Tổng quan về tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Bà Rịa – Vũng Tàu là một tỉnh ven biển thuộc vùng Đông Nam Bộ Việt Nam, nằm ở cực nam của khu vực này và là cửa ngõ nối liền vùng kinh tế trọng điểm phía Nam với Biển Đông. Tỉnh được thành lập vào năm 1991 trên cơ sở tách ra từ tỉnh Đồng Nai và đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo cũ.
Với vị trí địa lý chiến lược, tỉnh đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế biển và dịch vụ của cả nước. Tỉnh lỵ là thành phố Bà Rịa, cách Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 95 km về phía Đông Nam và cách thủ đô Hà Nội khoảng 1.700 km theo Quốc lộ 1A. Thành phố Vũng Tàu là trung tâm kinh tế, tài chính, du lịch và là một trong những đô thị loại I trọng điểm của khu vực phía Nam.
Vị trí địa lý và các điểm cực
Bà Rịa – Vũng Tàu có diện tích tự nhiên khoảng 1.989,5 km², với đường bờ biển dài khoảng 156 km trải dài từ Cửa Lấp (giáp TP.HCM) đến bãi bồi Bình Châu (giáp Bình Thuận), bao gồm cả các đảo nhỏ như Côn Đảo.
Tỉnh tiếp giáp với:
- Phía Bắc giáp tỉnh Đồng Nai.
- Phía Đông giáp tỉnh Bình Thuận và Biển Đông.
- Phía Tây giáp Thành phố Hồ Chí Minh.
- Phía Nam và Đông Nam giáp Biển Đông.
Các điểm cực địa lý của tỉnh:
- Điểm cực Bắc: Huyện Châu Đức.
- Điểm cực Nam: Quần đảo Côn Đảo.
- Điểm cực Tây: Huyện Châu Đức, giáp với tỉnh Đồng Nai.
- Điểm cực Đông: Côn Đảo.
Địa hình và khí hậu
Địa hình của Bà Rịa – Vũng Tàu khá đa dạng, chủ yếu là đồi núi thấp, đồng bằng ven biển nhỏ hẹp, xen lẫn các vùng ven biển và hải đảo:
- Vùng đất liền: Địa hình bán bình nguyên và đồi núi thấp.
- Vùng ven biển: Có nhiều bãi biển đẹp, cửa sông và khu vực ngập mặn.
- Vùng hải đảo: Bao gồm quần đảo Côn Đảo với địa hình núi non hiểm trở.
Khí hậu mang tính chất nhiệt đới gió mùa cận xích đạo, đặc trưng bởi nhiệt độ cao quanh năm, lượng mưa tương đối lớn. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
Dân cư và văn hóa
Tính đến năm 2022, Bà Rịa – Vũng Tàu có khoảng 1,18 triệu dân. Dân cư chủ yếu là người Kinh, ngoài ra còn có các cộng đồng dân tộc thiểu số như Hoa, Chăm, Khmer sinh sống tại các khu vực đô thị và nông thôn.
Bà Rịa – Vũng Tàu là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, nổi bật với di sản văn hóa biển, các di tích lịch sử cách mạng như Nhà tù Côn Đảo và các lễ hội đặc sắc như lễ hội Dinh Cô, lễ hội Nghinh Ông.
Kinh tế
Bà Rịa – Vũng Tàu có nền kinh tế phát triển đa dạng và năng động:
- Kinh tế biển: Nổi bật với ngành khai thác dầu khí, phát triển cảng biển (Cụm cảng Cái Mép – Thị Vải) và thủy sản.
- Công nghiệp: Các ngành chế biến nông sản, chế biến hải sản, hóa chất, luyện kim, sản xuất vật liệu xây dựng và phát triển các khu công nghiệp lớn.
- Du lịch: Ngành kinh tế mũi nhọn với nhiều loại hình du lịch biển, sinh thái, tâm linh.
Du lịch và danh thắng
Bà Rịa – Vũng Tàu là điểm đến hấp dẫn với nhiều cảnh quan thiên nhiên và bãi biển đẹp:
- Thành phố Vũng Tàu: Nổi tiếng với các bãi biển Bãi Sau, Bãi Trước, Tượng Chúa Kitô Vua, Hải đăng Vũng Tàu.
- Hồ Tràm – Bình Châu: Khu du lịch suối khoáng nóng và các resort cao cấp ven biển.
- Côn Đảo: Quần đảo nổi tiếng với thiên nhiên hoang sơ, bãi biển tuyệt đẹp và di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo.
- Núi Dinh, núi Thị Vải: Điểm du lịch tâm linh, sinh thái.
Đơn vị hành chính cấp huyện
Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có 7 đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc, bao gồm:
- 3 thành phố: Thành phố Bà Rịa, Thành phố Vũng Tàu, Thành phố Phú Mỹ
- 4 huyện: Châu Đức, Côn Đảo, Long Đất, Xuyên Mộc.
Đơn vị hành chính cấp xã
Toàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có tổng cộng 77 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 30 phường, 7 thị trấn và 40 xã.
Chi tiết các đơn vị hành chính cấp xã như sau:
1. Thành phố Bà Rịa (7 phường, 3 xã):
- Phường: Phước Hiệp, Phước Hưng, Phước Nguyên, Phước Trung, Long Hương, Long Toàn, Kim Dinh.
- Xã: Hòa Long, Long Phước, Tân Hưng.
2. Thành phố Vũng Tàu (16 phường, 1 xã):
- Phường: Phường 1, Phường 2, Phường 3, Phường 4, Phường 5, Phường 7, Phường 8, Phường 9, Phường 10, Phường 11, Phường 12, Thắng Nhất, Thắng Nhì, Thắng Tam, Nguyễn An Ninh, Rạch Dừa.
- Xã: Long Sơn.
3. Thành phố Phú Mỹ (7 phường, 3 xã):
- Phường: Phú Mỹ, Hắc Dịch, Mỹ Xuân, Phước Hòa, Tân Hòa, Tân Hải, Tân Phước.
- Xã: Châu Pha, Sông Xoài, Tóc Tiên.
4. Huyện Châu Đức (2 thị trấn, 14 xã):
- Thị trấn: Ngãi Giao, Kim Long.
- Xã: Bàu Chinh, Bình Ba, Bình Giã, Bình Trung, Cù Bị, Đá Bạc, Láng Lớn, Nghĩa Thành, Quảng Thành, Sơn Bình, Suối Nghệ, Suối Rao, Xà Bang, Xuân Sơn.
5. Huyện Côn Đảo (không phân chia cấp xã):
- Huyện Côn Đảo được quản lý như một đơn vị duy nhất cấp huyện, không có đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc.
6. Huyện Long Đất (4 thị trấn, 7 xã):
- Thị trấn: Đất Đỏ, Long Điền, Long Hải, Phước Hải.
- Xã: Láng Dài, Long Tân, Phước Hội, Phước Long Thọ, Phước Tỉnh, Tam An, An Nhứt.
7. Huyện Xuyên Mộc (1 thị trấn, 12 xã):
- Thị trấn: Phước Bửu.
- Xã: Bàu Lâm, Bình Châu, Bông Trang, Bưng Riềng, Hòa Bình, Hòa Hiệp, Hòa Hội, Hòa Hưng, Phước Tân, Phước Thuận, Xuyên Mộc, Tân Lâm.
