Xã Chuyên Mỹ, vùng đất tổ nghề khảm trai huyền thoại nơi những mảnh trai óng ánh kể chuyện xưa cũ giữa bàn tay nghệ nhân nay vươn mình thành trung tâm thủ công mỹ nghệ sôi động ở cửa ngõ phía Nam Thủ đô, với sơn mài lấp lánh, may mặc tinh tế và da giày bền bỉ. Là mô hình hợp nhất từ 5 xã cũ, Chuyên Mỹ không chỉ giữ gìn di sản đền thờ tổ nghề Trương Công Thành mà còn tiên phong du lịch làng nghề – ba điểm công nhận của thành phố – kết hợp thương mại điện tử để sản phẩm OCOP bay xa. Nơi đường 1A uốn lượn dọc sông Nhuệ, xã khéo léo dệt nên tương lai từ giá trị văn hóa Bắc Bộ. Với 35,54 km² đất trời và 44.859 cư dân, từ ngày 1/7/2025, Chuyên Mỹ trở thành biểu tượng của sự kế thừa, nơi truyền thống khảm trai hòa quyện với khát vọng hiện đại, mang đến hơi thở mới cho bao thế hệ cần cù.
Tổng quan về xã Chuyên Mỹ sau sáp nhập
Xã Chuyên Mỹ nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km về phía Nam, giáp các xã Phú Xuyên, Đại Xuyên, Ứng Hòa, Phượng Dực của thành phố Hà Nội và tỉnh Ninh Bình, trải dài theo bờ hữu sông Nhuệ với mật độ dân số khoảng 1.262 người/km². Nơi đây tựa như một báu vật, với tuyến đường 1A làm động mạch sống hỗ trợ giao thương hiệu quả.
Kinh tế địa phương đa ngành, lấy làng nghề làm trụ cột với khảm trai, sơn mài Chuyên Mỹ, mộc mỹ nghệ Tân Dân, may mặc Vân Từ, da giày Phú Yên – những sản phẩm không chỉ tạo việc làm mà còn xuất khẩu, kết hợp du lịch trải nghiệm ba điểm làng nghề công nhận. Nông nghiệp hướng tới rau, trái cây sạch và hoa màu an toàn, dần tích hợp mô hình sinh thái. Văn hóa - xã hội đậm bản sắc qua đền thờ tổ nghề và các di tích Bắc Bộ, được bổ trợ bởi trạm y tế chú trọng y học cổ truyền và trường học đầy đủ cấp, xây dựng cộng đồng gắn kết, hướng tới phát triển toàn diện.
Bản đồ xã Chuyên Mỹ sau sáp nhập
Bản đồ xã Chuyên Mỹ sau sáp nhập minh họa rõ nét ranh giới mới, với tuyến đường 1A và sông Nhuệ làm trục chính, kết nối các khu dân cư và làng nghề. Hình ảnh này giúp cư dân dễ dàng hình dung vị trí giáp ranh với xã Phú Xuyên hay Ứng Hòa, đồng thời hỗ trợ quy hoạch di chuyển và đầu tư du lịch làng nghề.
Các đơn vị hành chính sáp nhập thành xã Chuyên Mỹ
Xã Chuyên Mỹ được thành lập theo Nghị quyết số 1656/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của 5 xã thuộc huyện Phú Xuyên trước đây. Việc sắp xếp này giúp tinh gọn bộ máy hành chính, tối ưu hóa quản lý và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội đồng đều hơn cho địa phương.
