Tổng quan về thành phố Sông Công trước sáp nhập
Thành phố Sông Công là một trong ba đô thị trung tâm của tỉnh Thái Nguyên, nằm ở vị trí cửa ngõ phía nam, tiếp giáp với tỉnh Thái Bình và Hà Nội. Được thành lập vào năm 1985 (khi đó là thị xã), đến năm 2015, Sông Công chính thức được nâng cấp lên thành phố trực thuộc tỉnh Thái Nguyên, đánh dấu bước phát triển vượt bậc về kinh tế – xã hội và hạ tầng đô thị.
Trước thời điểm sáp nhập theo quy hoạch hành chính mới, thành phố có diện tích 98,37 km² và dân số khoảng 128.357 người. Với vị trí thuận lợi – nằm ngay trên trục giao thông huyết mạch quốc lộ 3, gần cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên – Sông Công giữ vai trò là trung tâm kết nối phát triển kinh tế giữa thủ đô Hà Nội và các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.
Ranh giới hành chính của thành phố Sông Công trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp thành phố Thái Nguyên
- Phía Tây và Nam giáp tỉnh Thái Bình (qua sông Cầu)
- Phía Bắc giáp thị xã Phổ Yên
Thành phố có điều kiện địa lý thuận lợi cho phát triển công nghiệp – đô thị – dịch vụ – du lịch sinh thái với nhiều cụm công nghiệp lớn, các vùng đồi hồ cảnh quan đẹp, di tích lịch sử giá trị và truyền thống văn hóa địa phương đặc sắc.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, thành phố Sông Công có tổng cộng 10 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó gồm 7 phường và 3 xã. Trung tâm hành chính được đặt tại phường Thắng Lợi, là nơi tập trung hệ thống chính quyền, cơ quan hành chính sự nghiệp và trung tâm giao thương của thành phố.
Cụ thể như sau:
- Phường: Bách Quang, Cải Đan, Châu Sơn, Lương Sơn, Mỏ Chè, Thắng Lợi, Phố Cò.
- Xã: Tân Quang, Bình Sơn, Bá Xuyên.
Trong đó, phường Châu Sơn nổi bật với hồ Núc Nác – một không gian sinh thái xanh mát giữa lòng đô thị; xã Bình Sơn lại là nơi tập trung nhiều điểm du lịch và di tích nổi bật như hồ Ghềnh Chè, nhà tù Căng Bá Vân, trại ngựa Bá Vân. Đây là những địa phương có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái và du lịch văn hóa gắn với lịch sử địa phương.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Thành phố Sông Công trước sáp nhập sở hữu hệ thống hạ tầng kỹ thuật và giao thông phát triển đồng bộ, đóng vai trò là đầu mối giao thương quan trọng của tỉnh Thái Nguyên với vùng đồng bằng Bắc Bộ. Nhờ lợi thế địa lý, Sông Công kết nối trực tiếp với cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên, quốc lộ 3, quốc lộ 37 và tuyến đường sắt Quan Triều – Núi Hồng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa, thu hút đầu tư và phát triển công nghiệp – đô thị.
Thành phố đã triển khai đồng bộ các dự án nâng cấp hạ tầng đô thị như hệ thống thoát nước, chiếu sáng công cộng, điện lưới, viễn thông, hệ thống trường học, bệnh viện. Khu vực trung tâm như phường Thắng Lợi, Mỏ Chè, Cải Đan được quy hoạch hiện đại, là nơi tập trung nhiều tòa nhà hành chính, trung tâm văn hóa và thương mại.
Đặc biệt, khu công nghiệp Sông Công I và II được đầu tư quy mô lớn, cơ sở hạ tầng hiện đại, thu hút nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đến sản xuất. Hệ thống giao thông nội thị được mở rộng, các tuyến đường liên xã, liên phường được cứng hóa, thuận tiện cho đi lại và giao thương.
Kinh tế
Trước sáp nhập, thành phố Sông Công là trung tâm công nghiệp trọng điểm của tỉnh Thái Nguyên, với tỷ trọng công nghiệp – xây dựng chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu kinh tế. Các khu công nghiệp Sông Công I và Sông Công II thu hút hàng trăm doanh nghiệp lớn nhỏ, hoạt động trong các lĩnh vực như cơ khí, điện tử, chế tạo, may mặc, thực phẩm.
Bên cạnh công nghiệp, dịch vụ – thương mại phát triển nhanh, nhất là tại các phường trung tâm như Thắng Lợi, Phố Cò, Mỏ Chè. Các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích, trung tâm thương mại được mở rộng, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của người dân đô thị hóa.
Nông nghiệp tuy chiếm tỷ trọng nhỏ, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng tại các xã như Tân Quang, Bá Xuyên, Bình Sơn. Người dân nơi đây vẫn duy trì mô hình trồng lúa, hoa màu, cây ăn quả, kết hợp chăn nuôi và phát triển các vùng nguyên liệu phục vụ du lịch sinh thái, trải nghiệm. Một số mô hình sản xuất chè, rau an toàn, dược liệu bước đầu được hình thành, hướng đến nông nghiệp công nghệ cao.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Thành phố Sông Công sở hữu nhiều di tích lịch sử, văn hóa và điểm du lịch sinh thái hấp dẫn, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch toàn diện.
Nổi bật nhất là hồ Ghềnh Chè – một điểm du lịch sinh thái lý tưởng nằm tại xã Bình Sơn, cách trung tâm thành phố khoảng 12km. Hồ có diện tích rộng, nước trong xanh quanh năm, bao quanh là các cánh rừng, đồi chè, rừng keo xanh mướt. Du khách có thể cắm trại, chèo thuyền, ngắm hoàng hôn, thưởng thức đặc sản địa phương, hay đơn giản là tận hưởng không khí trong lành, yên tĩnh nơi núi rừng.
Khu du lịch sinh thái Dũng Tân cũng là điểm đến thu hút, với vườn thực vật, vườn đá, vườn phong lan, hồ cảnh quan và không gian nghỉ dưỡng phục vụ du khách trong và ngoài tỉnh. Đây là mô hình khu sinh thái tổng hợp hiếm có, phù hợp với các tour trải nghiệm và học tập thực tế.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn đến năm 2030, thành phố Sông Công được định hướng phát triển thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao và đô thị thông minh phía nam của tỉnh Thái Nguyên. Thành phố tiếp tục thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp mới, phát triển cụm công nghiệp nhỏ và vừa, đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất – kinh doanh.
Về hạ tầng, hệ thống giao thông liên vùng, đặc biệt là trục kết nối với TP. Thái Nguyên, thị xã Phổ Yên và các tỉnh lân cận, sẽ được mở rộng. Các tuyến đường huyết mạch trong thành phố, cùng các khu đô thị mới, khu dân cư kiểu mẫu sẽ được phát triển mạnh, hướng đến nâng cấp toàn diện hạ tầng đô thị.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Thành phố Sông Công
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, Sông Công hướng tới trở thành thành phố công nghiệp hiện đại, xanh – thông minh – bền vững, là trung tâm kết nối kinh tế – công nghiệp của vùng Thái Nguyên – Bắc Ninh – Hà Nội – Bắc Giang.
Các khu đô thị sinh thái, công viên công nghệ và khu du lịch thông minh sẽ được hình thành, gắn với bảo tồn thiên nhiên và di sản văn hóa. Thành phố tập trung xây dựng hệ thống giáo dục, y tế, thương mại và dịch vụ chất lượng cao, nâng tầm Sông Công trở thành thành phố đáng sống, đáng đầu tư của vùng trung du miền núi phía Bắc.
