Phường Bạch Mai là đơn vị hành chính cơ sở mới được thành lập trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội, trong khuôn khổ triển khai sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, phù hợp với lộ trình đổi mới, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính, hướng đến xây dựng chính quyền đô thị hiện đại, hiệu lực và hiệu quả.
Cơ sở hình thành
Phường Bạch Mai được thành lập trên cơ sở điều chỉnh địa giới và sáp nhập từ nhiều đơn vị hành chính cấp phường hiện hữu, bao gồm:
- Toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của các phường Bạch Mai, Quỳnh Mai, Bách Khoa (thuộc quận Hai Bà Trưng);
- Phần lớn diện tích tự nhiên và dân số của các phường Thanh Nhàn, Minh Khai, Đồng Tâm (cũng thuộc quận Hai Bà Trưng);
- Một phần diện tích tự nhiên và dân số của các phường Phương Mai (thuộc quận Đống Đa), Lê Đại Hành và Trương Định (quận Hai Bà Trưng).
Việc sáp nhập nhằm tinh giản đầu mối hành chính, đồng thời kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử – xã hội đặc sắc đã hình thành lâu đời tại khu vực này.
Trong quá trình thành lập đơn vị hành chính cơ sở mới, tên gọi “Phường Bạch Mai” đã được lựa chọn và giữ nguyên như một cách tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa và truyền thống của khu vực này. Bạch Mai vốn là vùng ven đô phía Đông Nam kinh thành Thăng Long xưa, nơi tập trung nhiều làng nghề truyền thống như nghề làm giấy, in ấn, buôn bán nhỏ lẻ và từng là khu vực được công nghiệp hóa sớm trong những năm đầu thế kỷ XX.
Đặc biệt, trong thời kỳ Pháp thuộc và các giai đoạn đấu tranh cách mạng, khu vực Bạch Mai là một trung tâm dân cư, buôn bán và sản xuất sầm uất, đồng thời là nơi ghi dấu nhiều phong trào yêu nước, cơ sở hoạt động cách mạng bí mật. Trải qua các lần điều chỉnh địa giới hành chính, tên gọi “Bạch Mai” vẫn được giữ lại như một biểu tượng về ký ức đô thị, bản sắc địa phương và truyền thống cách mạng. Việc sử dụng lại tên gọi này thể hiện sự kế thừa lịch sử, tôn trọng văn hóa – xã hội của cộng đồng cư dân lâu đời trong khu vực.
Diện tích, dân số và vị trí địa lý
Sau khi sáp nhập phường Bạch Mai mới có:
- Diện tích tự nhiên: 2,92 km²
- Dân số: 91.308 người
Đây là một trong những đơn vị hành chính cơ sở có quy mô dân số lớn nhất tại quận Hai Bà Trưng sau khi sắp xếp. Về địa giới hành chính, phường Bạch Mai có ranh giới cụ thể như sau:
- Phía Đông: Giáp ĐVHC cơ sở Vĩnh Tuy, ranh giới đi dọc theo sông Kim Ngưu
- Phía Tây: Giáp ĐVHC cơ sở Kim Liên, ranh giới đi theo đường Giải Phóng
- Phía Nam: Giáp ĐVHC cơ sở Tương Mai, ranh giới đi theo phố Đại La – phố Minh Khai
- Phía Bắc: Giáp ĐVHC cơ sở Hai Bà Trưng, ranh giới đi theo đường Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân
Với vị trí tiếp giáp các trục giao thông huyết mạch như Giải Phóng, Đại La, Trần Khát Chân và gần các cửa ngõ quan trọng của Hà Nội, phường Bạch Mai có lợi thế đặc biệt trong phát triển kinh tế - xã hội, giao thương, dịch vụ và hạ tầng đô thị.
Cơ sở hạ tầng hành chính – chính trị
Sau khi thành lập, các trụ sở hành chính – chính trị của phường Bạch Mai sẽ được bố trí hợp lý, tận dụng hạ tầng sẵn có nhằm đảm bảo tính kế thừa và tiết kiệm nguồn lực đầu tư:
- Trụ sở Trung tâm Chính trị quận Hai Bà Trưng hiện nay được sử dụng làm trụ sở của Đảng ủy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội phường Bạch Mai;
- Trụ sở HĐND – UBND quận Hai Bà Trưng hiện nay sẽ được sử dụng làm trụ sở làm việc của HĐND và UBND phường Bạch Mai.
Việc bố trí trụ sở như trên giúp đảm bảo hoạt động thông suốt, thuận tiện trong công tác quản lý nhà nước, tiếp dân, giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công cho người dân trên địa bàn.
Đặc điểm kinh tế – xã hội và tiềm năng phát triển
Phường Bạch Mai nằm trong khu vực có trình độ phát triển kinh tế – xã hội cao, dân trí tốt, và hạ tầng kỹ thuật – xã hội tương đối đồng bộ. Đây là nơi tập trung nhiều cơ sở giáo dục, nghiên cứu như các trường đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân, Học viện Quản lý giáo dục…, cùng nhiều bệnh viện lớn như Bạch Mai, Thanh Nhàn, Việt Pháp...
Ngoài ra, phường còn có hệ thống chợ, trung tâm thương mại, các tuyến phố kinh doanh sầm uất (Minh Khai, Bạch Mai, Đại La...) đóng vai trò là động lực phát triển thương mại – dịch vụ, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Cùng với đó, các khu dân cư lâu đời xen lẫn khu đô thị mới tạo nên sự đa dạng trong kiến trúc và cơ cấu dân số, là cơ sở để phát triển hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.
Định hướng phát triển
Trong giai đoạn tới, phường Bạch Mai sẽ tập trung triển khai các mục tiêu, định hướng chủ yếu sau:
- Nâng cao chất lượng bộ máy hành chính theo hướng chuyên nghiệp, tinh gọn, hoạt động hiệu quả, phục vụ tốt hơn nhu cầu của nhân dân;
- Cải thiện môi trường sống đô thị, đẩy mạnh cải tạo, chỉnh trang hạ tầng đô thị, xử lý điểm ngập úng, phát triển cây xanh và không gian công cộng;
- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, phục vụ công tác chuyển đổi số toàn diện trong quản lý hành chính và cung cấp dịch vụ công;
- Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa – lịch sử, kết hợp phát triển du lịch di sản và thương mại – dịch vụ hiện đại;
- Thúc đẩy liên kết vùng và kết nối giao thông, góp phần tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế và cải thiện chất lượng sống cho người dân.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch phường Bạch Mai
