Tổng quan về thị xã Ngã Năm trước sáp nhập
Thị xã Ngã Năm nằm ở vùng Tây Nam tỉnh Sóc Trăng, giữ vị trí giao thương trọng điểm trong khu vực. Cách thành phố Sóc Trăng khoảng 60 km, cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 80 km, và cách TP. Hồ Chí Minh khoảng 298 km, thị xã đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng kết nối Sóc Trăng với các tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau.
Ngã Năm còn đặc biệt thuận lợi nhờ có cả đường bộ và đường thủy trọng điểm, bao gồm Quốc lộ Quản Lộ – Phụng Hiệp và tuyến kênh Xáng Quản Lộ – Phụng Hiệp, giúp vận chuyển hàng hóa, nông sản, thủy sản đi khắp vùng Tây Nam Bộ.
Vị trí địa lý hành chính:
- Phía Đông giáp huyện Mỹ Tú
- Phía Tây giáp huyện Hồng Dân và huyện Phước Long (Bạc Liêu)
- Phía Nam giáp huyện Thạnh Trị và huyện Vĩnh Lợi (Bạc Liêu)
- Phía Bắc giáp thị xã Long Mỹ và huyện Long Mỹ (Hậu Giang)
Đơn vị hành chính
Thị xã Ngã Năm bao gồm:
- 3 phường: Phường 1, Phường 2, Phường 3
- 5 xã: Long Bình, Mỹ Bình, Mỹ Quới, Tân Long, Vĩnh Quới.
Cơ cấu hành chính này cho phép địa phương vừa phát triển đô thị trung tâm, vừa giữ vững thế mạnh nông nghiệp, sinh thái ở các xã ven đô.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hạ tầng tại thị xã Ngã Năm được quy hoạch khá bài bản, đặc biệt là các tuyến kết nối liên tỉnh. Việc sở hữu hai tuyến quốc lộ quan trọng là Quốc lộ Quản Lộ – Phụng Hiệp và Quốc lộ 61B giúp Ngã Năm trở thành trung điểm trong vận chuyển hàng hóa liên vùng, đặc biệt đi các tỉnh như Cà Mau, Bạc Liêu, Hậu Giang. Đường thủy nội địa với hệ thống kênh rạch dày đặc cũng hỗ trợ rất lớn cho giao thương, sản xuất và vận tải nông nghiệp.
Giáo dục
Ngã Năm sở hữu hệ thống giáo dục hoàn chỉnh, từ mẫu giáo đến trung học phổ thông. Hiện thị xã có 8 trường mẫu giáo, 19 trường tiểu học, 7 trường THCS, 2 trường THPT, 1 trường THCS–THPT và 1 Trung tâm giáo dục thường xuyên. Nổi bật nhất là Trường THPT Mai Thanh Thế – ngôi trường có số lượng học sinh lớn nhất toàn tỉnh Sóc Trăng, thể hiện rõ vai trò trung tâm đào tạo cho cả khu vực phía Tây.
Kinh tế
Là một thị xã cửa ngõ, Ngã Năm phát triển kinh tế chủ yếu từ thương mại, dịch vụ và nông nghiệp. Việc giao thoa giữa các tuyến giao thông chính tạo điều kiện cho hoạt động mua bán, phân phối và tập kết hàng hóa. Nông nghiệp vẫn giữ vai trò chủ đạo ở các xã, trong đó nổi bật là trồng lúa, nuôi thủy sản, sản xuất nông sản sạch phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu. Nhiều chợ truyền thống và chợ nổi vẫn duy trì hoạt động tấp nập, gắn liền với nếp sống thương hồ lâu đời của người dân miền sông nước.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Ngã Năm là vùng đất mang đậm bản sắc văn hóa miền Tây Nam Bộ. Nơi đây nổi tiếng với chợ nổi Ngã Năm – khu chợ giao thương trên sông tồn tại từ lâu đời, hoạt động chủ yếu vào sáng sớm và là biểu tượng của vùng sông nước Cửu Long.
Ngoài ra còn có nhiều địa điểm văn hóa – tâm linh nổi bật như:
- Vườn cò Tân Long: Khu sinh thái tự nhiên hiếm hoi trong khu vực, là nơi cư trú của hàng ngàn loài chim quý.
- Chùa Ô Chum, Miếu Bà Chúa Xứ Mỹ Đôn: Các địa điểm gắn với tín ngưỡng dân gian, Phật giáo, thu hút khách hành hương.
- Tượng đài chiến thắng Chi khu Ngã Năm: Công trình lịch sử ghi dấu một thời đấu tranh cách mạng của địa phương.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn đến năm 2030, Thị xã Ngã Năm được định hướng trở thành trung tâm phát triển kinh tế - giao thương phía Tây Nam của tỉnh Sóc Trăng. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể tỉnh đến năm 2030 đã được phê duyệt, thị xã sẽ tập trung vào việc nâng cấp hạ tầng đô thị và giao thông nhằm tăng cường tính kết nối vùng. Trong đó, các tuyến đường trọng điểm như Quốc lộ Quản Lộ – Phụng Hiệp và Quốc lộ 61B sẽ tiếp tục được đầu tư nâng cấp, mở rộng để đảm bảo năng lực vận tải và giao thương hàng hóa.
Bên cạnh giao thông, thị xã Ngã Năm sẽ tập trung phát triển các khu đô thị trung tâm theo hướng hiện đại và đồng bộ. Phường 1 và khu vực ven Phường 3 được quy hoạch phát triển nhà ở thương mại, dịch vụ và công trình công cộng phục vụ dân cư đô thị. Hệ thống trường học, bệnh viện, công viên và không gian sinh hoạt cộng đồng cũng được mở rộng, đầu tư bài bản để đáp ứng dân số đô thị tăng nhanh.
Một số đề án được đề xuất triển khai gồm: nâng cấp đô thị trung tâm, mở rộng công viên thị xã, đầu tư hệ thống chiếu sáng và cảnh quan hai bên kênh rạch nội ô, xây dựng các khu dân cư mới tại Tân Long và Vĩnh Quới.
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050 của Thị xã Ngã Năm xác định rõ mục tiêu trở thành đô thị sinh thái – dịch vụ – giao thương hiện đại bền vững của khu vực hạ lưu sông Hậu. Với đặc thù là đô thị sông nước có nhiều tuyến kênh, rạch lớn nhỏ, Ngã Năm sẽ phát triển dựa trên lợi thế về du lịch sinh thái, văn hóa bản địa và vận tải thủy nội địa. Theo định hướng này, hệ thống hạ tầng đô thị sẽ được quy hoạch theo mô hình mở, phát triển dọc sông và trục giao thông chiến lược, kết nối vùng lân cận như Bạc Liêu, Hậu Giang và trung tâm tỉnh Sóc Trăng.
Về không gian đô thị, các phường nội thành sẽ tiếp tục được mở rộng theo hướng đồng bộ với các khu dân cư hiện hữu và các khu đô thị vệ tinh. Các xã như Mỹ Quới, Vĩnh Quới và Long Bình sẽ từng bước chuyển đổi thành đô thị sinh thái, khu dân cư hỗn hợp gắn với sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Mô hình “vành đai xanh” sẽ được áp dụng để bảo vệ môi trường đô thị, giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước và rác thải sinh hoạt.
