Thị xã Giá Rai là đơn vị hành chính cấp thị xã thuộc tỉnh Bạc Liêu, vùng đất này có vai trò kết nối quan trọng giữa hai trung tâm kinh tế lớn của bán đảo Cà Mau: thành phố Bạc Liêu và thành phố Cà Mau. Với bản đồ hành chính trước khi sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã, thị xã Giá Rai thể hiện rõ cấu trúc hành chính ổn định, phân bổ dân cư hợp lý và đang từng bước phát triển mạnh về hạ tầng, công nghiệp, dịch vụ và du lịch sinh thái.
Tổng quan về thị xã Giá Rai trước sáp nhập
Nằm ở phía tây tỉnh Bạc Liêu, thị xã Giá Rai có vị trí đặc biệt thuận lợi: cách trung tâm thành phố Bạc Liêu khoảng 32 km về phía đông, cách thành phố Cà Mau khoảng 35 km về phía tây. Thị xã sở hữu tuyến giao thông huyết mạch là Quốc lộ 1A kéo dài hơn 30 km qua địa bàn và Kênh Xáng Quản Lộ – Phụng Hiệp, tạo điều kiện cho giao thông thủy – bộ thuận tiện.
Thị xã có địa hình bằng phẳng, độ cao trung bình từ 0,3–0,8m so với mực nước biển. Vùng ven Quốc lộ 1 có địa hình cao hơn so với các khu vực khác. Địa hình chia thành bốn nhóm: địa hình cao chiếm 39% diện tích tự nhiên, địa hình trung bình 27,5%, địa hình thấp 26,5% và thấp trung bình chiếm 7%.
Ranh giới hành chính với 4 phía:
- Phía Đông giáp huyện Hòa Bình
- Phía Tây giáp với cả thành phố Cà Mau và huyện Thới Bình (Cà Mau)
- Phía Nam giáp huyện Đông Hải
- Phía Bắc giáp huyện Phước Long
Nhờ nằm giữa hai thành phố lớn và gần vùng nguyên liệu thủy sản tự nhiên – công nghiệp, Giá Rai có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế tổng hợp, đặc biệt là chế biến thủy sản, thương mại và dịch vụ.
Đơn vị hành chính
Trước khi thực hiện sáp nhập theo lộ trình của Chính phủ, thị xã Giá Rai gồm 10 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 3 phường và 7 xã, cụ thể: Phường 1, Phường Hộ Phòng, Phường Láng Tròn, Xã Phong Tân, Xã Phong Thạnh, Xã Phong Thạnh A, Xã Phong Thạnh Đông, Xã Phong Thạnh Tây, Xã Tân Phong, Xã Tân Thạnh.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Thị xã Giá Rai sở hữu hệ thống giao thông kết nối hiệu quả, đặc biệt là tuyến Quốc lộ 1A và Quản Lộ – Phụng Hiệp đóng vai trò là động lực phát triển vùng. Hệ thống đường đô thị, đường liên xã và giao thông nông thôn được đầu tư bài bản, nhiều tuyến đã được nhựa hóa và bê tông hóa đạt chuẩn, nâng cao năng lực vận tải hàng hóa và giao thương.
Tỷ lệ hộ sử dụng điện đạt 99,65%, rác thải đô thị được thu gom và xử lý đạt 95%, còn khu vực nông thôn đạt 80%. Tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch khu vực đô thị là 76%.
Hệ thống giáo dục – y tế phát triển ổn định: tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia là 82,92%, trong đó 18 trường đạt chuẩn mức độ 2. Trung tâm Y tế thị xã đạt hạng 3, các trạm y tế cấp xã đạt 100% bộ tiêu chí quốc gia về y tế. Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 85%, đảm bảo mức độ tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản cho người dân.
