Tổng quan về thành phố Phú Quốc trước sáp nhập
Trước khi có sự thay đổi về địa giới hành chính, thành phố Phú Quốc nằm ở phía Tây Nam của Việt Nam, trực thuộc tỉnh Kiên Giang, nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hệ sinh thái biển – đảo phong phú và là một trong những trung tâm du lịch lớn nhất cả nước. Đảo Phú Quốc nằm trong vịnh Thái Lan, cách phường Rạch Giá 120 km và cách phường Hà Tiên 45 km. Nhìn trên bản đồ, Phú Quốc có hình dáng như một con cá đang vẫy đuôi giữa làn nước xanh ngọc của vịnh Thái Lan – một hình ảnh vừa độc đáo vừa gợi cảm giác gần gũi với biển cả.
Thành phố có diện tích 589,27 km², dân số đến cuối năm 2023 đạt 294.419 người, mật độ dân số 499 người/km². Đặc điểm địa hình của Phú Quốc khá đa dạng, gồm cả vùng đồng bằng ven biển, núi đồi và hệ thống sông suối nhỏ, trong đó đỉnh núi cao nhất là núi Chúa (603m). Khí hậu mang tính chất nhiệt đới gió mùa, ôn hòa quanh năm, chia thành mùa mưa và mùa khô rõ rệt. Thành phố nằm hoàn toàn trên đảo Phú Quốc và các đảo nhỏ xung quanh, là cửa ngõ giao thương quan trọng trong vùng biển Tây Nam.
Ranh giới hành chính của Phú Quốc trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Kiên Lương và Hà Tiên (qua biển)
- Phía Tây giáp vịnh Thái Lan
- Phía Nam giáp quần đảo An Thới
- Phía Bắc giáp Campuchia (qua biển)
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, thành phố Phú Quốc được chia thành 5 phường và 2 xã. Đây là các đơn vị hành chính đóng vai trò trung tâm về kinh tế – xã hội, góp phần định hình đời sống cư dân địa phương. Cụ thể gồm: Phường Bình San, Phường Đông Hồ, Phường Mỹ Đức, Phường Pháo Đài, Phường Tô Châu, Xã Thuận Yên, Xã Tiên Hải.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hạ tầng của thành phố Phú Quốc trước sáp nhập đã có nhiều bước phát triển mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu dân sinh và du lịch. Sân bay quốc tế Phú Quốc là cửa ngõ quan trọng, kết nối đảo với các tỉnh, thành phố lớn và một số quốc gia trong khu vực. Ngoài đường hàng không, hệ thống giao thông đường thủy cũng rất phát triển với các tuyến tàu cao tốc và phà xuất phát từ Rạch Giá, Hà Tiên, mang lại sự thuận tiện cho vận chuyển hàng hóa và khách du lịch.
Bên trong đảo, mạng lưới đường bộ được nâng cấp, trải nhựa, kết nối các thị trấn, xã và các điểm du lịch. Hệ thống điện, cấp thoát nước, viễn thông được cải thiện rõ rệt, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất. Đặc biệt, nhiều công trình hạ tầng du lịch hiện đại như Vinpearl Safari, VinWonders Phú Quốc, Cáp treo Hòn Thơm đã tạo cú hích lớn cho ngành dịch vụ, giúp Phú Quốc trở thành điểm đến tầm cỡ quốc tế.
Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng phục vụ ngư nghiệp, chế biến thủy sản và trồng trọt cũng được chú trọng. Các cảng cá, bến tàu và cơ sở chế biến nước mắm truyền thống được đầu tư mở rộng. Đây chính là nền tảng để duy trì thương hiệu “Nước mắm Phú Quốc” nổi tiếng khắp thế giới.
Kinh tế
Kinh tế Phú Quốc trước sáp nhập có sự kết hợp hài hòa giữa du lịch – dịch vụ, ngư nghiệp và nông nghiệp đặc sản. Trong đó, hồ tiêu Phú Quốc là một trong những sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, được trồng hàng trăm năm với diện tích trung bình 471 ha, tập trung tại các xã Cửa Dương, Cửa Cạn và Dương Tơ. Hồ tiêu nơi đây có vị thơm nồng, đậm đà, đặc biệt là tiêu đỏ – loại được thu hoạch khi quả chín, phơi thủ công. Ngoài tiêu đỏ, người dân còn sản xuất tiêu đen (tiêu cội) và tiêu sọ – loại đắt giá nhất.
