Thành phố Kon Tum, trung tâm hành chính và kinh tế của tỉnh Kon Tum, trước khi sáp nhập vào tháng 7/2025, sở hữu bản đồ hành chính đặc trưng với 21 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 10 phường và 11 xã. Bản đồ này không chỉ phản ánh cấu trúc đô thị mà còn là cơ sở cho quy hoạch giao thông, phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa. Với tổng diện tích khoảng 435,22 km², thành phố trải dài trên địa hình lòng chảo, bao quanh bởi thung lũng sông Đăk Bla thơ mộng.
Tổng quan về thành phố Kon Tum trước sáp nhập
Thành phố Kon Tum, nằm ở độ cao khoảng 525 m trên địa hình lòng chảo phía tây nam tỉnh Kon Tum, là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của khu vực Tây Nguyên. Thành phố được bao bọc bởi thung lũng sông Đăk Bla, tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo, kết hợp giữa đô thị hiện đại và nét hoang sơ của núi rừng. Với diện tích 435,22 km² và dân số khoảng 172.618 người (năm 2023), mật độ dân số đạt 397 người/km², tập trung chủ yếu ở các phường nội thị.
Thành phố cách Thành phố Hồ Chí Minh 654 km về phía bắc, Đà Nẵng 292 km về phía nam, Hà Nội 1.237 km về phía nam, Pleiku 50 km và Buôn Ma Thuột 229 km, khẳng định vị trí chiến lược trong mạng lưới giao thông Tây Nguyên. Địa hình chủ yếu là đồi núi, khí hậu ôn đới với mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, tạo điều kiện cho nông nghiệp cao su, cà phê và dược liệu. Kon Tum còn nổi bật với sự đa dạng văn hóa, là nơi sinh sống của các dân tộc Ba Na, Xê Đăng, Giẻ Triêng, với các lễ hội truyền thống và kiến trúc độc đáo như nhà rông.
Ranh giới hành chính
- Phía Đông giáp huyện Kon Rẫy
- Phía Tây giáp huyện Sa Thầy
- Phía Nam giáp huyện Chư Păh (Gia Lai)
- Phía Bắc giáp huyện Đăk Hà
Đơn vị hành chính
Trước khi tiến hành sáp nhập vào tháng 7/2025, thành phố Kon Tum được tổ chức thành 21 đơn vị hành chính cấp xã, phản ánh sự đa dạng giữa khu vực đô thị và nông thôn. Các phường tập trung ở trung tâm thành phố, nơi phát triển hạ tầng và dịch vụ, trong khi các xã nằm ở vùng ngoại ô, chủ yếu phát triển nông nghiệp và bảo tồn văn hóa dân tộc. Hệ thống này giúp quản lý hiệu quả và hỗ trợ quy hoạch đô thị hóa. Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm:
- 10 phường bao gồm: Phường Duy Tân, phường Lê Lợi, phường Ngô Mây, phường Nguyễn Trãi, phường Quang Trung, phường Quyết Thắng, phường Thắng Lợi, phường Thống Nhất, phường Trần Hưng Đạo, phường Trường Chinh.
- 11 xã bao gồm: Xã Chư Hreng, xã Đăk Blà, xã Đăk Cấm, xã Đăk Năng, xã Đăk Rơ Wa, xã Đoàn Kết, xã Hòa Bình, xã Ia Chim, xã Kroong, xã Ngọk Bay, xã Vinh Quang.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hạ tầng giao thông của thành phố Kon Tum trước sáp nhập đã được đầu tư mạnh mẽ, tạo động lực phát triển kinh tế và kết nối vùng. Quốc lộ 14, trục giao thông chính, được nâng cấp mở rộng, kết nối Kon Tum với Pleiku và Quảng Nam, hỗ trợ vận chuyển hàng hóa và hành khách. Quốc lộ 24 và Quốc lộ 40 đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết với cửa khẩu quốc tế Bờ Y, thúc đẩy thương mại biên giới với Lào và Campuchia. Các cây cầu như cầu treo Kon Klor và cầu Đăk Bla bắc qua sông Đăk Bla không chỉ phục vụ giao thông mà còn là biểu tượng văn hóa và du lịch. Hệ thống điện, nước và viễn thông cũng được cải thiện, với các dự án như hồ thủy điện Yaly cung cấp năng lượng ổn định cho khu vực.
Kinh tế
Kinh tế thành phố Kon Tum dựa trên ba trụ cột chính: nông nghiệp, dịch vụ và du lịch. Nông nghiệp chiếm ưu thế với các sản phẩm chủ lực như cao su, cà phê, hồ tiêu và dược liệu, được trồng chủ yếu ở các xã ngoại ô. Các khu công nghiệp nhỏ và làng nghề truyền thống như dệt thổ cẩm của người Ba Na cũng góp phần tạo việc làm. Dịch vụ phát triển mạnh ở khu vực nội thị, với các trung tâm thương mại, chợ truyền thống và hệ thống ngân hàng. Du lịch đang trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nhờ vào các di tích lịch sử và cảnh quan thiên nhiên. Các dự án như khu du lịch sinh thái Măng Đen (dù thuộc huyện Kon Plông) có tác động lan tỏa, thu hút đầu tư vào Kon Tum.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Thành phố Kon Tum đặt mục tiêu trở thành đô thị hiện đại, bền vững, đồng thời bảo tồn bản sắc văn hóa Tây Nguyên. Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 được xây dựng dựa trên các kế hoạch cụ thể, với các dự án thực tế nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy kinh tế.
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, Kon Tum hướng tới trở thành đô thị loại I, với trọng tâm là phát triển hạ tầng giao thông và du lịch. Các dự án lớn như nâng cấp Quốc lộ 14 và mở rộng sân bay Kon Tum đang được triển khai để tăng cường kết nối với các thành phố lớn như Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh. Dự án khu đô thị mới phía nam sông Đăk Bla, với quy mô hàng trăm hecta, tập trung phát triển nhà ở, thương mại và dịch vụ, dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2028. Du lịch được đầu tư mạnh mẽ, với các kế hoạch quảng bá Nhà thờ gỗ và Ngục Kon Tum thành các điểm đến quốc gia.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thành phố Kon Tum
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn đến năm 2050, Kon Tum đặt mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa của khu vực Đông Bắc Tây Nguyên, kết nối chặt chẽ với hành lang kinh tế Đông - Tây qua cửa khẩu Bờ Y. Các dự án dài hạn bao gồm xây dựng khu công nghệ cao Kon Tum, tập trung vào chế biến nông sản và công nghiệp sạch, dự kiến khởi công vào năm 2035. Hệ thống giao thông sẽ được mở rộng với đường cao tốc Kon Tum - Pleiku, rút ngắn thời gian di chuyển và thúc đẩy logistics. Du lịch sinh thái và văn hóa sẽ tiếp tục là mũi nhọn, với kế hoạch phát triển thung lũng sông Đăk Bla thành khu du lịch quốc tế, kết hợp giữa trải nghiệm thiên nhiên và văn hóa bản địa.
