Tổng quan về thành phố Tân Uyên trước sáp nhập
Thành phố Tân Uyên nằm ở phía đông tỉnh Bình Dương, sở hữu vị trí đặc biệt khi có sông Đồng Nai chảy qua, vừa mang lại cảnh quan, vừa đóng vai trò quan trọng trong giao thương hàng hóa. Với diện tích 191,76 km² và dân số năm 2022 đạt 466.053 người, Tân Uyên có mật độ 2.430 người/km², là một trong những đô thị có tốc độ phát triển nhanh tại Bình Dương.
Ranh giới hành chính được xác định:
- Phía Đông giáp huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) và huyện Bắc Tân Uyên
- Phía Tây giáp thành phố Thủ Dầu Một và thành phố Bến Cát
- Phía Nam giáp thành phố Biên Hòa (Đồng Nai) và các thành phố Dĩ An, Thuận An
- Phía Bắc giáp huyện Bắc Tân Uyên
Tân Uyên đóng vai trò đầu mối giao thông – công nghiệp – dịch vụ logistics, nhờ vị trí tiếp giáp nhiều trung tâm kinh tế trọng điểm phía Nam. Đồng thời, đây còn là địa phương có tiềm năng văn hóa và du lịch sông nước nhờ hệ thống cù lao, làng nghề truyền thống ven sông Đồng Nai.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, thành phố Tân Uyên có 12 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 10 phường: Hội Nghĩa, Khánh Bình, Phú Chánh, Tân Hiệp, Tân Phước Khánh, Tân Vĩnh Hiệp, Thái Hòa, Thạnh Phước, Uyên Hưng, Vĩnh Tân và 2 xã: Bạch Đằng, Thạnh Hội.
Trong đó, xã Bạch Đằng và Thạnh Hội nổi bật vì nằm trên các cù lao của sông Đồng Nai, gắn liền với đặc trưng sông nước, vườn cây ăn trái và du lịch sinh thái. Các phường còn lại tập trung phát triển công nghiệp, dịch vụ, thương mại, góp phần hình thành diện mạo một thành phố trẻ, hiện đại nhưng vẫn giàu bản sắc địa phương.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Cơ sở hạ tầng Tân Uyên những năm gần đây phát triển vượt bậc nhờ định hướng quy hoạch của tỉnh Bình Dương. Hệ thống giao thông được đầu tư đồng bộ với ĐT 746, ĐT 747, ĐT 742, cùng nhiều tuyến đường kết nối trực tiếp đến TP. Thủ Dầu Một, Dĩ An, Thuận An và Biên Hòa. Đặc biệt, việc nâng cấp các tuyến đường ven sông Đồng Nai giúp thành phố thuận lợi phát triển cảng sông và logistics.
Cảng ICD Thạnh Phước và cảng sà lan là điểm nhấn lớn, cách cảng Cát Lái 32 km và kết nối trực tiếp với KCN Nam Tân Uyên. Nhờ vậy, Tân Uyên có lợi thế lớn trong vận tải hàng hóa đường thủy, trở thành địa phương chiến lược trong chuỗi cung ứng khu vực Đông Nam Bộ.
Song song, thành phố chú trọng đầu tư hạ tầng xã hội: trường học, trung tâm y tế, chợ, công viên. Các khu dân cư mới hình thành gần khu công nghiệp đều tích hợp tiện ích nội khu, tạo điều kiện nâng cao chất lượng sống cho cư dân nhập cư cũng như người dân bản địa. Chính sự kết hợp hài hòa giữa hạ tầng giao thông và hạ tầng xã hội đã giúp Tân Uyên dần định hình là đô thị công nghiệp – dịch vụ kiểu mẫu của Bình Dương.
Kinh tế
Kinh tế Tân Uyên gắn liền với sự phát triển mạnh mẽ của các khu công nghiệp lớn: VSIP II, Nam Tân Uyên, Uyên Hưng, Phú Chánh… với khoảng 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động. Các doanh nghiệp chủ yếu đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và châu Âu, tập trung sản xuất công nghiệp chế biến, công nghiệp hỗ trợ và công nghệ cao.
Với lợi thế về logistics đường thủy, Tân Uyên không chỉ là địa bàn sản xuất mà còn là điểm trung chuyển hàng hóa chiến lược của tỉnh Bình Dương. Mỗi năm, các KCN tại đây đóng góp tỷ trọng lớn trong ngân sách tỉnh, đồng thời tạo việc làm ổn định cho hàng trăm nghìn.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn đến năm 2030, thành phố Tân Uyên đặt mục tiêu trở thành đô thị công nghiệp – dịch vụ phát triển toàn diện, hiện đại và bền vững, đồng thời tiếp tục là đầu mối giao thương quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Theo bản đồ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, tổng diện tích đất của Tân Uyên là 2.543,71 ha, tăng gần 1.100 ha so với năm 2020. Sự gia tăng này chủ yếu dành cho phát triển công nghiệp công nghệ cao, hạ tầng giao thông và các tiện ích công cộng. Thành phố ưu tiên mở rộng quỹ đất phi nông nghiệp, đặc biệt là đất dành cho y tế, giáo dục, văn hóa – thể thao, thương mại – dịch vụ, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của dân cư.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thành phố Tân Uyên
Tầm nhìn đến năm 2050
Theo quy hoạch, thành phố sẽ phát triển theo mô hình công nghiệp – đô thị – dịch vụ tích hợp, trong đó:
- Khu vực ven sông Đồng Nai như Bạch Đằng, Thạnh Hội được định hướng thành trung tâm du lịch sinh thái, văn hóa, nghỉ dưỡng. Đây sẽ là điểm nhấn tạo bản sắc riêng cho Tân Uyên, khác biệt với các đô thị công nghiệp khác của Bình Dương.
- Các phường trung tâm như Uyên Hưng, Tân Phước Khánh, Thái Hòa tiếp tục phát triển thành trung tâm hành chính, thương mại, tài chính.
- Các KCN hiện hữu như Nam Tân Uyên, VSIP II sẽ từng bước được tái cấu trúc thành khu công nghiệp công nghệ cao, khu công nghệ số và trung tâm nghiên cứu sáng tạo, thay thế dần mô hình sản xuất công nghiệp truyền thống.
Một mục tiêu trọng tâm khác là mở rộng hệ thống giao thông liên kết vùng. Tân Uyên sẽ tham gia vào các dự án trọng điểm của Bình Dương như Vành đai 3, Vành đai 4 TP.HCM, đường Mỹ Phước – Tân Vạn kéo dài, giúp thành phố kết nối trực tiếp với TP.HCM, Đồng Nai, Bình Phước và các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Đồng thời, hệ thống giao thông đường thủy sẽ được nâng cấp để hình thành một cụm cảng sông hiện đại dọc sông Đồng Nai, tăng cường năng lực logistics.