Canh tác hồ tiêu ở Phú Quốc đòi hỏi kỹ thuật và vốn đầu tư cao, khoảng 300 – 400 triệu đồng/ha. Nông dân sử dụng cây nọc quý như ổi rừng, trai, chay… và phân bón hữu cơ từ phân bò, phân cá, xác mắm. Năng suất trung bình đạt 2 – 3 tấn/ha, góp phần đáng kể vào thu nhập của người dân.
Ngoài hồ tiêu, Phú Quốc còn nổi tiếng với nước mắm, rượu sim, hải sản tươi sống, ngọc trai và các sản phẩm từ biển. Du lịch phát triển mạnh với hàng triệu lượt khách mỗi năm, tạo nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương. Sự kết hợp giữa tài nguyên thiên nhiên, sản phẩm đặc sản và hạ tầng dịch vụ hiện đại đã giúp kinh tế Phú Quốc duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Phú Quốc trước sáp nhập được định hướng trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, thương mại dịch vụ tầm cỡ quốc tế, gắn liền với bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển bền vững. Trong giai đoạn này, chính quyền địa phương tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng then chốt như sân bay quốc tế Phú Quốc với các đường bay mới kết nối trực tiếp nhiều thành phố lớn của châu Á; nâng cấp cảng biển hành khách quốc tế An Thới và cảng Vịnh Đầm để phục vụ tàu du lịch biển và vận tải hàng hóa.
Các dự án trọng điểm được triển khai bao gồm khu nghỉ dưỡng cao cấp ở Bãi Trường, Bãi Sao, Bãi Khem, mở rộng Vinpearl Safari và VinWonders để gia tăng trải nghiệm du khách, và phát triển các khu đô thị mới tại Dương Đông và An Thới nhằm đáp ứng nhu cầu dân cư và dịch vụ. Đồng thời, thành phố tiếp tục khuyến khích phát triển nông nghiệp đặc sản như hồ tiêu, ngọc trai, rượu sim theo hướng gắn kết với du lịch trải nghiệm, giúp du khách không chỉ nghỉ dưỡng mà còn khám phá văn hóa bản địa.
Bảo vệ môi trường biển đảo là một yếu tố trọng tâm, với việc mở rộng khu bảo tồn biển Phú Quốc, đẩy mạnh công tác quản lý rác thải, và áp dụng các giải pháp năng lượng tái tạo. Mục tiêu đến năm 2030, Phú Quốc sẽ đón 5 – 6 triệu lượt khách/năm, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 45%, và GDP bình quân đầu người tăng gấp 2 – 2,5 lần so với hiện tại.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thành phố Phú Quốc
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến 2050, Phú Quốc được xác định là đô thị biển đảo thông minh, trung tâm dịch vụ – thương mại – du lịch quốc tế hàng đầu khu vực Đông Nam Á, đồng thời là mô hình mẫu về phát triển đô thị xanh gắn với kinh tế biển. Thành phố hướng đến việc 100% năng lượng tiêu thụ từ nguồn tái tạo, giao thông công cộng sử dụng hoàn toàn phương tiện không phát thải, và hạ tầng kỹ thuật được quản lý bằng công nghệ số hóa hiện đại.
Bên cạnh việc duy trì vị thế là “đảo ngọc” du lịch, Phú Quốc sẽ phát triển mạnh mẽ các ngành dịch vụ tài chính, thương mại điện tử, logistics biển, đồng thời trở thành điểm trung chuyển hàng hóa và hành khách quốc tế nhờ lợi thế vị trí chiến lược trong vịnh Thái Lan. Các khu đô thị sẽ được mở rộng theo mô hình thành phố vườn – đô thị sinh thái, kết hợp nhà ở, không gian xanh và hệ thống tiện ích đồng bộ.
Về bảo tồn văn hóa – sinh thái, Phú Quốc sẽ duy trì và phát triển các làng nghề truyền thống, khu bảo tồn thiên nhiên, đồng thời áp dụng công nghệ cao vào nông nghiệp và thủy sản để nâng cao giá trị sản phẩm. Đến năm 2050, mục tiêu là đưa Phú Quốc trở thành biểu tượng toàn cầu về du lịch biển đảo bền vững, một điểm đến không chỉ đẹp mà còn đáng sống cho cư dân và thân thiện với môi trường.
