Xã Yên Bài là kết quả quá trình sáp nhập các xã của huyện Ba Vì và Thạch Thất trước đây. Nằm ở phía Tây Thủ đô, Yên Bài được xem là vùng đệm sinh thái quan trọng, vừa là cửa ngõ kết nối vùng đồng bằng sông Hồng với trung du Bắc Bộ, vừa là vành đai xanh bảo vệ môi trường tự nhiên cho Hà Nội.
Với diện tích 68,19 km² và dân số 21.416 người, xã Yên Bài mang đậm dấu ấn miền núi, nơi gần 40% dân số là đồng bào dân tộc Mường, góp phần tạo nên không gian văn hóa đặc sắc. Đây là vùng đất giàu truyền thống, tiềm năng du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và nông nghiệp sạch, đang trở thành điểm sáng trong chiến lược phát triển bền vững phía Tây Hà Nội.
Tổng quan về xã Yên Bài sau sáp nhập
Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
Xã Yên Bài nằm ở khu vực phía Tây Bắc Hà Nội, giáp phường Tùng Thiện và các xã Đoài Phương, Hòa Lạc, Ba Vì, Yên Xuân, Suối Hai, đồng thời tiếp giáp tỉnh Phú Thọ.
Địa hình của xã đa dạng, gồm vùng đồng bằng ven sông, vùng đồi thấp trung du và vùng rừng núi, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, du lịch sinh thái và dân cư nông thôn mới.
Hệ thống giao thông trên địa bàn bao gồm tỉnh lộ 87, 411, 416 và các tuyến liên xã, giúp Yên Bài kết nối thuận tiện với trung tâm Hà Nội, khu đô thị Hòa Lạc và các tỉnh lân cận.
Khí hậu mát mẻ, môi trường trong lành, nhiều hồ nước và đồi cây xanh tạo nên vùng sinh thái tự nhiên lý tưởng, góp phần hình thành các khu nghỉ dưỡng, trang trại sinh thái và nông trại xanh trong những năm gần đây.
Các đơn vị hành chính hợp nhất thành xã Yên Bài
Xã Yên Bài được hình thành từ việc sáp nhập toàn bộ hoặc một phần diện tích tự nhiên và dân số của 3 xã thuộc huyện Ba Vì và Thạch Thất trước đây, cụ thể:
|
Xã cũ (trước sáp nhập) |
Diện tích (km²) |
Dân số (người) |
|
Vân Hòa (huyện Ba Vì) |
32,55 |
13.020 |
|
Yên Bài (huyện Ba Vì) |
35,37 |
8.278 |
|
Thạch Hòa (huyện Thạch Thất) |
0,27 |
118 |
|
Tổng |
68,19 |
21.416 |
Nguồn gốc và ý nghĩa tên gọi Yên Bài
Tên gọi “Yên Bài” mang ý nghĩa ổn định và kế thừa lịch sử hành chính. Trước đây, Yên Bài là tên một xã thuộc huyện Ba Vì, việc giữ lại tên này giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng trong việc sử dụng hồ sơ, giấy tờ, địa chỉ hành chính, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương.
“Yên” tượng trưng cho sự bình an, ổn định; “Bài” là tên cổ vùng đất ven sông, thể hiện sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên.
Bản đồ hành chính xã Yên Bài sau sáp nhập
Trên bản đồ hành chính Hà Nội sau sáp nhập năm 2025, xã Yên Bài là một trong những xã có diện tích lớn nhất phía Tây Thủ đô, đóng vai trò kết nối khu vực Hòa Lạc – Suối Hai – Ba Vì. Địa bàn xã có nhiều tiểu vùng khác nhau: Vùng trung tâm hành chính tại thôn Bặn, vùng đồi núi phía Tây – nơi tập trung các bản làng dân tộc Mường, và vùng đồng bằng ven tỉnh lộ 87 – khu dân cư, thương mại và sản xuất nông nghiệp.
Trụ sở hành chính xã Yên Bài
Địa chỉ: Thôn Bặn, xã Yên Bài, Hà Nội.
Lãnh đạo xã:
- Ông Trần Quang Khuyên – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND
- Ông Nguyễn Văn Tùng – Phó Bí thư, Chủ tịch UBND
- Ông Hoàng Chiến Thắng – Chủ tịch Ủy ban MTTQ
Đặc điểm kinh tế của xã Yên Bài
Nông nghiệp sạch và phát triển bền vững
Xã Yên Bài có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ và phát triển trang trại tổng hợp. Các loại cây ăn quả như bưởi Diễn, cam, chuối, na, rau màu, cây dược liệu và hoa cảnh được trồng phổ biến tại khu vực Yên Bài và Vân Hòa.
