Tổng quan về thị xã Nghi Sơn trước sáp nhập
Thị xã Nghi Sơn, trước đây là huyện Tĩnh Gia, nằm ở phía Đông Nam tỉnh Thanh Hóa, cách trung tâm thành phố Thanh Hóa khoảng 46 km và thủ đô Hà Nội khoảng 196 km. Với tổng diện tích 455,61 km² và dân số năm 2022 đạt hơn 302.210 người, mật độ dân số trung bình khoảng 663 người/km², Nghi Sơn là một trong những đô thị ven biển quan trọng nhất của khu vực Bắc Trung Bộ.
Ranh giới hành chính của thị xã Nghi Sơn trước sáp nhập:
- Phía Bắc giáp huyện Quảng Xương
- Phía Tây giáp huyện Nông Cống và huyện Như Thanh
- Phía Nam giáp thị xã Hoàng Mai và huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An)
- Phía Đông giáp Vịnh Bắc Bộ với bờ biển dài khoảng 42 km
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, thị xã Nghi Sơn được chia thành 31 đơn vị hành chính cấp xã gồm 16 phường và 15 xã. Cụ thể:
- Phường: Bình Minh, Hải Lĩnh, Hải Ninh, Hải Thanh, Hải Thượng, Mai Lâm, Nguyên Bình, Ninh Hải, Tân Dân, Hải An, Hải Bình, Hải Châu, Hải Hòa, Tĩnh Hải, Trúc Lâm, Xuân Lâm.
- Xã: Anh Sơn, Các Sơn, Nghi Sơn, Ngọc Lĩnh, Phú Lâm, Phú Sơn, Tân Trường, Thanh Sơn, Thanh Thủy, Định Hải, Hải Hà, Hải Nhân, Hải Yến, Trường Lâm, Tùng Lâm.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Thị xã Nghi Sơn sở hữu hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, với sự hiện diện của Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc – Nam chạy qua, kết nối trực tiếp với thành phố Thanh Hóa và các tỉnh Bắc Trung Bộ. Đặc biệt, cảng biển nước sâu Nghi Sơn là một trong những cảng quan trọng nhất miền Trung, đóng vai trò trung chuyển hàng hóa quốc tế và nội địa. Đây là yếu tố chiến lược biến Nghi Sơn trở thành trung tâm công nghiệp và logistics.
Trong giai đoạn 2020 – 2024, thị xã đã huy động hơn 2.350 tỷ đồng đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và đô thị. Một số dự án tiêu biểu gồm: tuyến đường từ Quốc lộ 1A đến cảng Nghi Sơn, hệ thống thoát nước chống ngập úng tại phường Mai Lâm, tuyến đường Đông – Tây 1 kéo dài, nạo vét và kè kênh Cầu Trắng, cùng với các khu tái định cư phục vụ phát triển đô thị động lực bằng nguồn vốn WB. Ngoài ra, tuyến đường kết nối Hải Hòa – Bình Minh theo hình thức PPP đang được triển khai, góp phần thúc đẩy du lịch ven biển và phát triển các khu đô thị mới.
Kinh tế
Kinh tế của thị xã Nghi Sơn mang đặc trưng công nghiệp – cảng biển. Trong năm 2023, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất đạt 3,9%, với cơ cấu kinh tế rõ rệt: công nghiệp – xây dựng chiếm 92,97%, dịch vụ chiếm 5,15%, nông – lâm – thủy sản chỉ còn 1,88%. Điều này phản ánh xu hướng dịch chuyển từ kinh tế nông nghiệp sang kinh tế công nghiệp – dịch vụ, phù hợp với vai trò trung tâm công nghiệp của tỉnh Thanh Hóa.
Khu kinh tế Nghi Sơn, một trong những khu kinh tế trọng điểm quốc gia, tập trung nhiều nhà máy công nghiệp nặng, năng lượng, hóa dầu, cơ khí chế tạo và logistics. Đây là đầu tàu kinh tế không chỉ của Thanh Hóa mà còn của cả vùng Bắc Trung Bộ. Thu nhập bình quân đầu người tại thị xã Nghi Sơn đạt 64 triệu đồng/năm, vượt kế hoạch đề ra, cho thấy đời sống người dân ngày càng cải thiện.
