Tổng quan về thành phố Hưng Yên trước sáp nhập
Thành phố Hưng Yên, nằm ở trung tâm tỉnh Hưng Yên, là đô thị loại III trước khi mở rộng địa giới hành chính. Với vị trí địa lý thuận lợi, nơi đây giữ vai trò trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của toàn tỉnh. Thành phố có diện tích 73,42 km², dân số tính đến năm 2023 khoảng 155.000 người, mật độ dân cư tập trung cao tại các phường nội thành ven sông Hồng. Đặc điểm địa hình nhìn chung tương đối bằng phẳng, độ cao trung bình từ 4–6m so với mực nước biển, phần lớn diện tích là đồng bằng châu thổ màu mỡ rất thuận lợi cho nông nghiệp đô thị kết hợp dịch vụ và thương mại.
Ranh giới hành chính của thành phố Hưng Yên trước sáp nhập
- Phía Bắc giáp huyện Văn Lâm và huyện Văn Giang
- Phía Nam giáp huyện Tiên Lữ
- Phía Đông giáp thị xã Mỹ Hào và huyện Yên Mỹ
- Phía Tây giáp sông Hồng, đối diện huyện Phú Xuyên của thành phố Hà Nội
Thành phố Hưng Yên nổi bật với hệ thống sông ngòi đa dạng, trong đó quan trọng nhất là sông Hồng chạy dọc ranh giới phía Tây, sông Luộc chảy qua địa bàn phía Nam. Các trục giao thông lớn như quốc lộ 39A, quốc lộ 38B cùng nhiều tuyến đường liên tỉnh, liên huyện đã góp phần củng cố vai trò trung chuyển quan trọng giữa Hà Nội, Hải Dương, Thái Bình và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, thành phố Hưng Yên được chia thành 15 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 6 phường và 9 xã. Hệ thống quản lý hành chính tại địa phương tương đối ổn định, đảm bảo hoạt động hiệu quả trong phát triển kinh tế – xã hội, quản lý đất đai, trật tự đô thị và phát triển hạ tầng.
Danh sách các đơn vị hành chính: Phường An Tảo, phường Hiến Nam, phường Hồng Châu, phường Lam Sơn, phường Lê Lợi, phường Minh Khai, xã Bảo Khê, xã Hoàng Hanh, xã Hùng Cường, xã Liên Phương, xã Phú Cường, xã Phương Nam, xã Quảng Châu, xã Tân Hưng, xã Trung Nghĩa.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Trước khi mở rộng địa giới, thành phố Hưng Yên đã đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống hạ tầng giao thông, cấp thoát nước, điện chiếu sáng và các công trình công cộng. Trong nhiều năm, mạng lưới giao thông được quy hoạch hiện đại, kết nối đồng bộ quốc lộ 38B với các tuyến nội thành. Đường Trưng Trắc – Trưng Nhị trở thành trục chính đô thị với nhiều tuyến nhánh liên thông đến khu dân cư và các cụm công nghiệp.
Hệ thống bản đồ giao thông của thành phố giai đoạn này ghi nhận nhiều công trình trọng điểm như đường nối cầu Yên Lệnh – đường tránh thành phố, các nút giao thông hiện đại tại ngã tư Hải Thượng Lãn Ông – Nguyễn Văn Linh. Ngoài ra, mạng lưới điện lưới quốc gia và các trạm biến áp trung tâm được đầu tư đồng bộ, đảm bảo cung cấp điện ổn định cho dân cư và khu sản xuất. Công trình cấp nước sạch được mở rộng công suất, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất kinh doanh trên địa bàn.
Thành phố cũng đã đưa vào khai thác nhiều công trình văn hóa, giáo dục, y tế. Điển hình là Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hưng Yên, các trường THPT chuyên Hưng Yên, THPT Hưng Yên, cùng hệ thống trung tâm hành chính tập trung tại phường Hiến Nam. Tất cả tạo nền tảng bền vững cho đô thị phát triển hiện đại, khang trang, từng bước trở thành trung tâm vùng phía Nam sông Hồng.
Kinh tế
Kinh tế thành phố Hưng Yên trước sáp nhập có bước phát triển nhanh, đóng góp lớn cho ngân sách tỉnh. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng dịch vụ – công nghiệp – nông nghiệp. Khu vực thương mại – dịch vụ chiếm tỷ trọng cao nhất, tập trung dọc các trục đường lớn như Nguyễn Văn Linh, Điện Biên, Trưng Trắc, nơi hình thành chuỗi siêu thị, cửa hàng và chợ truyền thống như Chợ Gạo nổi tiếng.
Sản xuất công nghiệp phát triển mạnh tại các cụm công nghiệp nhỏ và vừa như cụm công nghiệp Tân Hưng, cụm công nghiệp Bạch Sam, thu hút nhiều doanh nghiệp cơ khí, may mặc, chế biến thực phẩm. Khu vực nông nghiệp được giữ lại ở các xã ven đô, chủ yếu trồng rau màu, hoa và chăn nuôi gia súc nhỏ.
Đáng chú ý, nhờ vị trí trung tâm tỉnh và hệ thống bản đồ quy hoạch hạ tầng bài bản, thành phố đã trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn trong vùng. Giá trị sản xuất công nghiệp và thương mại tăng trưởng trung bình trên 10% mỗi năm, thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt trên 85 triệu đồng.
