Tổng quan về Hà Nam trước sáp nhập
Trước khi tiến hành sáp nhập, tỉnh Hà Nam là một đơn vị hành chính thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, có diện tích khoảng 862 km² và dân số khoảng 894.000 người (tính đến 2024). Tỉnh gồm 6 đơn vị hành chính cấp huyện: thành phố Phủ Lý, thị xã Duy Tiên, và các huyện Kim Bảng, Thanh Liêm, Bình Lục và Lý Nhân.
Hà Nam nằm sát Thủ đô Hà Nội, có vị trí chiến lược trong phát triển công nghiệp, đô thị và dịch vụ. Những năm gần đây, tỉnh đã chuyển dịch mạnh theo hướng công nghiệp hóa và trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thông tin về quá trình sắp xếp, sáp nhập hành chính
Thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW và các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính không đạt chuẩn, Hà Nam đã tiến hành rà soát và tổ chức lại bộ máy hành chính cấp xã, huyện.
Đặc biệt, vào ngày 12/6/2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 202/2025/QH15, theo đó, ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình được sáp nhập lại thành một tỉnh mới, lấy tên là tỉnh Ninh Bình. Việc sáp nhập này có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cải cách hành chính ở khu vực Bắc Bộ.
Danh sách đơn vị hành chính mới
Sau khi sáp nhập:
- Tỉnh Ninh Bình mới có tổng diện tích khoảng 3.943 km² và dân số khoảng 4,4 triệu người, trở thành một trong những tỉnh đông dân và có quy mô lớn nhất vùng Đồng bằng sông Hồng.
- Cơ cấu hành chính mới bao gồm đơn vị hành chính cấp tỉnh duy nhất, được tổ chức theo mô hình chính quyền hai cấp: tỉnh và xã (bỏ cấp huyện).
Đối với tỉnh Hà Nam trước đây, số lượng xã, phường, thị trấn cũng đã được sắp xếp, giảm xuống còn 33 đơn vị hành chính cấp xã/phường, thông qua Nghị quyết 1674/NQ-UBTVQH15. Dưới đây là bảng danh sách đơn vị hành chính tỉnh Ninh Bình:
STT |
Đơn vị hành chính sáp nhập |
Tên đơn vị hành chính mới |
1 |
Phường Quang Trung, Vị Xuyên, Lộc Vượng, Cửa Bắc, Trần Hưng Đạo, Năng Tĩnh, Cửa Nam, xã Mỹ Phúc |
Phường Nam Định |
2 |
Phường Lộc Hạ, xã Mỹ Tân, Mỹ Trung |
Phường Thiên Trường |
3 |
Phường Lộc Hòa, xã Mỹ Thắng, Mỹ Hà |
Phường Đông A |
4 |
Xã Nam Điền (huyện Nam Trực), phường Nam Phong |
Phường Vị Khê |
5 |
Phường Mỹ Xá, xã Đại An |
Phường Thành Nam |
6 |
Phường Trường Thi, xã Thành Lợi |
Phường Trường Thi |
7 |
Xã Hồng Quang (huyện Nam Trực), xã Nghĩa An, phường Nam Vân |
Phường Hồng Quang |
8 |
Phường Hưng Lộc, xã Mỹ Thuận, Mỹ Lộc |
Phường Mỹ Lộc |
9 |
Thị trấn Nam Giang, xã Nam Cường, Nam Hùng |