Người dân còn mở rộng mô hình chăn nuôi bò sữa, dê, lợn rừng và nuôi cá hồ sinh thái, kết hợp với du lịch nông nghiệp trải nghiệm, giúp nâng cao thu nhập và quảng bá sản phẩm địa phương.
Kinh tế lâm nghiệp cũng phát triển mạnh nhờ diện tích rừng lớn, thích hợp trồng keo, bạch đàn, lát hoa và dược liệu như ba kích, xạ đen, hà thủ ô. Đây là hướng đi giúp vừa bảo vệ rừng vừa phát triển sinh kế bền vững cho người dân miền núi.
Du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng
Với cảnh quan tự nhiên thơ mộng và văn hóa Mường đặc sắc, Yên Bài trở thành điểm đến du lịch sinh thái nổi bật của Hà Nội. Nhiều khu nghỉ dưỡng, homestay, farmstay, resort xanh đã hình thành dọc tuyến Yên Bài – Vân Hòa – Ba Vì, tiêu biểu như Meliá Ba Vì Retreat, Family Resort, Thung Lũng Xanh, Chill Garden…
Ngoài ra, xã còn có lợi thế gần đền Tản Viên Sơn Thánh, chùa Vân Hòa, đình Đân, kết hợp du lịch tâm linh với du lịch sinh thái. Loại hình du lịch cộng đồng gắn với văn hóa Mường đang được khuyến khích, mang đến trải nghiệm văn hóa, ẩm thực và sinh hoạt dân gian cho du khách.
Bất động sản và quy hoạch phát triển
Trong quy hoạch không gian phát triển Hà Nội đến năm 2035, xã Yên Bài được xác định là vùng sinh thái và vành đai xanh phía Tây, hướng đến mô hình phát triển du lịch – nông nghiệp – dân cư sinh thái. Các khu vực ven tỉnh lộ 87 và 411 đang được quy hoạch thành khu dân cư nông thôn mới, trung tâm thương mại – dịch vụ – nông sản, tạo động lực phát triển kinh tế địa phương.
Thị trường bất động sản sinh thái và nghỉ dưỡng tại Yên Bài được đánh giá là tiềm năng, nhờ cảnh quan đẹp, quỹ đất lớn, hạ tầng kết nối thuận lợi đến khu đô thị Hòa Lạc và trung tâm Hà Nội. Chính quyền xã đang hướng đến quản lý quy hoạch chặt chẽ, phát triển dự án xanh và thân thiện môi trường, tránh tình trạng phát triển tự phát, đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo tồn cảnh quan.
Đời sống văn hóa – xã hội tại xã Yên Bài
Bản sắc văn hóa dân tộc Mường đặc sắc
Yên Bài là một trong những địa phương có cộng đồng người Mường đông đảo nhất Hà Nội, chiếm gần 40% dân số. Người Mường nơi đây vẫn duy trì văn hóa cồng chiêng, lễ hội xuống đồng, lễ hội cầu mùa, múa sạp, hát dân ca và trang phục thổ cẩm truyền thống.
Khu vực Vân Hòa hiện có Trung tâm Nghệ thuật Mường truyền thống, là nơi bảo tồn, trưng bày và truyền dạy văn hóa dân gian Mường cho thế hệ trẻ.
Văn hóa Mường tại Yên Bài là một phần quan trọng trong bản sắc văn hóa miền Tây Hà Nội, được kết hợp cùng các giá trị hiện đại, tạo nên cộng đồng đa sắc, đoàn kết và giàu tính nhân văn.
Định hướng phát triển xã Yên Bài trong tương lai
Trong giai đoạn 2025 – 2035, xã Yên Bài được quy hoạch phát triển theo hướng xanh – sinh thái – bền vững, kết hợp giữa nông nghiệp sạch, du lịch sinh thái và bảo tồn văn hóa dân tộc.
Các định hướng chính gồm:
- Phát triển du lịch sinh thái cộng đồng gắn với văn hóa Mường, bảo tồn cồng chiêng và làng nghề truyền thống.
- Hình thành khu dân cư sinh thái và trung tâm dịch vụ nông nghiệp xanh ven các tuyến đường 87, 411.
- Bảo vệ tài nguyên rừng và phát triển lâm nghiệp bền vững, hướng đến xã nông thôn mới kiểu mẫu.
Với vị trí chiến lược, tài nguyên phong phú và bản sắc văn hóa độc đáo, xã Yên Bài hứa hẹn trở thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng và nông nghiệp sinh thái phía Tây Hà Nội, nơi con người và thiên nhiên cùng phát triển hài hòa.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch xã Yên Bài
