Tổng quan về thành phố Cao Lãnh trước sáp nhập
Thành phố Cao Lãnh là trung tâm hành chính – chính trị của tỉnh Đồng Tháp, nằm ở tả ngạn sông Tiền và dọc theo quốc lộ 30, giữ vị trí chiến lược trong giao thương của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Thành phố cách TP. Hồ Chí Minh khoảng 154 km, cách Cần Thơ khoảng 80 km, cách Sa Đéc khoảng 30 km và cách Hồng Ngự khoảng 60 km.
Cao Lãnh có địa hình đồng bằng thấp, nhiều kênh rạch chằng chịt, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, thủy sản, du lịch sinh thái, đồng thời kết nối vận tải thủy – bộ liên vùng. Đây là một trong những đô thị phát triển nhanh của tỉnh, hội tụ cả yếu tố kinh tế, văn hóa và du lịch.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông và phía Bắc giáp huyện Cao Lãnh
- Phía Tây giáp huyện Chợ Mới (An Giang)
- Phía Nam giáp huyện Lấp Vò
Với vị trí trung tâm, Cao Lãnh giữ vai trò đầu mối giao thông, trung tâm thương mại – dịch vụ, y tế – giáo dục, và là một trong những trụ cột phát triển của toàn tỉnh trước khi tiến hành sáp nhập hành chính.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, thành phố Cao Lãnh được chia thành 13 đơn vị hành chính gồm 7 phường và 6 xã. Đây là các đơn vị vừa đảm nhiệm chức năng quản lý hành chính, vừa là không gian phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Các đơn vị hành chính gồm: Phường 1, Phường 3, Phường 4, Phường 6, Phường Hòa Thuận, Phường Mỹ Ngãi, Phường Mỹ Phú, Xã Hòa An, Xã Mỹ Tân, Xã Mỹ Trà, Xã Tân Thuận Đông, Xã Tân Thuận Tây, Xã Tịnh Thới.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Trước sáp nhập, hạ tầng đô thị của Cao Lãnh đã có sự thay đổi rõ rệt so với giai đoạn đầu hình thành. Tỷ lệ đường chính trong đô thị đạt 4,33 km/km²; mạng lưới giao thông liên xã, liên huyện được bê tông và nhựa hóa, đảm bảo lưu thông thuận lợi. Cầu Cao Lãnh – công trình giao thông trọng điểm – kết nối thành phố với huyện Lấp Vò và tuyến cao tốc Cao Lãnh – Lộ Tẻ, rút ngắn thời gian di chuyển đến Cần Thơ và TP. Hồ Chí Minh.
Ngoài đường bộ, thành phố còn có hơn 1.462 km sông, kênh rạch, trong đó cảng Cao Lãnh đóng vai trò là cảng sông lớn của vùng, nằm trên tuyến đường thủy quốc tế sang Campuchia. Hệ thống cảng này tạo điều kiện kết nối sản xuất, tiêu thụ hàng hóa trong và ngoài nước.
Về hạ tầng xã hội, thành phố sở hữu mạng lưới y tế, giáo dục và thương mại đa dạng: 1 trung tâm thương mại, 2 siêu thị, 19 chợ, cùng hệ thống bệnh viện, trường học các cấp. Các công trình văn hóa – thể thao như Quảng trường Văn Miếu, Công viên Hai Bà Trưng, Công viên 30/4, bờ kè sông Tiền không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cộng đồng mà còn góp phần tạo cảnh quan đô thị.
Kinh tế
Trước sáp nhập, Cao Lãnh là trung tâm kinh tế - văn hóa - thương mại lớn của tỉnh Đồng Tháp. Cơ cấu kinh tế được phân bổ như sau: Thương mại – dịch vụ chiếm 60,49%, công nghiệp – xây dựng chiếm 27,98%, nông nghiệp chiếm 11,53%.
Về thương mại – dịch vụ, thành phố có mạng lưới kinh doanh từ chợ truyền thống đến trung tâm thương mại hiện đại, cùng hệ thống ngân hàng, bảo hiểm, bưu chính – viễn thông phát triển. Năm 2016, tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ đạt hơn 9.480 tỷ đồng, tăng 12,24% so với năm trước. Hoạt động xuất nhập khẩu sôi động với kim ngạch xuất khẩu đạt 86,66 triệu USD/năm, nhập khẩu 63,07 triệu USD/năm.
