 
Xã Cổ Đô là một trong những đơn vị hành chính mới trực thuộc Thành phố Hà Nội, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1 tháng 7 năm 2025. Đây là vùng đất cổ ven sông Hồng giàu truyền thống văn hóa, nổi tiếng là “làng họa sĩ”, quê hương của nhiều nghệ sĩ tài năng, đồng thời cũng là cái nôi của nghề dệt lụa và hội họa dân gian Việt Nam.
Không chỉ nổi bật về nghệ thuật và văn hóa, xã Cổ Đô còn là vùng đất nông nghiệp trù phú, có vị trí chiến lược về giao thông đường bộ và đường thủy, kết nối trực tiếp với tỉnh Phú Thọ và khu vực phía Tây Bắc Thủ đô Hà Nội. Đây là địa phương hội tụ giữa truyền thống và đổi mới, giữa văn hóa sáng tạo và phát triển kinh tế hiện đại.
Tổng quan về xã Cổ Đô sau sáp nhập
Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên
Xã Cổ Đô nằm ven hai con sông lớn là sông Đà và sông Hồng, đóng vai trò cửa ngõ phía Tây Bắc của Hà Nội, giáp xã Vật Lại và tỉnh Phú Thọ. Với diện tích tự nhiên 53,25 km² và dân số 70.706 người, Cổ Đô là một trong những xã có quy mô lớn nhất của Thủ đô hiện nay.
Địa hình của xã là sự hòa quyện giữa vùng bãi bồi màu mỡ và vùng đồng bằng ven sông, rất thích hợp cho phát triển nông nghiệp, làng nghề và bất động sản sinh thái. Cùng với đó, mạng lưới quốc lộ 32 và tỉnh lộ 414 tạo thành hệ thống giao thông liên hoàn, thuận lợi cho giao thương, vận tải và phát triển dịch vụ.
Các đơn vị hành chính hợp nhất thành xã Cổ Đô
Sau khi sáp nhập, xã Cổ Đô mới được thành lập trên cơ sở hợp nhất toàn bộ diện tích và dân số của 6 xã thuộc huyện Ba Vì trước đây, gồm:
| Xã cũ (trước sáp nhập) | Diện tích (km²) | Dân số (người) | 
| Cổ Đô | 8,79 | 8.494 | 
| Phong Vân | 4,85 | 7.148 | 
| Phú Cường | 9,40 | 6.576 | 
| Phú Đông | 3,63 | 6.452 | 
| Phú Hồng | 16,67 | 23.891 | 
| Vạn Thắng | 9,91 | 18.145 | 
| Tổng cộng | 53,25 | 70.706 | 
Nguồn gốc và ý nghĩa tên gọi Cổ Đô
Tên gọi “Cổ Đô” mang giá trị văn hóa – lịch sử đặc biệt. Đây là vùng đất cổ lâu đời, hình thành bên dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa, gắn liền với truyền thống lao động cần cù, sáng tạo và lòng yêu nước.
Cổ Đô nổi tiếng là “làng họa sĩ” của Việt Nam, nơi sinh ra nhiều danh họa, nghệ nhân và nhà văn hóa lớn. Giữ lại tên “Cổ Đô” cho đơn vị hành chính mới không chỉ là cách tôn vinh bản sắc quê hương mà còn khẳng định thương hiệu văn hóa đặc trưng của vùng đất ven sông.
Bản đồ hành chính xã Cổ Đô sau sáp nhập
Trên bản đồ hành chính Hà Nội sau sáp nhập năm 2025, xã Cổ Đô nằm tại cửa ngõ phía Tây Bắc Thủ đô, giữ vị trí kết nối giữa khu vực trung du Phú Thọ (trước đây) và đồng bằng sông Hồng.
Địa bàn có hệ thống đường bộ – đường thủy song hành, trong đó Quốc lộ 32 và tỉnh lộ 414 đóng vai trò trục giao thông huyết mạch, giúp xã thuận lợi trong giao thương, vận chuyển nông sản và hàng hóa.
Quy hoạch không gian xã được phân chia theo ba vùng chính:
- Vùng trung tâm hành chính – văn hóa: Khu vực Cổ Đô cũ, nơi tập trung trụ sở, trường học, các thiết chế văn hóa.
- Vùng sản xuất nông nghiệp – thủy sản: Các khu Phú Cường, Phú Đông, Phú Hồng với vùng bãi ven sông trù phú.
- Vùng làng nghề – dịch vụ – du lịch: Cụm dân cư Phong Vân, Vạn Thắng phát triển nghề vẽ tranh, dệt lụa và dịch vụ du lịch cộng đồng.
 
