Thị xã Hoài Nhơn, nằm ở phía bắc tỉnh Bình Định, là một khu vực giàu tiềm năng với vị trí chiến lược, hệ thống giao thông hiện đại và tài nguyên thiên nhiên phong phú. Trước khi sáp nhập, đây là một trung tâm kinh tế, văn hóa và du lịch quan trọng của tỉnh, nổi bật với các bãi biển đẹp, di tích lịch sử và những đặc sản độc đáo. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về bản đồ hành chính thị xã Hoài Nhơn trước khi sáp nhập, cùng với các thông tin chi tiết về địa lý, đơn vị hành chính, hạ tầng, kinh tế, du lịch, văn hóa và định hướng phát triển trong tương lai.
Tổng quan về thị xã Hoài Nhơn trước sáp nhập
Thị xã Hoài Nhơn, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 85 km về phía bắc, đóng vai trò là một đô thị hạt nhân ở khu vực phía bắc tỉnh Bình Định. Với diện tích tự nhiên 420,87 km² và dân số năm 2024 đạt 259.287 người, mật độ dân số trung bình khoảng 616 người/km², Hoài Nhơn là một khu vực đông đúc và phát triển. Vùng đất này nổi bật với địa hình đa dạng, từ đồng bằng ven biển đến các khu vực đồi núi thấp ở phía tây, tạo điều kiện thuận lợi cho cả nông nghiệp, ngư nghiệp và du lịch. Đặc biệt, sông Lại Giang chảy qua thị xã và đổ ra Biển Đông, góp phần tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo và là nguồn tài nguyên quan trọng cho kinh tế địa phương.
Ranh giới hành chính:
- Phía Bắc giáp thị xã Đức Phổ (Quảng Ngãi)
- Phía Nam giáp huyện Phù Mỹ
- Phía Tây giáp các huyện Hoài Ân và An Lão
- Phía Đông giáp Biển Đông
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, thị xã Hoài Nhơn được tổ chức thành 17 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 11 phường và 6 xã. Các đơn vị này được phân bổ hợp lý trên địa bàn, tạo nên một mạng lưới hành chính chặt chẽ, đáp ứng nhu cầu quản lý và phát triển kinh tế - xã hội. Các phường và xã đều mang những đặc trưng riêng, từ khu vực ven biển sôi động đến các vùng nông thôn yên bình.
Danh sách các đơn vị hành chính:
- 11 phường bao gồm: Bồng Sơn, Hoài Đức, Hoài Hảo, Hoài Hương, Hoài Tân, Hoài Thanh, Hoài Thanh Tây, Hoài Xuân, Tam Quan, Tam Quan Bắc, Tam Quan Nam.
- 6 xã bao gồm: Hoài Châu, Hoài Mỹ, Hoài Sơn, Hoài Châu Bắc, Hoài Phú, Hoài Hải.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống cơ sở hạ tầng của thị xã Hoài Nhơn được đầu tư đồng bộ, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và thu hút đầu tư. Quốc lộ 1 và tuyến đường sắt Bắc - Nam với các ga Bồng Sơn và Tam Quan là xương sống giao thông của khu vực, kết nối Hoài Nhơn với các trung tâm kinh tế lớn. Ngoài ra, các tuyến đường tỉnh lộ như ĐT629, ĐT630, ĐT638 và ĐT639 (đường ven biển) tạo thành mạng lưới giao thông linh hoạt, hỗ trợ vận chuyển hàng hóa và di chuyển của người dân. Hai tuyến xe buýt T12 (Quy Nhơn - Tam Quan) và T13 (Bồng Sơn - An Lão) cũng góp phần cải thiện khả năng kết nối nội vùng.
Cảng cá Tam Quan là một trong những cảng cá lớn nhất tỉnh Bình Định, với số lượng tàu thuyền đánh bắt xa bờ đáng kể. Việc mở rộng cảng này đã thúc đẩy ngành ngư nghiệp, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Ngoài ra, các dự án cải tạo và nâng cấp hạ tầng giao thông, như tuyến đường tránh Trần Phú và đường vào cảng Tam Quan, đang được triển khai để giảm tải và tăng cường hiệu quả giao thông.