Trong nông nghiệp, thành phố đẩy mạnh mô hình nông nghiệp đô thị, sản xuất lúa giống chất lượng cao, phát triển vườn cây ăn trái kết hợp du lịch, nuôi trồng thủy sản ven sông Tiền.
Công nghiệp được dẫn dắt bởi Khu công nghiệp Trần Quốc Toản với diện tích 55,937 ha, dự kiến mở rộng thêm 180 ha. Các ngành mũi nhọn gồm chế biến gạo, thủy sản xuất khẩu, dược phẩm, vật liệu xây dựng, chế biến gỗ. Giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 10.647 tỷ đồng, tăng 5% so với 2015, cho thấy tốc độ tăng trưởng ổn định và tiềm năng thu hút đầu tư.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Chương trình phát triển đô thị thành phố Cao Lãnh đến năm 2030 do UBND thành phố ban hành, mục tiêu chính là nâng cao tỷ lệ đô thị hóa, hoàn thiện hạ tầng và mở rộng không gian đô thị, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Quy hoạch tập trung điều chỉnh, nâng cấp và mở rộng các khu dân cư hiện hữu, đồng thời hình thành những khu chức năng mới để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội.
Trong giai đoạn này, các dự án trọng điểm gồm:
- Cụm dân cư Rạch Chanh.
- Khu trung tâm Hành chính – Thương mại – Văn hóa – Thể thao xã Tân Thuận Đông.
- Điều chỉnh tổng mặt bằng Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp để mở rộng quy mô đào tạo và nghiên cứu.
- Phát triển các công trình hạ tầng xã hội như trường liên cấp, nhà trẻ, hoa viên tại phường 6 và các trục đường chính.
Về tổ chức không gian, thành phố được phân thành ba vùng chính:
- Tây Bắc: Đất quân sự phục vụ an ninh – quốc phòng.
- Tây Nam: Cụm du lịch nghỉ dưỡng và trị liệu, khai thác lợi thế cảnh quan và nguồn nước.
- Đông Nam: Khu dân cư, thương mại – dịch vụ, công trình công cộng dọc trục đường 30/4 và Nguyễn Chí Thanh.
Điểm nhấn của giai đoạn này là việc tạo ra hệ thống công viên, quảng trường và hạ tầng xanh gắn kết các khu dân cư, đồng thời giữ nguyên các công trình hành chính – tôn giáo để bảo tồn giá trị lịch sử và văn hóa.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch thành phố Cao Lãnh
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Cao Lãnh hướng tới trở thành đô thị hiện đại, trung tâm kinh tế – văn hóa – giáo dục – y tế hàng đầu của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, có khả năng cạnh tranh trong nước và hội nhập quốc tế. Tầm nhìn này dựa trên ba trụ cột phát triển: hạ tầng đồng bộ, kinh tế đa dạng và môi trường bền vững.
Về hạ tầng, thành phố sẽ hoàn thiện hệ thống giao thông liên kết vùng với các đô thị lớn, đặc biệt là tuyến cao tốc Cao Lãnh - Lộ Tẻ - Rạch Sỏi và các tuyến đường ven sông kết hợp bờ kè chống sạt lở. Mạng lưới cảng sông sẽ được nâng cấp, biến cảng Cao Lãnh thành cửa ngõ giao thương quốc tế với Campuchia.
Về kinh tế, định hướng chuyển dịch sang dịch vụ chất lượng cao, phát triển logistics, thương mại điện tử, du lịch nghỉ dưỡng, và công nghiệp công nghệ cao. Các ngành nông nghiệp đô thị, chế biến thực phẩm sạch, sản xuất dược phẩm sẽ được ứng dụng công nghệ sinh học để nâng cao giá trị.
Về không gian đô thị, thành phố dự kiến hình thành các khu đô thị sinh thái, khu thương mại quốc tế, và mở rộng các khu công nghiệp mới. Đồng thời, các khu bảo tồn sinh thái như Gáo Giồng, Gò Tháp sẽ được quy hoạch thành điểm du lịch trọng điểm, vừa khai thác kinh tế vừa bảo tồn thiên nhiên.
