Tổng quan về huyện Vị Thủy trước sáp nhập
Huyện Vị Thủy là một đơn vị hành chính có vai trò đặc biệt trong quy hoạch phát triển không gian của tỉnh Hậu Giang, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp và hạ tầng giao thông chiến lược. Trước thời điểm có chủ trương sáp nhập, Vị Thủy được biết đến với vai trò là vùng chuyên canh nông nghiệp quy mô lớn, đồng thời là điểm kết nối hạ tầng giao thông trọng yếu giữa trung tâm hành chính tỉnh và các khu vực lân cận.
Huyện có diện tích tự nhiên là 229,32 km², với dân số tính đến cuối năm 2024 là 129.856 người, đạt mật độ 566 người/km². Điều này cho thấy sự phân bố dân cư khá đồng đều, phù hợp với định hướng phát triển đô thị vệ tinh, nông nghiệp bền vững và công nghiệp hỗ trợ.
Địa hình huyện tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa chất lượng cao và nuôi cá thác lác, một trong những đặc sản nổi tiếng của miền Tây Nam Bộ. Những lợi thế về tự nhiên này không chỉ giúp huyện giữ vững vai trò là vựa lúa của tỉnh Hậu Giang mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp hữu cơ trong tương lai.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp huyện Phụng Hiệp
- Phía Tây giáp thành phố Vị Thanh và huyện Giồng Riềng (Kiên Giang)
- Phía Nam giáp thị xã Long Mỹ và huyện Long Mỹ
- Phía Bắc giáp huyện Châu Thành A
Đơn vị hành chính
Trước khi có chủ trương sáp nhập, huyện Vị Thủy gồm 1 thị trấn và 9 xã, với hệ thống hành chính tương đối gọn, thuận tiện trong quản lý nhà nước và tổ chức không gian phát triển.
Cụ thể, các đơn vị hành chính gồm: Thị trấn Nàng Mau, Xã Vị Bình, Xã Vị Đông, Xã Vị Thắng, Xã Vị Thanh, Xã Vị Thủy, Xã Vị Trung, Xã Vĩnh Thuận Tây, Xã Vĩnh Trung, Xã Vĩnh Tường.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Vị Thủy sở hữu hệ thống hạ tầng giao thông có tính kết nối vùng rất cao, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, phát triển công nghiệp và dịch vụ. Trên địa bàn huyện hiện có sự hiện diện của Quốc lộ 61, Quốc lộ 61C và đường cao tốc Cần Thơ – Cà Mau, trong đó cao tốc là công trình trọng điểm quốc gia đang được triển khai với tốc độ nhanh nhằm kết nối các trung tâm kinh tế lớn của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Quốc lộ 61 đóng vai trò như trục xương sống của giao thông huyện, kết nối từ thành phố Vị Thanh về Cần Thơ và các huyện lân cận. Trong khi đó, Quốc lộ 61C giúp rút ngắn quãng đường di chuyển từ trung tâm huyện đến sân bay Cần Thơ cũng như các cụm cảng công nghiệp lớn trong vùng.
Sự xuất hiện của cao tốc Cần Thơ – Cà Mau đi qua địa bàn huyện là một bước ngoặt quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút đầu tư, phát triển các cụm công nghiệp, dịch vụ logistics và nâng cao giá trị kinh tế cho các sản phẩm nông nghiệp bản địa.
Ngoài giao thông đường bộ, hệ thống kênh rạch tự nhiên và nhân tạo cũng là một lợi thế đặc biệt của huyện Vị Thủy. Mạng lưới thủy lợi phong phú không chỉ phục vụ sản xuất nông nghiệp mà còn là phương tiện vận chuyển hàng hóa hiệu quả và góp phần điều tiết nước trong mùa mưa lũ.
Kinh tế
Kinh tế huyện Vị Thủy trước sáp nhập được xây dựng chủ yếu trên nền tảng nông nghiệp, với sự nổi bật của vùng sản xuất lúa chất lượng cao. Nơi đây được xem là một trong những vựa lúa lớn của Hậu Giang, đóng góp đáng kể vào sản lượng lúa gạo của toàn tỉnh và khu vực Tây Nam Bộ.
Ngoài lúa, Vị Thủy còn nổi tiếng với nghề nuôi cá thác lác, một trong những sản phẩm thủy sản có giá trị kinh tế cao, từng bước được xây dựng thành thương hiệu địa phương. Việc phát triển các hợp tác xã, tổ liên kết sản xuất trong nông nghiệp giúp tăng năng suất, giảm chi phí và ổn định đầu ra cho người dân.
Trong những năm gần đây, huyện cũng chú trọng phát triển kinh tế đa ngành, khuyến khích chuyển đổi cơ cấu cây trồng – vật nuôi nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu thị trường. Nhiều mô hình kết hợp nông nghiệp với du lịch sinh thái, trải nghiệm nông thôn mới đang được người dân và doanh nghiệp triển khai, mở ra những hướng đi mới trong phát triển bền vững.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, huyện Vị Thủy được tỉnh Hậu Giang xác định là một trong những trung tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao và vùng kinh tế động lực ở phía Đông Nam của tỉnh. Với hệ thống giao thông ngày càng hoàn thiện, đặc biệt là tuyến cao tốc Cần Thơ – Cà Mau và các tuyến quốc lộ trọng điểm như Quốc lộ 61, Quốc lộ 61C, huyện đang đứng trước nhiều cơ hội để nâng tầm phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững.
Một trong những định hướng chủ lực là mở rộng và hiện đại hóa vùng sản xuất lúa chất lượng cao, đi kèm ứng dụng khoa học kỹ thuật vào quy trình canh tác như: sử dụng giống lúa ngắn ngày, tiết kiệm nước, phân bón thông minh và cơ giới hóa thu hoạch. Nhiều dự án nông nghiệp công nghệ cao đã và đang được xúc tiến đầu tư tại các xã như Vị Thắng, Vị Đông, Vị Trung nhằm gia tăng giá trị sản xuất và giảm thiểu rủi ro thiên tai, dịch bệnh.
Đặc biệt, tỉnh Hậu Giang đã quy hoạch một số cụm công nghiệp nông sản và chế biến thực phẩm trên địa bàn huyện Vị Thủy, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ. Việc kết nối hạ tầng giao thông liên vùng cũng giúp huyện thu hút nguồn vốn đầu tư FDI và các doanh nghiệp tư nhân lớn trong lĩnh vực chế biến, bảo quản và xuất khẩu nông sản.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Huyện Vị Thủy
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, huyện Vị Thủy được định hướng trở thành trung tâm nông nghiệp – công nghiệp sinh thái đa chức năng của vùng trung tâm Đồng bằng sông Cửu Long. Mô hình phát triển được xây dựng theo hướng “xanh – sạch – bền vững”, tập trung nâng cao chất lượng sống của người dân, bảo tồn giá trị tự nhiên, đồng thời vẫn giữ vững vai trò sản xuất nông nghiệp chủ lực.
Cơ sở hạ tầng sẽ tiếp tục được đầu tư đồng bộ, trong đó hệ thống giao thông liên vùng sẽ là động lực để hình thành khu đô thị vệ tinh mới quanh trục cao tốc Cần Thơ – Cà Mau, kết hợp giữa khu dân cư, cụm công nghiệp chế biến và dịch vụ logistics. Các trung tâm công nghiệp phụ trợ và khu đô thị – dịch vụ hiện đại sẽ được quy hoạch tại các xã có vị trí thuận lợi như Vị Thủy, Vị Bình và thị trấn Nàng Mau.
Không chỉ dừng lại ở tăng trưởng kinh tế, huyện còn đặt mục tiêu trở thành địa phương kiểu mẫu về xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, với môi trường sống an toàn, tiện nghi, thân thiện và hài hòa với thiên nhiên. Các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục đặc trưng vùng sông nước miền Tây sẽ tiếp tục được gìn giữ, trở thành nền tảng văn hóa cho sự phát triển dài hạn và bền vững.
