Tổng quan về huyện Xuyên Mộc trước sáp nhập
Huyện Xuyên Mộc nằm ở phía đông của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, là huyện có diện tích lớn nhất toàn tỉnh với tổng diện tích 642,18 km². Đây là khu vực hội tụ cả thế mạnh về nông nghiệp, ngư nghiệp và du lịch sinh thái biển – rừng, đồng thời được định hướng trở thành vùng kinh tế trọng điểm ở phía đông nam.
Ranh giới hành chính của huyện Xuyên Mộc trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Hàm Tân (Bình Thuận)
- Phía Tây giáp huyện Châu Đức và huyện Long Đất
- Phía Nam giáp Biển Đông
- Phía Bắc giáp huyện Cẩm Mỹ và huyện Xuân Lộc (Đồng Nai)
Dân số huyện tăng đều qua các năm: 128.000 người (2002), 130.200 người (2003), đến năm 2011 đạt hơn 162.000 người, với tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,6%/năm. Dân cư phân bố tập trung ở khu vực thị trấn Phước Bửu (huyện lỵ) và ven các tuyến đường ven biển, tạo điều kiện phát triển thương mại – dịch vụ.
Về tự nhiên, Xuyên Mộc có bờ biển dài khoảng 31 km với nhiều bãi biển nổi tiếng như Hồ Tràm, Hồ Cốc, kết hợp cùng Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu – Phước Bửu rộng 11.290 ha, tạo nên một hệ sinh thái độc đáo hiếm có. Đây chính là lợi thế để huyện trở thành trung tâm du lịch sinh thái biển – rừng quan trọng của cả nước.
Đơn vị hành chính
Trước điều chỉnh hành chính, huyện Xuyên Mộc gồm 13 đơn vị hành chính:
- Thị trấn: Phước Bửu (huyện lỵ)
- Các xã: Bàu Lâm, Bình Châu, Bông Trang, Bưng Riềng, Hòa Bình, Hòa Hiệp, Hòa Hội, Hòa Hưng, Phước Tân, Tân Lâm, Phước Thuận, Xuyên Mộc
Trong đó, Phước Bửu là trung tâm hành chính – chính trị, Hồ Tràm – Hồ Cốc (Bưng Riềng, Bình Châu) là trung tâm du lịch, còn các xã phía bắc và tây bắc tập trung phát triển nông nghiệp và lâm nghiệp.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Xuyên Mộc đang được đầu tư mạnh mẽ về hạ tầng giao thông để kết nối thuận lợi với TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai và các huyện trong tỉnh. Các tuyến Quốc lộ 55, Tỉnh lộ 328, 329, đường ven biển 994 là xương sống giao thông, tạo điều kiện cho vận chuyển hàng hóa, phát triển du lịch và thương mại.
Huyện cũng đang chú trọng đầu tư vào cảng cá Phước Thuận, phát triển khu dân cư làng cá Bến Cát và hoàn thiện hạ tầng hậu cần nghề cá. Ngoài ra, việc nâng cấp hệ thống điện – nước – viễn thông và các công trình xã hội (trường học, bệnh viện, khu vui chơi) giúp nâng cao chất lượng sống và thu hút dân cư.
Kinh tế
Với 80% diện tích đất là nông – lâm nghiệp, Xuyên Mộc có thế mạnh trong các loại cây công nghiệp dài ngày như cao su (9.180 ha), hồ tiêu (1.310 ha), cà phê (2.583 ha), điều (1.815 ha), nhãn (2.786 ha) cùng các loại cây ngắn ngày như bắp, rau màu, đậu phộng. Đây là vùng chuyên canh lớn của tỉnh, chỉ sau huyện Châu Đức.
Chăn nuôi phát triển dựa trên diện tích đất rừng và đất vườn rộng, với đàn trâu bò hơn 7.000 con, heo 32.000 con, gia cầm 240.000 con. Kinh tế trang trại ngày càng mở rộng ở Hòa Hiệp, Bàu Lâm, Phước Thuận.
Ngư nghiệp tại Xuyên Mộc phát triển khá mạnh với 647 ghe thuyền, tổng công suất 15.000 CV, sản lượng khai thác 7.000 tấn hải sản/năm. Huyện còn có diện tích nuôi trồng thủy sản khoảng 550 ha, trong đó nuôi tôm tại Phước Thuận đạt 200 ha. Ngư nghiệp không chỉ cung cấp nguồn thực phẩm mà còn tạo việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Huyện Xuyên Mộc được định vị là trung tâm du lịch sinh thái biển – rừng và nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Với lợi thế diện tích lớn, bờ biển dài và hệ sinh thái phong phú, Xuyên Mộc có vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội vùng Đông Nam Bộ, gắn kết với TP.HCM và Bình Thuận.
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn 2021–2030, mục tiêu trọng tâm là xây dựng Xuyên Mộc thành trung tâm du lịch biển quốc gia kết hợp nông nghiệp công nghệ cao. Một số định hướng nổi bật:
- Du lịch: phát triển cụm du lịch Hồ Tràm – Hồ Cốc – Bình Châu thành khu nghỉ dưỡng biển quốc tế. Đầu tư nâng cấp hạ tầng du lịch, xây dựng thêm các resort, khách sạn cao cấp, khu vui chơi giải trí hiện đại. Suối khoáng nóng Bình Châu được quy hoạch thành khu du lịch y tế – nghỉ dưỡng.
- Ngư nghiệp: nâng cấp cảng cá Phước Thuận, hoàn thiện làng cá Bến Cát, mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm công nghệ cao.
- Đô thị hóa: Phát triển thị trấn Phước Bửu thành đô thị trung tâm, hình thành các khu dân cư mới ven biển và dọc các tuyến giao thông trọng điểm.
Đến 2030, Xuyên Mộc dự kiến sẽ trở thành trung tâm du lịch biển – sinh thái cao cấp của khu vực, đồng thời duy trì vai trò là vùng nông nghiệp quan trọng của tỉnh.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Xuyên Mộc
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, huyện Xuyên Mộc định hướng trở thành đô thị du lịch quốc tế kết hợp vùng kinh tế xanh – bền vững. Một số mục tiêu chiến lược:
- Du lịch biển quốc tế: Hồ Tràm, Hồ Cốc và Bình Châu trở thành điểm đến nghỉ dưỡng biển đẳng cấp quốc tế, thu hút du khách châu Á và toàn cầu. Các khu phức hợp nghỉ dưỡng, sân golf, casino, cảng du lịch và trung tâm hội nghị quốc tế được hình thành.
- Ngư nghiệp hiện đại: Hình thành khu kinh tế biển tổng hợp, bao gồm nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu thủy sản công nghệ cao.
Với định hướng này, Xuyên Mộc không chỉ giữ vai trò là huyện du lịch trọng điểm mà còn là vùng kinh tế xanh mang tầm vóc quốc tế, đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