Kinh tế
Kinh tế thị xã Hoài Nhơn chủ yếu dựa vào nông nghiệp, ngư nghiệp và các ngành nghề truyền thống. Nông nghiệp tập trung vào trồng lúa, hoa màu và các sản phẩm đặc trưng như dừa. Các ngành nghề thủ công như dệt thảm dừa, dệt chiếu và chế biến sản phẩm từ dừa không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn được du khách ưa chuộng. Ngành ngư nghiệp phát triển mạnh mẽ nhờ cảng cá Tam Quan và đội tàu đánh bắt xa bờ lớn nhất tỉnh.
Dự án Việt Đức, một chương trình viện trợ không hoàn lại từ Cộng hòa Liên bang Đức, đã hỗ trợ Hoài Nhơn trong việc trồng rừng và khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên. Dự án này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn tạo việc làm cho hàng trăm hộ nông dân. Bên cạnh đó, thị xã đang chuyển mình với các cụm công nghiệp và dự án bất động sản như Khu đô thị Khang Mỹ Lộc, với tổng vốn đầu tư hơn 648 tỷ đồng, hứa hẹn thúc đẩy phát triển đô thị và thu hút nhà đầu tư.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Thị xã Hoài Nhơn được định hướng trở thành một trung tâm kinh tế, thương mại và du lịch trọng điểm của khu vực phía bắc tỉnh Bình Định. Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030, được phê duyệt bởi Quyết định số 13/QĐ-UBND ngày 04/01/2023, xác định rõ các mục tiêu phát triển bền vững, tập trung vào đô thị hóa, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế đa ngành.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thị xã Hoài Nhơn
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, Hoài Nhơn hướng đến trở thành đô thị loại IV, đóng vai trò là trung tâm kinh tế nông nghiệp và chế biến công nghệ cao, trung tâm thương mại, dịch vụ biển và du lịch, cũng như trung tâm giáo dục và y tế của khu vực phía bắc tỉnh. Bản đồ quy hoạch thị xã Hoài Nhơn giai đoạn này nhấn mạnh mô hình phát triển không gian “1 trục - 2 cánh - 4 trung tâm”:
- Trục động lực Bắc - Nam: Quốc lộ 1 và tuyến đường sắt quốc gia là trục chính, kết hợp với các tuyến đường tránh để thúc đẩy giao thương.
- Hai cánh phát triển: Cánh phía tây tập trung vào lâm nghiệp, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng; cánh phía đông phát triển nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp cảng biển và du lịch biển.
- Bốn trung tâm: Trung tâm Bồng Sơn (hành chính, kinh tế), trung tâm Tam Quan (công nghiệp, cảng biển), trung tâm Hoài Thanh Tây (văn hóa, đô thị mới) và trung tâm Hoài Hương (du lịch, thương mại).
Các dự án trọng điểm đã và đang triển khai bao gồm Khu đô thị Khang Mỹ Lộc (15,968 ha, tổng vốn hơn 648 tỷ đồng), dự án cải tạo Quốc lộ 1, tuyến đường ven biển ĐT639 và tuyến đường vào cảng Tam Quan. Ngoài ra, tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Bình Định và tuyến đường sắt tốc độ cao cũng đang được quy hoạch, hứa hẹn nâng cao khả năng kết nối và phát triển kinh tế.
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn xa hơn, Hoài Nhơn được định hướng trở thành một đô thị xanh, bền vững, là trung tâm kinh tế và du lịch hàng đầu khu vực phía bắc tỉnh Bình Định. Tầm nhìn này nhấn mạnh vào việc phát triển công nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái và bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử. Các cụm công nghiệp như CCN Hoài Đức và CCN Mỹ An được đề xuất chuyển đổi thành các dự án năng lượng tái tạo, như nhà máy điện mặt trời do Công ty MTV Địa ốc Fico và Công ty TNHH Xuân Cầu thực hiện.
Hệ thống giao thông tiếp tục được nâng cấp, với các tuyến đường tỉnh lộ được mở rộng thành 2-4 làn xe và tuyến đường sắt tốc độ cao hoàn thiện. Các khu vực ven biển như Hoài Hải và Hoài Hương sẽ trở thành các trung tâm du lịch và thương mại sầm uất, trong khi các khu vực đồi núi phía tây phát triển các khu nghỉ dưỡng sinh thái. Những dự án này không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn góp phần đưa Hoài Nhơn trở thành một điểm sáng trên bản đồ quy hoạch Bình Định.
