Tổng quan về huyện Vĩnh Tường
Trên bản đồ hành chính tỉnh Vĩnh Phúc, huyện Vĩnh Tường hiện lên như một vùng đất rộng lớn, nằm ở phía Nam của tỉnh. Bản đồ hành chính huyện Vĩnh Tường thể hiện rõ địa giới hành chính giữa huyện với các địa phương lân cận, các tuyến giao thông quan trọng, mạng lưới sông ngòi dày đặc và hệ thống các xã, thị trấn.
Vĩnh Tường là một huyện giàu truyền thống lịch sử, văn hóa của tỉnh Vĩnh Phúc, nổi tiếng từ lâu là vùng đất văn hiến, địa linh nhân kiệt. Đây là quê hương của nhiều danh nhân khoa bảng, những nhà hoạt động cách mạng, và là vùng đất có truyền thống hiếu học, cần cù lao động.
Ngày nay, Vĩnh Tường là một trong những huyện phát triển năng động của tỉnh, với nền kinh tế đa dạng, hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ. Bên cạnh thế mạnh nông nghiệp truyền thống, huyện đang chuyển dịch mạnh mẽ sang công nghiệp, thương mại, dịch vụ và phát triển các làng nghề truyền thống, góp phần nâng cao đời sống người dân.
Vị trí địa lý và tiếp giáp
Huyện Vĩnh Tường nằm ở phía Nam tỉnh Vĩnh Phúc, có vị trí địa lý thuận lợi cho giao thương và phát triển kinh tế. Ranh giới cụ thể như sau:
- Phía Đông giáp huyện Yên Lạc và huyện Tam Dương
- Phía Tây giáp thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ và huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội
- Phía Nam giáp thị xã Sơn Tây và huyện Phúc Thọ thuộc thành phố Hà Nội
- Phía Bắc giáp huyện Lập Thạch.
Với vị trí này, Vĩnh Tường trở thành đầu mối giao thông quan trọng, là cầu nối giữa tỉnh Vĩnh Phúc với thủ đô Hà Nội và các tỉnh Tây Bắc, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội.
Dân số và diện tích
- Huyện Vĩnh Tường có tổng diện tích tự nhiên khoảng 144 km².
- Theo số liệu gần đây, dân số của huyện đạt khoảng 216.568 người, là một trong những huyện đông dân nhất tỉnh Vĩnh Phúc, với mật độ dân số khoảng 1.503,9 người/km².
Dân cư của huyện chủ yếu là người Kinh, sinh sống tập trung ở các làng xã. Huyện có truyền thống hiếu học lâu đời, tỷ lệ người dân học lên các bậc cao đẳng, đại học khá cao. Đời sống người dân ngày càng được cải thiện, nhất là ở các vùng phát triển nghề phụ, thương mại, dịch vụ.
Địa hình
Địa hình huyện Vĩnh Tường chủ yếu là đồng bằng, thấp dần về phía Nam, giáp sông Hồng. Đặc điểm địa hình chia huyện thành hai vùng:
- Vùng đồng bằng nội đồng: Đất đai bằng phẳng, thuận lợi cho việc trồng lúa, cây màu, cây công nghiệp ngắn ngày.
- Vùng bãi ven sông Hồng: Đất phù sa màu mỡ, rất thích hợp cho canh tác rau màu, cây ăn quả, phát triển chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản.
Hệ thống sông ngòi, kênh mương chằng chịt như sông Phan, sông Cà Lồ, kênh Phan Đáy… tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, đồng thời góp phần làm phong phú cảnh quan tự nhiên của vùng.
Đơn vị hành chính
Tính đến hiện nay, huyện Vĩnh Tường có 28 đơn vị hành chính, bao gồm:
- 3 thị trấn: Thổ Tang, Vĩnh Tường, Tứ Trưng
- 17 xã: An Nhân, Chấn Hưng, Đại Đồng, Kim Xá, Lũng Hòa, Lương Điền, Nghĩa Hưng, Ngũ Kiên, Sao Đại Việt, Tân Phú, Thượng Trưng, Tuân Chính, Vĩnh Phú, Vĩnh Thịnh, Vũ Di, Yên Bình, Yên Lập.
Trong đó, thị trấn Thổ Tang nổi tiếng là trung tâm buôn bán lớn, được mệnh danh là “Phố Hiến của vùng trung du” nhờ hoạt động thương mại sôi động từ xưa đến nay.
Hạ tầng và các điểm nổi bật tại huyện Vĩnh Tường
Hạ tầng
Huyện Vĩnh Tường được đánh giá là một trong những huyện có hệ thống hạ tầng phát triển tương đối đồng bộ của tỉnh Vĩnh Phúc. Một số điểm nổi bật:
- Quốc lộ 2A, 2C chạy qua huyện, là trục giao thông huyết mạch kết nối Hà Nội – Vĩnh Yên – Việt Trì.
- Đường sắt Hà Nội – Lào Cai đi qua địa bàn huyện, thuận lợi cho vận tải hàng hóa, hành khách.
- Hệ thống đường huyện, liên xã được bê tông hóa, mở rộng, giúp giao thông nội huyện và liên huyện thông suốt.
Điện lưới quốc gia phủ khắp các xã, thị trấn. Mạng lưới viễn thông, internet phát triển, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân.
