Năm 2025 đánh dấu một bước chuyển lớn trong quản trị quốc gia khi Việt Nam chính thức triển khai cuộc cải cách hành chính quy mô toàn quốc. Với việc giảm từ 63 xuống còn 34 tỉnh, thành phố, không chỉ địa giới được sắp xếp lại, mà tư duy quản lý cũng được tái định hình, hướng tới một bộ máy tinh gọn, hiệu quả và phục vụ người dân tốt hơn.
Chỉ trong chưa đầy hai tháng, từ định hướng đến hành động, toàn bộ quy trình lập pháp đã được hoàn tất – một minh chứng rõ ràng cho quyết tâm cải cách mạnh mẽ từ Trung ương. Đến ngày 1/7/2025 , bộ máy hành chính mới sẽ chính thức vận hành trên toàn quốc. Mọi thủ tục, hồ sơ và dữ liệu hành chính sẽ được chuyển đổi đồng bộ, đảm bảo quá trình chuyển tiếp diễn ra suôn sẻ, minh bạch và không làm gián đoạn quyền lợi của người dân.
Bỏ cấp huyện, giữ hai cấp chính quyền
Từ ngày 1/7/2025 , Việt Nam sẽ chỉ còn 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương , thay vì 63 đơn vị như trước. Cùng với đó, mô hình hành chính ba cấp (Tỉnh – Huyện – Xã) chính thức nhường chỗ cho mô hình hai cấp : Tỉnh/Thành phố – Xã/Phường .
Sự thay đổi này đánh dấu một bước chuyển tư duy mạnh mẽ . Việc xóa bỏ cấp huyện , vốn là cấp trung gian, giúp rút ngắn quy trình quản lý , giảm tầng nấc hành chính , và đưa chính quyền đến gần hơn với người dân . Toàn bộ 696 đơn vị cấp huyện sẽ chấm dứt hoạt động, nhiệm vụ được phân bổ lại cho cấp tỉnh và xã.
Theo Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà , mô hình cũ đã hoàn thành sứ mệnh, nhưng nay cần một cấu trúc linh hoạt hơn, phù hợp với bối cảnh mới. Không chỉ là cắt giảm bộ máy , mà là tổ chức lại để vận hành thông minh hơn .
Diện mạo hành chính mới sau cải cách
Hệ thống hành chính mới sẽ gồm 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, thay vì 63 như trước, cùng với 3.321 xã, phường, thị trấn, được tinh gọn từ hơn 10.000 đơn vị cấp xã trước đây. Toàn bộ 696 huyện, quận, thị xã bị xóa bỏ.
Hiệu quả mang lại từ cuộc cải cách không chỉ dừng lại ở việc rút gọn về số lượng đơn vị hành chính. Quan trọng hơn, đây là bước đi giúp tái cơ cấu nguồn lực một cách toàn diện . Việc tinh giản bộ máy sẽ giúp cắt giảm gần 250.000 biên chế , đồng thời giảm gánh nặng đáng kể cho ngân sách nhà nước , với mức tiết kiệm ước tính hơn 190.500 tỷ đồng trong giai đoạn 2026–2030.
Không chỉ tiết kiệm chi phí vận hành, cải cách còn mở ra cơ hội tái sử dụng hiệu quả tài sản công . Cụ thể, hơn 4.200 trụ sở cơ quan nhà nước trở nên dư thừa sau sáp nhập sẽ được chuyển đổi thành trường học, bệnh viện, trung tâm văn hóa, thể thao – những thiết chế phục vụ trực tiếp đời sống người dân, nhất là ở khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa.
Đây là ví dụ rõ ràng cho thấy: giảm số lượng để tăng chất lượng , tinh giản để phục vụ tốt hơn – chính là tinh thần cốt lõi của cuộc cải cách hành chính lần này.
Đây là cuộc cải cách hành chính lớn nhất trong lịch sử hiện đại , không chỉ về quy mô, mà còn về tác động toàn diện đến quản trị, ngân sách và đời sống người dân .
Danh sách 34 tỉnh thành sau khi sáp nhập toàn quốc
11 tỉnh giữ nguyên:
Hà Nội, Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Cao Bằng, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn.
23 tỉnh, thành phố mới hình thành từ sáp nhập:
- Tuyên Quang (Hà Giang + Tuyên Quang)
- Lào Cai (Lào Cai + Yên Bái)
- Thái Nguyên (Bắc Kạn + Thái Nguyên)
- Phú Thọ (Phú Thọ + Vĩnh Phúc + Hòa Bình)
- Bắc Ninh (Bắc Giang + Bắc Ninh)
- Hưng Yên (Thái Bình + Hưng Yên)
- Hải Phòng (Hải Phòng + Hải Dương)
- Ninh Bình (Hà Nam + Nam Định + Ninh Bình)
- Quảng Trị (Quảng Bình + Quảng Trị)
- Đà Nẵng (Đà Nẵng + Quảng Nam)
- Quảng Ngãi (Kon Tum + Quảng Ngãi)
- Gia Lai (Bình Định + Gia Lai)
- Khánh Hòa (Ninh Thuận + Khánh Hòa)
- Lâm Đồng (Đắk Nông + Bình Thuận + Lâm Đồng)
- Đắk Lắk (Đắk Lắk + Phú Yên)
- TP. Hồ Chí Minh mới (TP.HCM + Bình Dương + Bà Rịa – Vũng Tàu)
- Đồng Nai (Bình Phước + Đồng Nai)
- Tây Ninh (Long An + Tây Ninh)
- Cần Thơ (Cần Thơ + Hậu Giang + Sóc Trăng)
- Vĩnh Long (Bến Tre + Trà Vinh + Vĩnh Long)
- Đồng Tháp (Tiền Giang + Đồng Tháp)
- Cà Mau (Bạc Liêu + Cà Mau)
- An Giang (Kiên Giang + An Giang)
Việc sáp nhập được triển khai trên nguyên tắc khoa học và thực tiễn , dựa vào địa lý, văn hóa, kết nối hạ tầng và khả năng quản trị , nhằm xây dựng các tỉnh có quy mô đủ lớn và nguồn lực đủ mạnh để phát triển bền vững.
Tầm nhìn đến 2045 – Hướng đến quốc gia thu nhập cao
Cuộc cải cách hành chính năm 2025 không chỉ mang tính cấp thời, mà còn là bước chuẩn bị chiến lược cho tương lai dài hạn . Đây chính là nền tảng quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 .
Khi bộ máy được tinh gọn , hệ thống hành chính trở nên đơn giản và linh hoạt , quá trình ban hành và thực thi chính sách sẽ diễn ra nhanh chóng, hiệu quả hơn. Quan trọng hơn, nguồn lực quốc gia sẽ được tập trung cho những lĩnh vực then chốt như đầu tư công, phát triển hạ tầng, nâng cao năng suất lao động và đổi mới công nghệ.
Đây cũng là điều kiện thiết yếu để nâng cao sức cạnh tranh quốc gia , giúp Việt Nam vững vàng hơn trong môi trường khu vực và toàn cầu nhiều biến động .
Ba định hướng xuyên suốt của cải cách lần này tiếp tục khẳng định rõ tư duy đổi mới:
Tinh giản để tinh nhuệ – Sắp xếp để tối ưu – Gộp nhật để phát triển .