Xã Nam Trực |
10 |
Xã Nam Dương, Bình Minh, Nam Tiến |
Xã Nam Minh |
11 |
Xã Đồng Sơn, Nam Thái |
Xã Nam Đồng |
12 |
Xã Nam Hoa, Nam Lợi, Nam Hải, Nam Thanh |
Xã Nam Ninh |
13 |
Xã Tân Thịnh, Nam Thắng, Nam Hồng |
Xã Nam Hồng |
14 |
Xã Cộng Hòa, Minh Tân |
Xã Minh Tân |
15 |
Xã Hợp Hưng, Trung Thành, Quang Trung, Hiển Khánh |
Xã Hiển Khánh |
16 |
Thị trấn Gôi, xã Kim Thái, Tam Thanh |
Xã Vụ Bản |
17 |
Xã Vĩnh Hào, Đại Thắng, Liên Minh |
Xã Liên Minh |
18 |
Xã Yên Phong, Hồng Quang (huyện Ý Yên), Yên Khánh, thị trấn Lâm |
Xã Ý Yên |
19 |
Xã Yên Đồng (huyện Ý Yên), Yên Trị, Yên Khang |
Xã Yên Đồng |
20 |
Xã Yên Nhân, Yên Lộc (huyện Ý Yên), Yên Phúc, Yên Cường |
Xã Yên Cường |
21 |
Xã Yên Thắng (huyện Ý Yên), Yên Tiến, Yên Lương |
Xã Vạn Thắng |
22 |
Xã Yên Mỹ (huyện Ý Yên), Yên Bình, Yên Dương, Yên Ninh |
Xã Vũ Dương |
23 |
Xã Trung Nghĩa, Tân Minh |
Xã Tân Minh |
24 |
Xã Phú Hưng, Yên Thọ, Yên Chính |
Xã Phong Doanh |
25 |
Thị trấn Cổ Lễ, xã Trung Đông, Trực Tuấn |
Xã Cổ Lễ |
26 |
Xã Trực Chính, Phương Định, Liêm Hải |
Xã Ninh Giang |
27 |
Thị trấn Cát Thành, xã Việt Hùng, Trực Đạo |
Xã Cát Thành |
28 |
Xã Trực Thanh, Trực Nội, Trực Hưng |
Xã Trực Ninh |
29 |
Xã Trực Khang, Trực Mỹ, Trực Thuận |
Xã Quang Hưng |
30 |
Xã Trực Đại, Trực Thái, Trực Thắng |
Xã Minh Thái |
31 |
Thị trấn Ninh Cường, xã Trực Cường, Trực Hùng |
Xã Ninh Cường |
32 |
Thị trấn Xuân Trường, xã Xuân Phúc, Xuân Ninh, Xuân Ngọc |
Xã Xuân Trường |
33 |
Xã Xuân Vinh, Trà Lũ, Thọ Nghiệp |
Xã Xuân Hưng |
34 |
Xã Xuân Tân, Xuân Phú, Xuân Giang |
Xã Xuân Giang |
35 |
Xã Xuân Châu, Xuân Thành, Xuân Thượng, Xuân Hồng |
Xã Xuân Hồng |
36 |
Thị trấn Yên Định, xã Hải Trung, Hải Long |
Xã Hải Hậu |
37 |
Xã Hải Minh, Hải Đường, Hải Anh |
Xã Hải Anh |
38 |
Thị trấn Cồn, xã Hải Sơn, Hải Tân |
Xã Hải Tiến |
39 |
Xã Hải Nam, Hải Lộc, Hải Hưng |
Xã Hải Hưng |
40 |
Xã Hải Phong, Hải Giang, Hải An |
Xã Hải An |
41 |
Xã Hải Đông, Hải Tây, Hải Quang |
Xã Hải Quang |
42 |
Xã Hải Phú, Hải Hòa, Hải Xuân |
Xã Hải Xuân |
43 |
Thị trấn Thịnh Long, xã Hải Châu, Hải Ninh |
Xã Hải Thịnh |
44 |
Xã Giao Thiện, Giao Hương, Giao Thanh |
Xã Giao Minh |
45 |
Xã Hồng Thuận, Giao An, Giao Lạc |
Xã Giao Hòa |
46 |
Thị trấn Giao Thủy, xã Bình Hòa |
Xã Giao Thủy |
47 |
Xã Giao Xuân, Giao Hà, Giao Hải |
Xã Giao Phúc |
48 |
Xã Giao Nhân, Giao Long, Giao Châu |
Xã Giao Hưng |
49 |
Xã Giao Yến, Bạch Long, Giao Tân |
Xã Giao Bình |
50 |
Thị trấn Quất Lâm, xã Giao Phong, Giao Thịnh |
