Tổng quan về thị xã Việt Yên
Thị xã Việt Yên là đơn vị hành chính cấp thị xã thuộc tỉnh Bắc Giang, chính thức được thành lập vào ngày 1/2/2024, trên cơ sở tách từ huyện Việt Yên trước đó. Đây là đô thị loại IV, có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và đô thị hóa khu vực phía tây nam tỉnh.
- Diện tích: 171,01 km²
- Dân số (năm 2022): 229.162 người
- Mật độ dân số: Khoảng 1.340 người/km²
- Thành phần dân tộc: Chủ yếu là người Kinh
Vị trí địa lý và tiếp giáp:
Thị xã Việt Yên nằm ở phía tây nam tỉnh Bắc Giang, bên bờ sông Cầu, thuộc vùng trung du miền núi Bắc Bộ, giữa hai lưu vực sông Cầu và sông Thương. Vị trí địa lý thuận lợi giúp thị xã trở thành điểm kết nối chiến lược với các khu vực lân cận:
- Phía Đông: Giáp thành phố Bắc Giang
- Phía Tây: Giáp huyện Hiệp Hòa và huyện Yên Phong (Bắc Ninh)
- Phía Nam: Giáp thành phố Bắc Ninh và thị xã Quế Võ (Bắc Ninh)
- Phía Bắc: Giáp huyện Tân Yên
Đơn vị hành chính
Trước khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính, thị xã Việt Yên có 9 phường và 8 xã, tổng 17 đơn vị hành chính:
- 9 phường: Bích Động, Hồng Thái, Nếnh, Ninh Sơn, Quang Châu, Quảng Minh, Tăng Tiến, Tự Lạn, Vân Trung
- 8 xã: Hương Mai, Minh Đức, Nghĩa Trung, Thượng Lan, Tiên Sơn, Trung Sơn, Vân Hà, Việt Tiến
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Thị xã Việt Yên sở hữu hệ thống giao thông hiện đại với các tuyến quốc lộ và tỉnh lộ quan trọng, kết nối thuận tiện với thành phố Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội và các khu công nghiệp trọng điểm trong vùng.
- Hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ, bao gồm hệ thống điện lưới quốc gia, cấp thoát nước, cơ sở y tế và giáo dục. Trung tâm hành chính thị xã đặt tại số 18 Hồ Công Dự, phường Bích Động – đóng vai trò là trung tâm đô thị và quản lý chính.
- Nằm ở vị trí cửa ngõ giữa các tỉnh đồng bằng và trung du, lại giáp nhiều khu công nghiệp lớn, Việt Yên có tiềm năng mạnh mẽ để phát triển công nghiệp, dịch vụ và logistics, trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư.
Kinh tế
- Công nghiệp – chế biến: Việt Yên là trung tâm công nghiệp trọng điểm của tỉnh Bắc Giang, với các khu công nghiệp lớn như Đình Trám, Vân Trung, Quang Châu, cùng các cụm công nghiệp Tăng Tiến, Việt Tiến, Vân Hà, Hoàng Mai. Các khu này thu hút hàng chục nghìn lao động và đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế địa phương.
- Thương mại – dịch vụ: Hoạt động thương mại và dịch vụ phát triển mạnh tại các phường và thị trấn, với hệ thống chợ, trung tâm thương mại, và dịch vụ hậu cần phục vụ khu công nghiệp cũng như đời sống dân cư.
- Nông nghiệp – làng nghề: Thị xã có các vùng chuyên canh rau sạch như Quảng Minh, Đông Long, Mật Ninh… cung cấp nông sản cho khu vực miền Bắc. Bên cạnh đó, các làng nghề truyền thống nổi tiếng như gốm Thổ Hà, bánh đa, mì gạo, nem Thổ Hà và mây tre đan Tăng Tiến góp phần giữ gìn giá trị văn hóa địa phương, trong đó rượu làng Vân là đặc sản nổi bật.
Khu công nghiệp/ Làng nghề truyền thống
Khu công nghiệp: Đình Trám, Quang Châu đều hoạt động sôi động, thu hút vốn đầu tư từ Trung ương và tư nhân.
Làng nghề truyền thống:
- Thổ Hà nổi tiếng với gốm, mì gạo, nem,
- Gốm mây tre đan ở Tăng Tiến,
- Rượu làng Vân; tham gia chương trình OCOP, phục vụ du lịch và thị trường trong nước.
Di tích – Lễ hội
- Đình – chùa tiêu biểu: đình Thổ Hà (1686), đình Đông (phường Bích Động), đình Mật Ninh (phường Quảng Minh), chùa Bổ Đà (Tiên Sơn), chùa Vĩnh Hưng (Quảng Minh), đình/chùa Vân Cốc (Vân Trung); nhiều di tích được xếp hạng quốc gia.
- Lễ hội dân gian: lễ hội chùa Bổ Đà, Sùng Nghiêm, hội rước thánh Vân Cốc; các lễ hội làng nghề truyền thống và quan họ Kinh Bắc với 19 làng trên địa bàn.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người: tăng gấp 1,5 lần đến 2 lần.
- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp: ≥ 60%.
- Làng nghề & OCOP: từ 5–7 sản phẩm đặc sắc đạt chứng nhận.
- Du lịch: thu hút ≥ 300.000 lượt khách/năm.
- Đô thị hóa: phấn đấu trở thành đô thị loại III về cơ sở hạ tầng và chất lượng sống.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thị xã Việt Yên
Tầm nhìn đến năm 2050
- Đô thị công nghiệp – dịch vụ – nông nghiệp xanh: trở thành trung tâm công nghiệp chế biến, logistic cấp vùng Đông Bắc; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
- Đô thị xanh – thông minh: áp dụng quản lý đô thị thông minh, phát triển không gian công cộng, xanh hóa môi trường.
- Du lịch văn hóa – sinh thái đặc trưng: các tour di tích, làng nghề, homestay, lễ hội nghề truyền thống.
- Bảo tồn văn hóa Kinh Bắc: phát triển quan họ, lễ hội dân gian thành thương hiệu văn hóa địa phương.
- Chất lượng sống cao: hệ thống y tế, giáo dục, môi trường đồng đều; tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh; xã hội công bằng, hiện đại.
