Tổng quan về Thị xã Thuận Thành trước sáp nhập
Thị xã Thuận Thành nằm ở phía Nam tỉnh Bắc Ninh, là địa bàn có lịch sử văn hóa lâu đời gắn với nền văn minh Kinh Bắc. Trước khi sáp nhập địa giới hành chính, Thuận Thành giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội và là một trong những vùng đất giàu truyền thống nhất Bắc Ninh.
Diện tích tự nhiên của Thị xã khoảng 117,8 km², dân số tính đến năm 2023 đạt gần 190.000 người. Địa hình Thuận Thành khá bằng phẳng, nằm trong vùng châu thổ sông Hồng, đất đai phì nhiêu thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, công nghiệp và các ngành dịch vụ.
Ranh giới hành chính của Thị xã Thuận Thành trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Gia Bình và huyện Lương Tài
- Phía Tây giáp huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên
- Phía Nam giáp huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên và huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên
- Phía Bắc giáp thành phố Bắc Ninh
Thuận Thành là cửa ngõ phía Nam tỉnh Bắc Ninh, có vị trí thuận lợi kết nối Hà Nội, Hưng Yên và các tỉnh Đồng bằng Bắc Bộ.
Đơn vị hành chính
Trước khi thực hiện sáp nhập, Thị xã Thuận Thành có 20 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 1 thị trấn Hồ là trung tâm hành chính – chính trị và 19 xã nông thôn. Hệ thống hành chính được tổ chức bài bản, phù hợp định hướng phát triển đô thị loại IV, tạo điều kiện quản lý, phát triển kinh tế – xã hội đồng bộ.
Các đơn vị hành chính trực thuộc Thị xã Thuận Thành gồm: Thị trấn Hồ, xã An Bình, xã Đại Đồng Thành, xã Đình Tổ, xã Gia Đông, xã Hà Mãn, xã Hoài Thượng, xã Mão Điền, xã Nghĩa Đạo, xã Ngũ Thái, xã Nguyệt Đức, xã Ninh Xá, xã Song Hồ, xã Song Liễu, xã Thanh Khương, xã Trạm Lộ, xã Trí Quả, xã Xuân Lâm, xã Xuân Lãng, xã Phú Lương.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hạ tầng Thị xã Thuận Thành trước sáp nhập được đánh giá là phát triển khá đồng bộ, phục vụ hiệu quả cho phát triển công nghiệp – nông nghiệp và thương mại. Thị xã có nhiều tuyến giao thông quan trọng như Quốc lộ 17, Quốc lộ 38, Tỉnh lộ 282, Tỉnh lộ 281 kết nối trực tiếp với Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên.
Trong giai đoạn 2015–2023, nhiều dự án hạ tầng quy mô lớn đã hoàn thành như đường trục Kinh Dương Vương nối Quốc lộ 18 và Quốc lộ 38, khu trung tâm thương mại và hành chính Thuận Thành, khu đô thị mới Hồ, hệ thống trường học, bệnh viện, công viên cây xanh và hạ tầng cấp thoát nước được đồng bộ hiện đại hóa.
Kinh tế
Kinh tế Thị xã Thuận Thành trước sáp nhập phát triển theo hướng công nghiệp – thương mại – dịch vụ và nông nghiệp công nghệ cao. Các khu công nghiệp lớn như KCN Thuận Thành I, KCN Thuận Thành II thu hút nhiều dự án FDI sản xuất linh kiện điện tử, cơ khí, hàng tiêu dùng, đóng góp quan trọng cho tăng trưởng GRDP của tỉnh Bắc Ninh.
Năm 2023, tổng giá trị sản xuất của toàn Thị xã đạt trên 95.000 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người khoảng 145 triệu đồng/năm. Công nghiệp và thương mại – dịch vụ chiếm tỷ trọng chủ đạo, tạo hàng chục nghìn việc làm ổn định cho lao động địa phương và các vùng lân cận.
Nông nghiệp Thuận Thành vẫn được duy trì và phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa chất lượng cao, tập trung vào lúa, rau màu an toàn, cây ăn quả, chăn nuôi gia cầm và thủy sản, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và nâng cao thu nhập nông dân.
