Tổng quan về thị xã Ninh Hòa trước sáp nhập
Thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa là trung tâm công nghiệp, thương mại và dịch vụ quan trọng ở khu vực Bắc Khánh Hòa. Diện tích tự nhiên khoảng 1.199 km², dân số năm 2024 hơn 245.000 người. Ninh Hòa là cửa ngõ kết nối duyên hải Nam Trung Bộ với Tây Nguyên, có vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế vùng.
Về địa lý, Ninh Hòa có đồng bằng ven biển, đồi núi, đầm Nha Phu, sông Dinh và nhiều vịnh đảo lớn nhỏ. Địa phương có lợi thế phát triển nông nghiệp, công nghiệp, nuôi trồng và khai thác thủy sản. Ninh Hòa cũng sở hữu tiềm năng du lịch biển đảo, nhiều khu công nghiệp và cảng biển lớn. Kinh tế phát triển gắn với văn hóa đa dạng của người Kinh, Hoa, Chăm và Ê-đê, tạo bản sắc riêng cho địa phương.
Ranh giới hành chính:
- Phía Bắc giáp huyện Vạn Ninh và tỉnh Phú Yên
- Phía Nam giáp thành phố Nha Trang và huyện Diên Khánh
- Phía Tây giáp huyện M’Đrắk (Đắk Lắk)
- Phía Đông giáp Biển Đông
Đơn vị hành chính
Trước khi điều chỉnh, thị xã Ninh Hòa có 7 phường và 19 xã:
- 7 Phường: Ninh Đa, Ninh Diêm, Ninh Giang, Ninh Hà, Ninh Hải, Ninh Hiệp, Ninh Thủy.
- 19 Xã: Ninh An, Ninh Bình, Ninh Đông, Ninh Hưng, Ninh Ích, Ninh Lộc, Ninh Phú, Ninh Phụng, Ninh Phước, Ninh Quang, Ninh Sim, Ninh Sơn, Ninh Tân, Ninh Tây, Ninh Thân, Ninh Thọ, Ninh Thượng, Ninh Trung, Ninh Xuân.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Thị xã Ninh Hòa có hệ thống giao thông đồng bộ, giữ vai trò kết nối nội vùng và liên kết Nam Trung Bộ. Quốc lộ 1A và Quốc lộ 26 đi qua trung tâm Ninh Hiệp, Ninh Bình, Ninh Xuân, thuận lợi kết nối Nha Trang, Buôn Ma Thuột và các tỉnh lân cận. Nhờ đó, Ninh Hòa trở thành cửa ngõ giao thương giữa duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Ngoài quốc lộ, Ninh Hòa có tuyến đường sắt Bắc - Nam (ga Ninh Hòa), cảng Nam Vân Phong, cảng Hòn Khói. Các tuyến tỉnh lộ DT1, DT3, DT6 và đường liên xã, liên thôn được mở rộng, bê tông hóa, phục vụ vận chuyển hàng hóa, phát triển công nghiệp, thương mại và dịch vụ cảng biển.
Hạ tầng xã hội cũng được đầu tư mạnh. Trên 99% hộ dân dùng điện lưới quốc gia, hơn 90% hộ dân đô thị và nông thôn có nước sạch. Về y tế, thị xã có Bệnh viện Đa khoa khu vực Ninh Hòa với 600 giường và 27 trạm y tế xã, phường đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Kinh tế
Thị xã Ninh Hòa có thế mạnh về công nghiệp, cảng biển, nông nghiệp và dịch vụ thương mại. Nông nghiệp có hơn 21.000 ha đất canh tác, trong đó lúa và hoa màu chiếm tỷ trọng lớn, cung cấp cho thị trường trong tỉnh và xuất khẩu. Vùng muối Hòn Khói rộng hơn 700 ha, sản lượng 60.000 - 70.000 tấn/năm. Là một trong những cánh đồng muối lớn nhất cả nước.
Thủy sản phát triển với khoảng 4.000 ha nuôi trồng, chủ yếu là tôm, cá mú, cá bớp và ốc hương. Mô hình nuôi tôm công nghệ cao cho lợi nhuận 70 - 120 triệu đồng/ha/năm, tạo thu nhập ổn định cho người dân ven biển.
Công nghiệp và dịch vụ cảng biển có lợi thế nhờ Khu kinh tế Vân Phong. Năm 2023, giá trị sản xuất công nghiệp, xây dựng đạt hơn 25.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế. Cảng Nam Vân Phong và cảng Hòn Khói là cửa ngõ xuất nhập khẩu quan trọng, thu hút nhiều doanh nghiệp.
Thương mại, dịch vụ cũng tăng trưởng ổn định với tổng mức bán lẻ và doanh thu tiêu dùng trên 15.000 tỷ đồng. Đây là minh chứng cho quá trình chuyển dịch kinh tế đa ngành, hiện đại và bền vững. Giúp Ninh Hòa trở thành một trong những địa phương năng động nhất Khánh Hòa.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Định hướng đến năm 2030, thị xã Ninh Hòa tập trung phát huy lợi thế cảng biển, công nghiệp và nông nghiệp. Mục tiêu là đưa Ninh Hòa trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ hậu cần cảng biển và du lịch sinh thái phía Bắc Khánh Hòa. Định hướng này gắn với quy hoạch khu kinh tế Vân Phong.
Các dự án trọng điểm gồm đầu tư hạ tầng khu công nghiệp Ninh Thủy, Nam Vân Phong. Giao thông được mở rộng, kết nối Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc - Nam và cao tốc Bắc - Nam. Cảng Hòn Khói và cảng Nam Vân Phong được nâng cấp, tăng năng lực logistics. Hạ tầng đô thị, điện – nước, y tế, giáo dục cũng được cải thiện để đạt tiêu chí đô thị loại III.
Trong nông nghiệp, Ninh Hòa phát triển nuôi trồng thủy sản công nghệ cao. Sản lượng muối Hòn Khói duy trì 60.000 - 70.000 tấn/năm. Các vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ được mở rộng, gắn với chế biến và xuất khẩu.
Ngoài ra, thị xã còn tập trung nâng cao đời sống người dân. Ninh Hòa quyết tâm trở thành đô thị công nghiệp - dịch vụ hiện đại, phát triển bền vững và đáng sống. Đồng thời cải thiện chất lượng sống và giảm nghèo cho cộng đồng.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thị xã Ninh Hòa
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, Ninh Hòa hướng tới trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Khánh Hòa. Công nghiệp, dịch vụ chiếm trên 70% cơ cấu kinh tế. Trọng tâm là khai thác khu kinh tế Vân Phong, phát triển công nghiệp nặng, năng lượng, lọc hóa dầu và logistics cấp quốc gia.
Ninh Hòa là hạt nhân công nghiệp và cảng biển phía Bắc Khánh Hòa. Dịch vụ thương mại, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng biển được mở rộng. Duy trì sản lượng muối ổn định. Nuôi trồng thủy sản công nghệ cao kết hợp chế biến và xuất khẩu, nâng tầm giá trị thương hiệu địa phương.
Song song với phát triển kinh tế, Ninh Hòa hướng tới xây dựng đô thị sinh thái thông minh, linh hoạt ứng phó với biến đổi khí hậu. Hệ thống y tế, giáo dục và dịch vụ công được nâng cao, mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người dân. Ninh Hòa sẽ trở thành đô thị đáng sống, hiện đại và hội nhập quốc tế. Là một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư, du lịch và cộng đồng vào năm 2050.