Làng nghề truyền thống
Thành phố Hưng Yên trước sáp nhập nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống lâu đời, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa địa phương. Nổi bật nhất phải kể đến làng nghề hoa cây cảnh Phú Cường, nơi sản xuất hàng vạn chậu hoa, cây cảnh mỗi năm, cung cấp cho thị trường toàn miền Bắc. Từ lâu, Phú Cường được biết đến là trung tâm trồng quất, đào, mai vàng, tạo thế bonsai, phục vụ Tết và các dịp lễ trọng đại.
Ngoài ra, làng nghề sản xuất hương Quảng Châu cũng là điểm nhấn đáng tự hào. Từ thế kỷ trước, nghề làm hương đã được hình thành, duy trì và phát triển liên tục, tạo ra những sản phẩm đặc sắc có mùi thơm đặc trưng, được tiêu thụ khắp tỉnh và xuất đi nhiều nơi. Các hộ sản xuất hương hiện vẫn duy trì phương thức truyền thống kết hợp công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng và sản lượng.
Một số xã ven đô còn lưu giữ nghề mộc mỹ nghệ và nghề chế biến nông sản. Làng nghề bánh răng bừa Tân Hưng trước đây có thời kỳ phát triển mạnh, sản xuất công cụ nông nghiệp phục vụ toàn vùng đồng bằng Bắc Bộ. Trong quá trình đô thị hóa, nhiều làng nghề đã dần chuyển đổi sang dịch vụ và sản xuất mới, song vẫn còn những hộ gia đình quyết tâm gìn giữ nghề truyền thống như một phần bản sắc của đất và người Phố Hiến xưa.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Hưng Yên vốn là vùng đất “thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến”, nổi danh từ hàng trăm năm trước nhờ lịch sử thương cảng sầm uất. Trước khi mở rộng địa giới, thành phố đã bảo tồn và khai thác du lịch nhiều di tích, danh lam và thắng cảnh tiêu biểu, thu hút hàng vạn lượt khách mỗi năm.
Nổi bật nhất phải kể đến Phố Hiến cổ, một quần thể di tích cấp quốc gia với hơn 60 di tích lớn nhỏ như chùa Chuông, đền Mẫu, đền Trần, đền Thiên Hậu, đình Phương Độ. Trong đó, chùa Chuông được mệnh danh “Phố Hiến đệ nhất danh lam”, là nơi lưu giữ nhiều pho tượng cổ, chuông đồng và bia đá giá trị.
Ngoài ra, Hồ Bán Nguyệt – di tích gắn liền với truyền thuyết lịch sử, vừa là thắng cảnh vừa là địa điểm sinh hoạt cộng đồng, đã được đầu tư chỉnh trang cảnh quan, trở thành điểm nhấn không gian xanh đô thị. Nhiều lễ hội truyền thống như Lễ hội đền Mẫu, Lễ hội Phố Hiến được tổ chức thường niên, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa bản địa và thu hút khách du lịch.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn đến năm 2030, thành phố Hưng Yên định hướng trở thành đô thị loại II, giữ vai trò trung tâm vùng phía Nam sông Hồng, phát triển toàn diện về kinh tế – xã hội – hạ tầng – văn hóa. Chính quyền đã và đang triển khai nhiều dự án hạ tầng trọng điểm như dự án đường nối cầu Hưng Hà – quốc lộ 39A, dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 38B qua địa bàn thành phố, dự án đường trục phát triển đô thị từ thành phố Hưng Yên đến Tiên Lữ.
Cùng với đó, hệ thống cấp thoát nước, điện chiếu sáng và hạ tầng công cộng tiếp tục được đầu tư đồng bộ. Các dự án chỉnh trang đô thị, mở rộng không gian trung tâm phường Hiến Nam, cải tạo cảnh quan Hồ Bán Nguyệt và bảo tồn các di tích Phố Hiến cũng được ưu tiên triển khai. Mục tiêu đến năm 2030, thành phố cơ bản hoàn thiện tiêu chí đô thị loại II, nâng thu nhập bình quân đầu người lên trên 120 triệu đồng mỗi năm, trở thành cực tăng trưởng năng động của tỉnh.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, thành phố Hưng Yên phấn đấu trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, thương mại, du lịch trọng điểm của vùng đồng bằng sông Hồng, đô thị loại I trực thuộc tỉnh, có hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Tầm nhìn này gắn với việc tiếp tục mở rộng địa giới hành chính, phát triển các khu đô thị mới ven sông Hồng, hình thành các tuyến vành đai kết nối Hà Nội – Hưng Yên – Hải Dương.
Quy hoạch bản đồ giao thông và bản đồ quy hoạch đô thị đến 2050 sẽ tập trung xây dựng hệ thống đường vành đai, cầu vượt sông Hồng, hoàn thiện trục phát triển Đông – Tây. Thành phố cũng đặt mục tiêu trở thành trung tâm logistics, trung chuyển hàng hóa vùng duyên hải và trung tâm du lịch văn hóa gắn với khai thác giá trị di sản Phố Hiến
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Thành phố Hưng Yên
Xem thêm các bản đồ quy hoạch các thành phố/huyện/thị xã thuộc tỉnh Hải Dương:
