Xã Yên Xuân – vùng đất bán sơn địa yên bình ở phía Tây Thủ đô – chính thức trở thành đơn vị hành chính mới thuộc Thành phố Hà Nội từ ngày 1/7/2025. Tên gọi “Yên Xuân” mang ý nghĩa sâu sắc, kết tinh từ các xã cũ như Yên Bình, Yên Trung, Đông Xuân, Tiến Xuân, biểu trưng cho sự yên hòa, tươi mới và sức sống tràn đầy.
Nơi đây là vùng chuyển tiếp giữa đồng bằng và miền núi, giữ vai trò vành đai sinh thái bao quanh khu Công nghệ cao Hòa Lạc và Đại học Quốc gia Hà Nội. Với hệ sinh thái đa dạng, cảnh quan đồi núi hùng vĩ và bản sắc văn hóa Mường đặc trưng, xã Yên Xuân đang nổi lên như điểm đến du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và nông nghiệp hữu cơ tiêu biểu của Thủ đô.
Tổng quan về xã Yên Xuân, Hà Nội sau sáp nhập
Xã Yên Xuân được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ hoặc một phần diện tích và dân số của 5 xã thuộc huyện Thạch Thất trước đây và huyện Quốc Oai trước đây, gồm: Thạch Hòa, Tiến Xuân, Yên Bình, Yên Trung và Đông Xuân.
- Diện tích tự nhiên: 78,01 km²
- Dân số: 29.375 người
- Mật độ dân số: khoảng 377 người/km²
- Địa chỉ trụ sở hành chính: Thôn 3, Yên Bình, xã Yên Xuân, Hà Nội
- Ngày hoạt động: 1/7/2025
Với diện tích rộng nhất trong nhóm xã phía Tây Hà Nội, Yên Xuân được quy hoạch là vùng sinh thái hỗ trợ cho Khu công nghệ cao Hòa Lạc và trung tâm đại học quốc gia, đồng thời phát triển mạnh về du lịch, nông nghiệp và dịch vụ hiện đại.
Vị trí xã giáp các xã Phú Cát, Hòa Lạc, Yên Bài, Đoài Phương (Hà Nội) và một phần tỉnh Phú Thọ, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, kết nối liên vùng thông qua quốc lộ 21 và cao tốc Hòa Lạc – Hòa Bình.
Bản đồ xã Yên Xuân, Hà Nội sau sáp nhập
Trên bản đồ hành chính Hà Nội sau sáp nhập, xã Yên Xuân nằm ở khu vực cửa ngõ phía Tây, thuộc vành đai sinh thái và vùng lõi cảnh quan đồi núi Ba Vì. Khu vực có địa hình đồi thấp xen kẽ thung lũng, hệ thống sông suối tự nhiên phong phú, phù hợp phát triển nông nghiệp hữu cơ, du lịch nghỉ dưỡng và đô thị sinh thái.
Khu vực được chia thành các vùng chức năng chính:
- Khu dân cư trung tâm hành chính: Đặt tại Yên Bình, nơi có trụ sở UBND xã và các cơ quan công quyền.
- Khu nông nghiệp công nghệ cao: Phát triển tại Tiến Xuân, Yên Bình, với mô hình nhà màng, trang trại hữu cơ và vùng dược liệu.
- Khu du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng: Tập trung tại Đông Xuân và Yên Trung, nơi có hệ thống hồ, suối, rừng tự nhiên và cảnh quan đồi núi đẹp.
- Khu văn hóa dân tộc Mường: Nằm tại Tiến Xuân và Yên Trung, bảo tồn làng nghề, lễ hội, nhà sàn, ẩm thực và văn hóa cồng chiêng truyền thống.
Hệ thống hạ tầng giao thông được nâng cấp toàn diện với đường Hồ Chí Minh, cao tốc Hòa Lạc – Hòa Bình, quốc lộ 21, giúp kết nối thuận lợi với trung tâm Thủ đô và các tỉnh miền núi phía Bắc. Đây là vị trí chiến lược trong quy hoạch phát triển vùng phía Tây Hà Nội.
Các đơn vị hành chính hợp thành xã Yên Xuân
Xã Yên Xuân được hình thành trên cơ sở sáp nhập toàn bộ hoặc một phần diện tích và dân số của các xã thuộc huyện Thạch Thất trước đây và huyện Quốc Oai trước đây, gồm:
|
Đơn vị trước sáp nhập |
Diện tích (km²) |
Dân số (người) |
|
Thạch Hòa (huyện Thạch Thất trước đây) |
4,95 |
2.166 |
|
Tiến Xuân (huyện Thạch Thất trước đây) |
21,62 |
8.810 |
|
Yên Bình (huyện Thạch Thất trước đây) |
19,63 |
8.224 |
|
Yên Trung (huyện Thạch Thất trước đây) |
15,62 |
4.192 |
|
Đông Xuân (huyện Quốc Oai trước đây) |
16,19 |
5.983 |
Tổng diện tích: 78,01 km²
Tổng dân số: 29.375 người
Tên gọi “Yên Xuân” mang ý nghĩa kết hợp giữa sự an yên và tươi mới, thể hiện mong ước về một vùng đất trù phú, ấm no và phát triển hài hòa. Đây cũng là tên ghép đại diện cho sự gắn kết của các xã “Yên” (Yên Bình, Yên Trung) và “Xuân” (Tiến Xuân, Đông Xuân) – biểu trưng cho tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên của người dân vùng bán sơn địa.
Trụ sở hành chính xã Yên Xuân, Hà Nội
Trụ sở UBND xã Yên Xuân được đặt tại Thôn 3, Yên Bình, xã Yên Xuân, Hà Nội, thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp đến làm việc, tra cứu thủ tục hành chính và quy hoạch đất đai.
Lãnh đạo xã Yên Xuân (nhiệm kỳ đầu):
- Mạc Đình Minh – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã
- Phùng Khắc Sơn – Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã
- Nguyễn Thị Thanh – Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã
Quy hoạch phát triển xã Yên Xuân, Hà Nội sau sáp nhập
Theo bản đồ quy hoạch chi tiết của thành phố Hà Nội, xã Yên Xuân là vành đai sinh thái phía Tây, đóng vai trò bảo tồn không gian xanh và phát triển du lịch – nông nghiệp hiện đại gắn với Khu công nghệ cao Hòa Lạc.
Phát triển nông nghiệp và lâm nghiệp bền vững
Nông nghiệp là nền tảng kinh tế quan trọng của Yên Xuân.
Các định hướng phát triển bao gồm:
- Nông nghiệp hữu cơ và nông lâm kết hợp: trồng cây ăn quả (cam, bưởi, na), cây dược liệu (đinh lăng, sâm bố chính), rau hữu cơ, kết hợp chăn nuôi thả đồi.
- Ứng dụng công nghệ thông minh (IoT) trong tưới tiêu, giám sát nhiệt độ và độ ẩm, giảm chi phí và nâng cao năng suất.
- Phát triển kinh tế rừng bền vững gắn với trồng rừng phòng hộ, cây gỗ lớn và khai thác mật ong tự nhiên.
Các mô hình trang trại hữu cơ, hợp tác xã nông nghiệp xanh và farmstay đang được hình thành, mang lại hiệu quả kinh tế cao và thu hút du lịch trải nghiệm.
Phát triển du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng
Nhờ lợi thế địa hình đồi núi, khí hậu trong lành, Yên Xuân được định hướng trở thành trung tâm du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng của phía Tây Hà Nội.
Các khu vực trọng điểm du lịch gồm:
- Đông Xuân – Tiến Xuân: Quy hoạch khu du lịch sinh thái kết hợp nông trại hữu cơ và homestay cộng đồng, phù hợp cho du khách nghỉ dưỡng cuối tuần.
- Yên Bình – Yên Trung: Phát triển du lịch trải nghiệm văn hóa Mường, du lịch học đường và du lịch thể thao ngoài trời.
- Vành đai rừng và hồ tự nhiên: Khai thác du lịch khám phá, trekking, picnic và du lịch thiền – yoga.
Các tuyến du lịch được kết nối linh hoạt với Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Đại học Quốc gia Hà Nội và khu du lịch Ba Vì, hình thành mạng lưới du lịch liên vùng bền vững.
Phát triển dịch vụ công nghệ cao và hạ tầng hiện đại
Lợi thế nằm cạnh Hòa Lạc và Đại học Quốc gia Hà Nội giúp Yên Xuân phát triển nhanh các dịch vụ hỗ trợ công nghệ cao như:
- Logistics, vận tải, kho bãi và cung ứng kỹ thuật.
- Đào tạo nghề, tư vấn kỹ thuật và dịch vụ cho chuyên gia công nghệ.
- Dịch vụ lưu trú, ăn uống, giải trí và chăm sóc sức khỏe.
Hệ thống hạ tầng đang được hoàn thiện với đường Hồ Chí Minh, cao tốc Hòa Lạc – Hòa Bình, các tuyến đường nội vùng, giúp kết nối dễ dàng tới trung tâm Hà Nội và các khu công nghiệp phụ cận.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch xã Yên Xuân