Các chợ lớn như chợ Thổ Tang, chợ Vĩnh Tường, chợ Bồ Sao… không chỉ phục vụ dân trong huyện mà còn thu hút thương nhân từ các huyện lân cận và các tỉnh lân cận.
Kinh tế
Nền kinh tế Vĩnh Tường phát triển đa dạng với các ngành:
- Nông nghiệp: Vẫn giữ vai trò quan trọng, với các sản phẩm chủ lực như lúa gạo, rau màu, cây vụ đông, cây ăn quả. Nhiều vùng sản xuất rau màu tập trung ở các xã ven sông Hồng.
- Thương mại – dịch vụ: Phát triển mạnh, nhất là ở thị trấn Thổ Tang. Thương nhân Thổ Tang nổi danh từ lâu, với hoạt động buôn bán sầm uất, từng vươn ra nhiều tỉnh, thành trong cả nước.
- Tiểu thủ công nghiệp – làng nghề: Có truyền thống phát triển, tạo ra nhiều việc làm cho lao động địa phương. Các sản phẩm mộc, mây tre đan, cơ khí nhỏ được tiêu thụ rộng rãi.
Tốc độ phát triển kinh tế của huyện khá ổn định. Thu nhập bình quân đầu người liên tục tăng, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao rõ rệt.
Khu công nghiệp, làng nghề truyền thống
Khu công nghiệp
Trên địa bàn huyện hiện nay có các cụm công nghiệp nhỏ đang hoạt động hoặc quy hoạch để phát triển các ngành sản xuất công nghiệp nhẹ, chế biến nông sản, may mặc, cơ khí:
- Cụm công nghiệp Thổ Tang: Sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, cơ khí nhỏ.
- Cụm công nghiệp Tứ Trưng: Thu hút các ngành công nghiệp nhẹ, thân thiện môi trường.
Làng nghề
Huyện Vĩnh Tường có nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng:
- Làng nghề mộc Bích Chu (Vĩnh Sơn): Sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ, đồ thờ cao cấp.
- Làng nghề mây tre đan Thổ Tang: Sản phẩm đa dạng, xuất khẩu đi nhiều nơi.
- Làng nghề buôn bán Thổ Tang: Nổi danh khắp miền Bắc.
- Làng nghề cơ khí, sản xuất nông cụ ở Lũng Hòa, Đại Đồng.
- Làng nghề làm bánh chưng, bánh tẻ tại nhiều xã ven sông Hồng.
Các làng nghề không chỉ giữ gìn nét văn hóa truyền thống mà còn tạo sinh kế cho hàng vạn lao động địa phương.
Di tích – Danh lam thắng cảnh
Vĩnh Tường được biết đến là vùng đất của văn hóa, lịch sử, có hàng trăm di tích lớn nhỏ, trong đó nhiều di tích được xếp hạng cấp Quốc gia và cấp tỉnh, tiêu biểu:
- Chùa Vân Sơn (Lũng Hòa): Ngôi chùa cổ, có kiến trúc độc đáo, được xếp hạng di tích Quốc gia.
- Đền Thổ Tang: Thờ các vị thành hoàng, gắn liền với lịch sử chống ngoại xâm, có giá trị lớn về mặt tín ngưỡng.
- Đình Bích Chu (Vĩnh Sơn): Gắn với phong trào khởi nghĩa chống Pháp.
- Đình Thổ Tang: Nơi tổ chức nhiều lễ hội truyền thống lớn của huyện.
Ngoài ra, vùng bãi ven sông Hồng tạo nên những cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái.
Định hướng phát triển
Mục tiêu đến năm 2030:
- Đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao, mở rộng vùng sản xuất rau màu và cây ăn quả theo hướng tập trung, ứng dụng công nghệ tiên tiến.
- Phát triển thương mại – dịch vụ, xây dựng Thổ Tang trở thành trung tâm thương mại lớn của tỉnh Vĩnh Phúc.
- Thu hút đầu tư phát triển các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động.
- Phát triển du lịch văn hóa, du lịch sinh thái gắn với các di tích lịch sử và cảnh quan thiên nhiên của địa phương.
- Bảo tồn, phát huy giá trị các làng nghề truyền thống, duy trì nét văn hóa đặc sắc của vùng.
- Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nghề, đảm bảo an sinh xã hội và cải thiện đời sống nhân dân.
Bản đồ quy hoạch Huyện Vĩnh Tường
>>>Xem thêm: Bản đồ quy hoạch Vĩnh Tường
Tầm nhìn đến năm 2050:
- Xây dựng Vĩnh Tường trở thành vùng kinh tế – văn hóa trọng điểm của tỉnh Vĩnh Phúc, có sức cạnh tranh cao và phát triển bền vững.
- Hình thành các khu đô thị, trung tâm thương mại, dịch vụ và sản xuất công nghiệp đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và xã hội.
- Trở thành điểm đến hấp dẫn về du lịch văn hóa – lịch sử – sinh thái, kết hợp khai thác hiệu quả các làng nghề truyền thống.
- Phát triển nền nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu.
- Đảm bảo chất lượng cuộc sống người dân được nâng cao toàn diện, thu nhập bình quân cao hơn mức trung bình của tỉnh.