Dưới đây là bảng tóm tắt các đơn vị hành chính cũ được điều chỉnh:
|
Đơn vị hành chính cũ |
Diện tích điều chỉnh (km²) |
Dân số điều chỉnh (người) |
Ghi chú |
|
Xã Tân Dân |
7,60 |
9.908 |
Toàn bộ diện tích và dân số |
|
Xã Chuyên Mỹ |
8,54 |
10.743 |
Toàn bộ diện tích và dân số |
|
Xã Vân Từ |
6,51 |
6.336 |
Toàn bộ diện tích và dân số |
|
Xã Phú Yên |
4,34 |
6.078 |
Toàn bộ diện tích và dân số |
|
Xã Châu Can |
8,55 |
11.794 |
Toàn bộ diện tích và dân số |
Tổng diện tích sau sáp nhập là 35,54 km² với dân số khoảng 44.859 người. Quá trình này không chỉ mở rộng quy mô mà còn bảo tồn di sản lịch sử, phù hợp với ý nghĩa tên gọi "Chuyên Mỹ" – gắn liền làng Chuôm tổ nghề khảm, sơn mài và giảm thiểu tác động đến giấy tờ hành chính.
Trụ sở hành chính xã Chuyên Mỹ
Trụ sở Đảng ủy - UBND xã Chuyên Mỹ được đặt tại hai địa điểm chính, đảm bảo tiếp cận thuận tiện cho cư dân trên địa bàn rộng lớn:
- Thôn Trung, xã Chuyên Mỹ, Hà Nội: Chịu trách nhiệm xử lý các công việc hành chính cốt lõi.
- Thôn Chính Vân, xã Chuyên Mỹ, Hà Nội: Hỗ trợ mở rộng dịch vụ hành chính và tiếp nhận hồ sơ tại chỗ.
Ban lãnh đạo xã bao gồm:
- Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch HĐND: đồng chí Lê Quang Long – định hướng phát triển tổng thể.
- Phó Bí thư kiêm Chủ tịch UBND: đồng chí Nguyễn Hữu Chi – quản lý hoạt động hành chính hàng ngày.
- Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc: đồng chí Đỗ Thị Thanh Xuân – thúc đẩy đoàn kết cộng đồng.
Các lãnh đạo được UBND TP. Hà Nội trao quyết định công tác vào tháng 7/2025, với cam kết xây dựng mô hình hành chính hiện đại, gần dân. Người dân lưu ý rằng giấy tờ cũ vẫn hợp lệ, chỉ cập nhật khi giao dịch mới.
Quy hoạch xã Chuyên Mỹ sau sáp nhập
Quy hoạch xã Chuyên Mỹ nhấn mạnh đô thị hiện đại bền vững giai đoạn 2030-2050, theo Quy hoạch sử dụng đất của UBND TP. Hà Nội, với trọng tâm mở rộng hạ tầng giao thông và khu dân cư để tạo khu vực đô thị xanh, hỗ trợ phát triển làng nghề và du lịch. Xã hướng tới xây dựng trung tâm mỹ nghệ kết nối thương mại điện tử, đồng thời nâng cấp không gian ven sông Nhuệ để cân bằng tăng trưởng.
Các dự án trọng điểm bao gồm cải tạo đường 1A và mở đường mới (kẻ viền xanh lá theo bản đồ sử dụng đất đến 2030), với thu hồi đất xây dựng 40 ha khu đô thị tại Tân Dân và Chuyên Mỹ, giai đoạn 1 hoàn thành cuối 2025, tích hợp số hóa theo định hướng Đảng bộ địa phương. Làng nghề khảm trai, sơn mài được đầu tư 25 ha cho sản xuất OCOP, kết hợp ba điểm du lịch công nhận để quảng bá qua livestream, tận dụng lợi thế từ đền thờ Trương Công Thành.
Nông nghiệp xanh theo VietGAP trên 30 ha tại Vân Từ và Phú Yên, ưu tiên rau sạch và hoa màu an toàn với hệ thống tưới tiêu tự động triển khai từ quý III/2025. Khu dân cư mới sẽ phát triển 20 ha nhà ở và công viên quanh Châu Can, ưu tiên vùng tổ nghề làm hạt nhân đô thị vệ tinh, đảm bảo hài hòa giữa kinh tế và môi trường theo tiêu chí đô thị hiện đại. Đặc biệt, quy hoạch nhấn mạnh du lịch làng nghề và di tích Bắc Bộ, phát triển tuyến trải nghiệm kết nối lễ hội địa phương, góp phần khẳng định giá trị Chuyên Mỹ trong bối cảnh đô thị hóa.