Làng nghề truyền thống
Thị xã Thuận Thành từ lâu đã nổi tiếng là vùng đất có bề dày văn hóa và nhiều làng nghề truyền thống độc đáo, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa Kinh Bắc đặc trưng. Trên địa bàn có hàng chục làng nghề lâu đời, không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn xuất khẩu ra nhiều thị trường quốc tế.
Làng nghề tranh dân gian Đông Hồ (xã Song Hồ) là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nổi tiếng với các dòng tranh thủ công mang đậm hồn Việt. Nghệ thuật tranh Đông Hồ đã có lịch sử hàng trăm năm, gắn liền với đời sống văn hóa tâm linh và tín ngưỡng người dân đồng bằng Bắc Bộ. Những nghệ nhân ở Song Hồ vẫn miệt mài gìn giữ bí quyết pha màu tự nhiên, khắc ván in và tạo ra các tác phẩm độc bản.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Thuận Thành được coi là vùng đất “địa linh nhân kiệt” với hàng trăm di tích lịch sử văn hóa có giá trị. Trên địa bàn có nhiều di tích được xếp hạng quốc gia và quốc gia đặc biệt, thu hút du khách khắp nơi về tham quan, chiêm bái.
Chùa Dâu – di tích quốc gia đặc biệt, được mệnh danh là “Tổ đình Phật giáo Việt Nam”, xây dựng từ thế kỷ thứ III, là trung tâm Phật giáo sớm nhất Việt Nam. Quần thể Chùa Dâu – Chùa Đậu – Chùa Tổ là điểm du lịch văn hóa – tâm linh tiêu biểu của Bắc Ninh.
Chùa Bút Tháp – một trong những danh lam nổi tiếng nhất Bắc Bộ, nổi bật với kiến trúc gỗ cổ kính, pho tượng Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn lớn nhất Việt Nam. Ngoài ra, di tích đền Lê Văn Thịnh, đền Bà Chúa Kho, đình – chùa các làng Quan họ cổ như Đình Tổ, Mão Điền cũng là nơi sinh hoạt tín ngưỡng đặc sắc.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Định hướng phát triển Thị xã Thuận Thành trước sáp nhập được xây dựng trên cơ sở phát triển công nghiệp sạch, đô thị hiện đại kết hợp bảo tồn di sản văn hóa, nhằm nâng cao chất lượng sống, khẳng định vai trò đô thị động lực của tỉnh Bắc Ninh.
Giai đoạn đến năm 2030
Giai đoạn này, Thuận Thành tập trung phát triển hạ tầng đồng bộ, thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp công nghệ cao, cụm công nghiệp sạch, từng bước hoàn thiện các khu đô thị mới. Các dự án lớn đã và đang triển khai gồm Khu công nghiệp Thuận Thành 3, dự án mở rộng KCN Thuận Thành I, khu đô thị sinh thái ven sông Đuống, dự án chỉnh trang trung tâm thị trấn Hồ.
Đồng thời, Thị xã chú trọng bảo tồn không gian di tích đặc biệt như Chùa Dâu, Chùa Bút Tháp, phát triển du lịch gắn với làng nghề tranh Đông Hồ. Tỷ lệ đô thị hóa phấn đấu đạt 65%, thu nhập bình quân đầu người dự kiến vượt 160 triệu đồng/năm vào năm 2030.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Thuận Thành định hướng trở thành đô thị loại I hiện đại, là trung tâm công nghiệp công nghệ cao, logistics, du lịch văn hóa và giáo dục của khu vực phía Nam Bắc Ninh. Không gian phát triển đô thị sẽ mở rộng về phía Nam và Tây, hình thành chuỗi đô thị sinh thái, trung tâm thương mại dịch vụ, cụm công nghiệp sạch, kết nối đồng bộ với thành phố Bắc Ninh và các huyện lân cận.
Tầm nhìn dài hạn là xây dựng Thuận Thành trở thành trung tâm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Phật giáo, Quan họ và tranh dân gian Đông Hồ, kết hợp phát triển kinh tế hiện đại, nâng cao toàn diện đời sống người dân, đóng góp tích cực cho tăng trưởng vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