Kinh tế
Giai đoạn 2015–2020, kinh tế thị xã Giá Rai có bước chuyển dịch rõ rệt, tăng mạnh tỷ trọng công nghiệp – xây dựng và dịch vụ:
- Công nghiệp – xây dựng tăng từ 46,2% lên 49,6%
- Thương mại – dịch vụ tăng từ 30,2% lên 31,4%
- Nông nghiệp – thủy sản giảm từ 23,6% xuống còn 19%
GRDP bình quân đầu người đạt 75 triệu đồng/năm, kim ngạch xuất khẩu đạt 600 triệu USD, trong đó chủ lực là thủy sản chế biến. Đây là minh chứng cho vai trò trung tâm công nghiệp chế biến của Giá Rai trong chuỗi sản xuất – xuất khẩu thủy sản của tỉnh Bạc Liêu.
Sản lượng lương thực năm 2020 đạt 169.515 tấn, sản lượng thủy sản đạt 42.000 tấn. Giai đoạn 2016–2020 tổng sản lượng thủy sản lên đến 167.818 tấn. Thu ngân sách đạt 444,6 tỷ đồng.
Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh còn 0,1%, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 59,77%, đào tạo nghề cho 19.741 người, giải quyết việc làm cho hơn 21.800 lao động, cho thấy chất lượng nguồn nhân lực ngày càng được nâng cao.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Thị xã Giá Rai sở hữu nhiều địa điểm văn hóa – lịch sử có giá trị, đặc biệt là các điểm du lịch tâm linh và sinh thái như:
- Nhà thờ Tắc Sậy: Nơi gắn liền với linh mục Phanxicô Trương Bửu Diệp, điểm hành hương nổi bật miền Tây
- Chùa Thiên Trúc: Công trình Phật giáo lâu đời tại Thị xã Giá Rai
- Di tích lịch sử Đồng Nọc Nạng: Đánh dấu phong trào đấu tranh chống thực dân
- Đình thần Phong Thạnh, Thất Giồng Bốm: Mang giá trị văn hóa truyền thống
- Vườn chim Phong Thạnh: Khu sinh thái hoang sơ, hấp dẫn du khách
Dù có nhiều tiềm năng du lịch, thị xã vẫn còn hạn chế trong khai thác, đầu tư hạ tầng dịch vụ và kết nối điểm đến. Chính quyền đang tích cực kêu gọi đầu tư vào các dự án phát triển du lịch tâm linh – sinh thái, đưa Giá Rai trở thành điểm đến mới của tỉnh Bạc Liêu.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Thị xã Giá Rai đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp – thương mại và dịch vụ trọng điểm phía tây tỉnh Bạc Liêu. Định hướng quy hoạch tập trung phát triển hạ tầng giao thông, đẩy mạnh đầu tư khu chế biến thủy sản, khu dân cư – đô thị mới, tăng cường chất lượng môi trường sống và cải thiện đời sống người dân.
Các khu vực phường Hộ Phòng và Láng Tròn được quy hoạch trở thành trung tâm hành chính – dịch vụ – thương mại của thị xã. Các xã ven tuyến quốc lộ sẽ tiếp tục được nâng cấp kết cấu hạ tầng, thu hút đầu tư phát triển công nghiệp nhẹ và logistics.
Xem thêm: Bản đồ quy hoạch Thị xã Giá Rai
Tầm nhìn đến năm 2050
Định hướng dài hạn, Giá Rai sẽ được xây dựng trở thành một đô thị vệ tinh – trung tâm kinh tế phụ trợ cho hai đô thị lớn là thành phố Bạc Liêu và Cà Mau. Mô hình phát triển theo hướng bền vững, kết hợp giữa công nghiệp chế biến, dịch vụ – thương mại, du lịch sinh thái – tâm linh và công nghệ số.
Tuyến Quốc lộ 1 và trục Quản Lộ – Phụng Hiệp sẽ là trục động lực phát triển, kéo theo mở rộng không gian đô thị, phát triển logistics và nâng cấp hạ tầng cấp vùng. Du lịch gắn với Nhà thờ Tắc Sậy, Đồng Nọc Nạng và các di tích khác sẽ được đầu tư bài bản, từng bước xây dựng thương hiệu du lịch riêng cho thị xã.
