mài Hạ Thái (xã Duyên Thái) – thương hiệu sơn mài thủ công có tuổi đời hơn 300 năm, sản phẩm xuất khẩu tới nhiều quốc gia châu Âu và châu Á.
Làng nghề điêu khắc gỗ Nhị Khê cũng có lịch sử lâu đời, sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo được ưa chuộng trong và ngoài nước. Ngoài ra, xã Ninh Sở có nghề làm giày da truyền thống, xã Vạn Điểm chuyên nghề mộc gia dụng, xã Văn Tự nổi tiếng với nghề may đo veston cao cấp.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Huyện Thường Tín được biết đến là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng lâu đời, sở hữu hàng trăm di tích lớn nhỏ, trong đó có nhiều di tích được xếp hạng cấp quốc gia. Đình làng Nhị Khê là di tích tiêu biểu, gắn liền với tên tuổi danh nhân Nguyễn Trãi, là điểm sinh hoạt văn hóa quan trọng của cộng đồng địa phương.
Chùa Đậu (xã Nguyễn Trãi) nổi tiếng cả nước, nơi lưu giữ nhục thân của thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường – những tượng nhục thân độc đáo có giá trị tôn giáo, lịch sử đặc biệt. Di tích này thu hút đông đảo du khách, phật tử thập phương chiêm bái. Đền Lý Bát Đế (xã Tô Hiệu) và chùa Keo (xã Dương Xá) cũng là những công trình kiến trúc cổ kính, gắn liền với tiến trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Định hướng phát triển huyện Thường Tín trước sáp nhập được xây dựng dựa trên quy hoạch chung của Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nhằm tận dụng lợi thế về vị trí giao thương, phát huy truyền thống làng nghề và phát triển đô thị hiện đại bền vững.
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn này, Thường Tín tập trung đẩy mạnh công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp và thương mại dịch vụ, phấn đấu trở thành trung tâm sản xuất công nghiệp – logistics lớn nhất khu Nam Thủ đô. Nhiều dự án trọng điểm đã và đang triển khai như Khu công nghiệp sạch Thường Tín quy mô 219 ha, dự án đường Vành đai 4 Hà Nội đoạn qua Thường Tín, khu đô thị sinh thái Tứ Hiệp – Vạn Điểm, và Trung tâm logistics Hạ Thái.
Song song với phát triển công nghiệp, huyện ưu tiên hoàn thiện hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, chỉnh trang các khu dân cư, mở rộng các tuyến đường huyện, xây dựng các trường học đạt chuẩn quốc gia, hiện đại hóa trạm y tế. Tỷ lệ đô thị hóa dự kiến đạt 50% vào năm 2030, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 110 triệu đồng/năm. Huyện cũng đặt mục tiêu bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống trở thành điểm nhấn du lịch văn hóa – trải nghiệm.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Thường Tín được định hướng trở thành đô thị vệ tinh hiện đại, là trung tâm công nghiệp công nghệ cao, logistics, thương mại – dịch vụ và du lịch văn hóa – sinh thái vùng ven sông Hồng. Quy hoạch không gian phát triển đô thị theo hướng bền vững, cân bằng giữa phát triển công nghiệp và bảo tồn các làng nghề đặc sắc.
Khu đô thị sinh thái ven sông Hồng, chuỗi trung tâm dịch vụ thương mại – logistics dọc đường Vành đai 4 và tuyến đường sắt Bắc – Nam sẽ là động lực kinh tế quan trọng. Huyện cũng dự kiến hình thành Công viên Văn hóa – Du lịch Làng nghề Thường Tín quy mô lớn, trở thành điểm đến tiêu biểu của Thủ đô và cả nước. Mục tiêu đến năm 2050 là nâng cao chất lượng đời sống người dân, xây dựng Thường Tín trở thành vùng phát triển hài hòa giữa hiện đại và truyền thống.
Xem thêm các bản đồ quy hoạch các quận/huyện Hà Nội:
- Bản đồ quy hoạch huyện Thường Tín
- Bản đồ quy hoạch huyện Thanh Oai
- Bản đồ quy hoạch huyện Phú Xuyên