Xã Giao Ninh |
51 |
Xã Hoàng Nam, Đồng Thịnh |
Xã Đồng Thịnh |
52 |
Thị trấn Liễu Đề, xã Nghĩa Thái, Nghĩa Châu, Nghĩa Trung |
Xã Nghĩa Hưng |
53 |
Xã Nghĩa Lạc, Nghĩa Sơn |
Xã Nghĩa Sơn |
54 |
Xã Nghĩa Hồng, Nghĩa Phong, Nghĩa Phú |
Xã Hồng Phong |
55 |
Thị trấn Quỹ Nhất, xã Nghĩa Thành, Nghĩa Lợi |
Xã Quỹ Nhất |
56 |
Xã Nghĩa Hùng, Nghĩa Hải, Nghĩa Lâm |
Xã Nghĩa Lâm |
57 |
Xã Nam Điền (huyện Nghĩa Hưng), Phúc Thắng, thị trấn Rạng Đông |
Xã Rạng Đông |
Xem thêm: Bản đồ hành chính tỉnh Nam Định trước sáp nhập
Ý nghĩa của việc sáp nhập hành chính
Đối với cấp xã/phường tại Hà Nam
- Việc sắp xếp cấp xã giúp tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối, tiết kiệm ngân sách chi thường xuyên.
- Tạo điều kiện để các địa phương sau sáp nhập có quy mô lớn hơn, đủ nguồn lực để đầu tư vào hạ tầng, dịch vụ công và các lĩnh vực thiết yếu.
- Người dân tiếp cận dịch vụ công thuận tiện hơn, chính quyền hoạt động hiệu quả, minh bạch hơn.
Đối với việc sáp nhập 3 tỉnh Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình
- Việc hợp nhất ba tỉnh là bước đi chiến lược nhằm tạo lập một đơn vị hành chính mạnh về quy mô, hạ tầng, dân số và nguồn lực phát triển.
- Nam Định, với tiềm lực về công nghiệp, giáo dục và nguồn nhân lực, sẽ kết hợp hài hòa với Hà Nam (gần Hà Nội, phát triển công nghiệp) và Ninh Bình (du lịch, nông nghiệp, lịch sử) để hình thành một “trung tâm phát triển vùng”.
- Tỉnh mới mang tên Ninh Bình, vừa giữ yếu tố lịch sử văn hóa lâu đời, vừa đại diện cho định hướng phát triển mới, linh hoạt và bền vững.
- Đây là một trong những tỉnh đầu tiên thực hiện thí điểm mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh – xã), bỏ cấp huyện, nhằm giảm chồng chéo quản lý và tăng hiệu quả điều hành.
Kết luận
Việc sáp nhập hành chính tại Hà Nam và sau đó hợp nhất với Nam Định, Ninh Bình là bước cải cách hành chính lớn, thực hiện theo chỉ đạo của Trung ương Đảng và Quốc hội. Mặc dù có những thách thức nhất định về điều chuyển nhân sự, ổn định xã hội và sắp xếp lại cơ sở hạ tầng, nhưng lợi ích lâu dài là rõ ràng: bộ máy tinh gọn, hiệu quả hơn; chính quyền gần dân hơn; tiềm năng phát triển vùng được phát huy tối đa.
Tỉnh mới Ninh Bình sẽ không chỉ là một biểu tượng cho sự thay đổi mạnh mẽ trong tổ chức hành chính nhà nước, mà còn là mô hình để nhân rộng ra các vùng khác của cả nước, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh tái cơ cấu bộ máy và phát triển bền vững theo hướng hiện đại, thông minh và hiệu quả.