Song song với công nghiệp, dịch vụ – du lịch cũng đang có bước phát triển, đặc biệt là du lịch biển tại các bãi tắm nổi tiếng như Hải Hòa và Bãi Đông, nơi thu hút nhiều khách du lịch nội địa. Điều này góp phần đa dạng hóa cơ cấu kinh tế, giảm sự phụ thuộc quá lớn vào công nghiệp nặng.
Thị trường bất động sản
Thị trường bất động sản tại Nghi Sơn đang ghi nhận sự sôi động mạnh mẽ trong những năm gần đây. Các phân khúc chính bao gồm đất nền, nhà ở, đất ven biển và các khu đô thị mới. Nổi bật là các lô đất ven biển tại Hải Hòa với diện tích từ 198m² đến 600m², thích hợp cho phát triển du lịch nghỉ dưỡng hoặc đầu tư dài hạn. Bên cạnh đó, nhiều lô đất mặt tiền trên Quốc lộ 1A với diện tích hơn 1.000m² đang được rao bán, mang lại tiềm năng kinh doanh thương mại lớn.
Ngoài đất nền, các dự án khu đô thị mới cũng được triển khai, tiêu biểu là Khu đô thị số 06 thuộc Khu kinh tế Nghi Sơn với quy mô 744 ha. Khi hoàn thiện, khu đô thị này sẽ cung cấp chỗ ở cho khoảng 31.000 người, chiếm gần 10% dân số hiện tại của thị xã. Đây là dự án được kỳ vọng trở thành điểm nhấn trong việc phát triển đô thị, nâng cao chất lượng sống và thu hút dân cư về sinh sống, làm việc.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo bản đồ quy hoạch Thanh Hóa khu vực thị xã Nghi Sơn đến năm 2030, đô thị này được định hướng phát triển đa ngành, trở thành trung tâm động lực trong Khu kinh tế Nghi Sơn và toàn tỉnh. Trọng tâm quy hoạch tập trung vào công nghiệp nặng, khai thác cảng biển và dịch vụ logistics, đồng thời phát triển mạnh đô thị và du lịch biển.
Thị xã sẽ được phân chia thành năm khu vực phát triển:
- Khu cảng Nghi Sơn: Trọng tâm công nghiệp nặng, kho bãi, hậu cần cảng và dịch vụ logistics.
- Khu phía Nam: Phát triển logistics, công nghiệp phụ trợ, vật liệu xây dựng.
- Khu đô thị trung tâm: Nơi tập trung thương mại – dịch vụ, hành chính, văn hóa và đào tạo nguồn nhân lực.
- Khu Đông Bắc: Cửa ngõ phát triển du lịch biển kết hợp công nghiệp chế biến thủy sản.
- Khu phía Tây: Định hướng du lịch sinh thái, công nghiệp sạch và năng lượng tái tạo.
Về hạ tầng giao thông, Nghi Sơn đang triển khai các dự án lớn: mở rộng Quốc lộ 1A và tuyến đường tránh phía Tây, xây dựng đường ven biển Duyên hải, tuyến Sao Vàng – Khu kinh tế Nghi Sơn, cùng nhiều cầu vượt đường sắt, cầu qua sông Bạng. Các tuyến đường này sẽ tạo mạng lưới giao thông hiện đại, kết nối Nghi Sơn với các trung tâm kinh tế khác của tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và cả khu vực Bắc Trung Bộ.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Nghi Sơn được định hướng trở thành đô thị loại I trực thuộc tỉnh Thanh Hóa, đóng vai trò là hạt nhân phát triển vùng Bắc Trung Bộ. Với vị trí chiến lược ven biển và cảng nước sâu, Nghi Sơn sẽ là trung tâm quốc gia về công nghiệp hóa dầu, luyện kim, cơ khí chế tạo và dịch vụ cảng biển quốc tế.
Về đô thị, Nghi Sơn hướng tới hình thành một thành phố cảng biển hiện đại, có khả năng hội nhập quốc tế, nơi hội tụ công nghiệp nặng, thương mại dịch vụ cao cấp, giáo dục – nghiên cứu và du lịch biển. Các khu vực ven biển Hải Hòa, Bãi Đông sẽ trở thành điểm nhấn về nghỉ dưỡng, thu hút du khách trong nước và quốc tế.
