Tổng quan về Thành phố Bắc Giang
Thành phố Bắc Giang là trung tâm hành chính, kinh tế, văn hóa, giáo dục và giao thông của tỉnh Bắc Giang.
- Diện tích: 258,29 km².
- Dân số (năm 2023): khoảng 450.000 người, trong đó khoảng 250.000 cư dân đô thị (tỷ lệ đô thị hóa >55%).
- Mật độ dân cư đạt khoảng 1.736 người/km² (ghi nhận 2023, nhưng mật độ khu vực nội thành có thể cao hơn như 4.500–13.000 người/km² tại các phường).
- Vị trí: cách Hà Nội khoảng 50km về phía đông bắc, là một trong các trung tâm vùng trọng điểm kết nối Hà Nội – Lạng Sơn – Trung Quốc.
Vị trí địa lý & tiếp giáp
Thành phố Bắc Giang nằm ở trung tâm tỉnh, thuộc vùng đồng bằng trung du Bắc Bộ. Tiếp giáp:
- Phía Đông giáp huyện Lục Nam và thành phố Chí Linh (Hải Dương)
- Phía Tây giáp thị xã Việt Yên
- Phía Nam giáp thị xã Quế Võ (Bắc Ninh)
- Phía Bắc giáp huyện Tân Yên và huyện Lạng Giang
Đơn vị hành chính
Thành phố gồm 16 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm:
- 10 phường: Đa Mai, Dĩnh Kế, Hoàng Văn Thụ, Lê Lợi, Mỹ Độ, Ngô Quyền, Thọ Xương, Trần Nguyên Hãn, Trần Phú, Xương Giang.
- 6 xã: Dĩnh Trì, Đồng Sơn, Song Khê, Song Mai, Tân Mỹ, Tân Tiến.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông đường bộ: Quốc lộ 1 là trục huyết mạch, kết nối Hà Nội – Bắc Giang – Lạng Sơn – Trung Quốc. Ngoài ra còn có các tuyến trọng điểm như Nguyễn Văn Cừ, Trần Phú, đường vành đai và tuyến ra cửa khẩu.
- Giao thông công cộng & logistics: Mạng lưới xe buýt và điểm kết nối logistics phát triển nhanh, đáp ứng nhu cầu vận chuyển và giao thương.
- Hạ tầng đô thị: Hệ thống tiện ích đồng bộ gồm trường học, bệnh viện, siêu thị (Big C, Co.opmart), trung tâm văn hóa – thể thao và khu sinh hoạt cộng đồng.
- Hạ tầng kỹ thuật: Hệ thống điện, nước, thoát nước và viễn thông được đầu tư đầy đủ, phù hợp với định hướng nâng cấp đô thị loại II–III vào năm 2025.
Kinh tế
- Công nghiệp: trung tâm hóa chất (phân bón Hà Bắc), cơ khí, may mặc, điện tử; công nghiệp vật liệu xây dựng. Thành phố cũng là đầu mối chuyển tiếp hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
- Thương mại – dịch vụ: hệ thống bán lẻ hiện đại, chuỗi siêu thị, chợ đầu mối, dịch vụ logistics phát triển mạnh gắn liền với thương mại biên giới.
- Nông nghiệp đô thị: góp phần nhỏ trong diện tích nội thành, chủ yếu tập trung chế biến, hỗ trợ dịch vụ.
- Du lịch – văn hóa: phát triển du lịch di tích Thành Xương Giang, lễ hội lịch sử, tour ẩm thực, tham quan đô thị xanh.
Khu công nghiệp/ Làng nghề truyền thống
- Thành phố có khu công nghiệp tập trung như: Vân Trung, Song Khê – Nội Hoàng (thuộc gần biên giới trung tâm), Yên Lư, Đồng Phúc.
- Bên cạnh có khu công nghiệp tập trung, thành phố Bắc Giang có nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng, như: bánh đa Kế, bún Đa Mai, hương Linh Sơn.
Di tích – Lễ hội
Bắc Giang có nhiều địa điểm và di tích lịch sử, văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, gồm:
- Khán đài B sân vận động Bắc Giang (Phường Ngô Quyền)
- Đền và mộ Lều Văn Minh (Phường Thọ Xương)
- Chùa làng Thành (Xã Xương Giang)
- Nghè Dĩnh Kế (Xã Dĩnh Kế)
- Chùa Dĩnh Kế (Xã Dĩnh Kế)
- Đình Vĩnh Ninh (Phường Hoàng Văn Thụ)
- Đình làng Thành (Xã Xương Giang)
- Chùa làng Vẽ (Phường Thọ Xương)
- Đình làng Vẽ (Phường Thọ Xương)
- Chiến thắng Xương Giang (Xã Xương Giang)
- Sinh từ Việp Quận công Hoàng Ngũ Phúc (Xã Tân Mỹ)
- Đền thờ Hoàng Ngũ Phúc – Thờ Hoàng Ngũ Phúc (Xã Tân Mỹ)
- Phần mộ Hoàng Ngũ Phúc (Xã Tân Mỹ)
- Đền Ngọc Lâm (Xã Tân Mỹ)
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người tăng 1,5–2 lần so 2024.
- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp đạt ≥70%.
- Dân số đô thị trên 70% tổng dân số.
- Du lịch đạt trên 500.000 lượt khách/năm, doanh thu tăng 30–50%.
- Xây dựng đô thị loại I: hoàn thiện hệ thống hạ tầng, môi trường, dịch vụ văn hóa – xã hội; diện tích cây xanh và không gian công cộng tăng lên.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thành phố Bắc Giang
Tầm nhìn đến năm 2050
- Đô thị xanh – thông minh & trung tâm dịch vụ chính vùng: quản lý giao thông – năng lượng – chất thải bằng giải pháp công nghệ; phát triển logistic thông minh, y tế – giáo dục chuyên sâu.
- Kinh tế đa ngành – bền vững: tiếp tục phát triển ngành công nghiệp công nghệ cao, logistic biên mậu, dịch vụ cao cấp, du lịch văn hóa - lịch sử.
- Thương hiệu du lịch văn hóa – lịch sử: Thành phố là điểm đến nổi bật nằm trong hệ thống các thành phố lịch sử Kinh Bắc.
- Chất lượng sống cao, bao phủ xã hội công bằng: đảm bảo tất cả cư dân tiếp cận cơ sở y tế, giáo dục, sống trong môi trường xanh – văn minh.
- Vai trò trung tâm vùng: là hạt nhân phát triển mở rộng kết nối vùng Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh; chỉ đạo vùng phía đông Bắc Bộ.