Kinh tế và tiềm năng phát triển của xã Cổ Đô
Nông nghiệp và thủy sản
Cổ Đô có nền nông nghiệp truyền thống lâu đời, với thế mạnh trồng lúa chất lượng cao, ngô, đậu tương, rau màu và nuôi trồng thủy sản nhờ hệ thống sông Đà và sông Hồng.
Các vùng Phú Cường, Phú Đông, Phú Hồng là trung tâm sản xuất nông nghiệp hàng hóa, kết hợp chăn nuôi bò sữa, bò thịt, lợn và gia cầm theo mô hình trang trại nhỏ.
Làng nghề và dịch vụ truyền thống
Cổ Đô được biết đến là “làng họa sĩ” và làng nghề tranh sơn dầu duy nhất ở Việt Nam vẫn còn phát triển mạnh. Nghề vẽ tranh sơn dầu, cùng với các nghề làm bún, đan lát, mộc dân dụng, cơ khí nhỏ, đã tạo công ăn việc làm và giá trị kinh tế ổn định cho hàng nghìn hộ dân.
Ngoài ra, xã còn có tiềm năng phát triển du lịch làng nghề – văn hóa và dịch vụ vận tải đường sông, nhờ hệ thống bến bãi tự nhiên dọc sông Hồng và sông Đà.
 
Bất động sản và quy hoạch phát triển
Với vị trí chiến lược ven hai dòng sông lớn và giáp ranh tỉnh Phú Thọ, xã Cổ Đô được đánh giá là khu vực tiềm năng trong phát triển bất động sản sinh thái, dân cư và du lịch nghỉ dưỡng.
Quy hoạch giai đoạn 2025–2035 hướng đến:
- Phát triển các khu dân cư sinh thái ven sông tại vùng Phú Hồng – Vạn Thắng.
- Mở rộng đất thương mại – dịch vụ nhỏ, tạo điểm giao thương khu vực trung tâm xã.
- Khuyến khích nhà đầu tư bất động sản xanh và khu nghỉ dưỡng nông thôn.
Đây là vùng đệm phát triển kinh tế và nhà ở ven đô của Hà Nội, được kỳ vọng sẽ thu hút các dự án hạ tầng và đô thị sinh thái trong giai đoạn tới.
Đời sống văn hóa và xã hội tại xã Cổ Đô
Giá trị văn hóa và di sản
Cổ Đô là một trong những vùng đất có mật độ di tích lịch sử – văn hóa cấp Quốc gia cao nhất của Hà Nội.
Các công trình tiêu biểu gồm:
- Đình Viên Châu, đình Kiều Mộc, miếu Kiều Mộc, chùa Kiều Mộc – các di tích cổ gắn với tín ngưỡng thờ Thành hoàng làng.
- Đền thờ và mộ Lê Anh Tuấn, mộ Phan Huy Chú – hai danh nhân lớn của đất Việt.
Bên cạnh đó, Cổ Đô còn được UNESCO và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi nhận là vùng có giá trị di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu, nhờ duy trì nghề vẽ tranh sơn dầu truyền thống – một hình thức kết hợp giữa nghệ thuật dân gian và mỹ thuật hiện đại.
 
Giáo dục và y tế
Cổ Đô có hệ thống giáo dục đa dạng, đồng bộ và chất lượng cao:
- Trường Tiểu học Cổ Đô triển khai mô hình trường học ESL, nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh.
- Trường THCS Cổ Đô có bề dày hơn 60 năm, đạt chuẩn quốc gia, 100% giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn.
- Ngoài ra còn có các trường Tiểu học và THCS tại Phong Vân, Phú Cường, Phú Đông, Phú Hồng, Vạn Thắng, cùng hệ thống mầm non công lập khang trang, đồng bộ.
Về y tế, xã có Trạm y tế trung tâm đạt Bộ tiêu chí Quốc gia, cùng các trạm vệ tinh ở các cụm dân cư, đảm bảo dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.
Quy hoạch phát triển xã Cổ Đô trong tương lai
Hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, giàu bản sắc và thân thiện với môi trường, xã Cổ Đô đặt ra các định hướng chiến lược sau:
- Đẩy mạnh chuyển đổi số và nông nghiệp công nghệ cao.
- Phát triển kinh tế du lịch văn hóa – làng nghề gắn với bảo tồn di tích.
- Thu hút đầu tư hạ tầng và bất động sản xanh, hình thành khu dân cư sinh thái ven sông.
- Tăng cường hợp tác liên vùng với tỉnh Phú Thọ và khu vực Sơn Tây trước đây, tạo động lực phát triển bền vững cho toàn khu vực Tây Bắc Thủ đô.
 
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch xã Cổ Đô
 
 
 
 
 
 
 
