Tổng quan về thành phố Cao Bằng trước sáp nhập
Thành phố Cao Bằng là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa quan trọng của tỉnh Cao Bằng, được chính thức thành lập năm 2010. Trước khi diễn ra quá trình sáp nhập đơn vị hành chính, địa phương này có tổng diện tích 107,12 km², dân số đạt khoảng 73.549 người, phân bố tập trung tại các phường nội thành và rải rác ở những khu vực ven đô.
Địa hình thành phố khá đa dạng, đặc trưng bởi những dãy núi đá vôi hùng vĩ, các thung lũng nhỏ, sông suối đan xen. Nổi bật nhất là sông Bằng Giang uốn lượn chảy qua địa bàn, tạo nên nét thơ mộng đặc trưng của phố núi Cao Bằng. Khí hậu ôn hòa, mùa đông se lạnh, mùa hè không quá oi bức, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông – lâm nghiệp và du lịch.
Ranh giới hành chính của thành phố Cao Bằng trước sáp nhập như sau:
- Phía Đông giáp huyện Trùng Khánh
- Phía Tây giáp huyện Hòa An
- Phía Nam giáp huyện Quảng Uyên
- Phía Bắc giáp huyện Hà Quảng
Thành phố sở hữu vị trí địa lý đặc biệt quan trọng trên trục giao thương nối các cửa khẩu biên giới với nội địa, đồng thời giữ vai trò là cửa ngõ giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các vùng trong và ngoài tỉnh.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, thành phố Cao Bằng được tổ chức thành 11 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 8 phường và 3 xã. Đây là những khu vực có đặc điểm dân cư, văn hóa và kinh tế riêng biệt, góp phần tạo nên diện mạo đô thị phong phú. Cụ thể: Phường Đề Thám, Phường Duyệt Trung, Phường Hòa Chung, Phường Hợp Giang, Phường Ngọc Xuân, Phường Sông Bằng, Phường Sông Hiến, Phường Tân Giang, Xã Chu Trinh, Xã Hưng Đạo, Xã Vĩnh Quang.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống hạ tầng của thành phố Cao Bằng đã và đang được đầu tư đồng bộ, từng bước nâng cao chất lượng đời sống và năng lực cạnh tranh kinh tế địa phương. Trong đó, mạng lưới giao thông giữ vai trò huyết mạch kết nối các khu vực trọng điểm, bao gồm quốc lộ 3, quốc lộ 4A, quốc lộ 4C và quốc lộ 34. Những tuyến đường này giúp đảm bảo lưu thông hàng hóa, phục vụ sản xuất, tiêu thụ nông sản, đồng thời phát triển du lịch. Bên cạnh đó, dự án cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh khi hoàn thành sẽ tăng cường liên kết vùng, rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa Cao Bằng và các tỉnh biên giới phía Bắc.
Đô thị Cao Bằng hiện có tỷ lệ phủ sóng điện lưới quốc gia và hạ tầng cấp thoát nước đạt mức cao so với khu vực miền núi. Hệ thống viễn thông, truyền hình, mạng Internet được mở rộng, góp phần thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng giáo dục, y tế. Các công trình phúc lợi xã hội như trường học, trạm y tế, nhà văn hóa cộng đồng cũng được quan tâm phát triển đồng bộ, phục vụ hiệu quả nhu cầu người dân.
Song song với đó, thành phố từng bước hiện đại hóa các tuyến phố chính, chỉnh trang vỉa hè, chiếu sáng công cộng, xây dựng quảng trường, công viên và các khu vui chơi. Những nỗ lực này giúp Cao Bằng trở thành điểm sáng về cải thiện diện mạo đô thị trong khu vực Đông Bắc.
Kinh tế
Nền kinh tế của thành phố Cao Bằng trước sáp nhập có nhiều nét đặc trưng phản ánh vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của vùng miền núi biên giới. Thành phố đóng vai trò trung tâm giao thương, trung chuyển hàng hóa từ cửa khẩu về các tỉnh đồng bằng, đồng thời duy trì hoạt động sản xuất nông – lâm nghiệp và tiểu thủ công nghiệp. Theo số liệu những năm gần đây, cơ cấu kinh tế địa phương đang dần chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng thương mại, dịch vụ, giảm dần phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp thuần túy.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Cao Bằng duy trì mức ổn định, với GRDP toàn tỉnh đạt khoảng 14.429 tỷ đồng (2018), tốc độ tăng trưởng GRDP trung bình trên 7%/năm. Dù vậy, Cao Bằng vẫn là một trong những tỉnh còn nhiều khó khăn về kinh tế, với GRDP bình quân đầu người ở mức khiêm tốn, khoảng 1.160 USD/năm. Thành phố là hạt nhân phát triển, thu hút nhiều dự án đầu tư thương mại, logistic và dịch vụ biên mậu, tạo việc làm cho người lao động.
Ngoài ra, tiềm năng khai thác du lịch lịch sử và sinh thái vẫn chưa được phát huy trọn vẹn, nhưng đang dần được quy hoạch bài bản với sự hỗ trợ từ các chương trình xúc tiến đầu tư. Những lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, bề dày văn hóa cách mạng và hệ thống giao thông đang hoàn thiện sẽ tạo động lực lớn để thành phố Cao Bằng phát triển nhanh hơn, từng bước thu hẹp khoảng cách so với các đô thị lớn trong vùng Trung du miền núi Bắc Bộ.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong chiến lược phát triển giai đoạn đến năm 2030, thành phố Cao Bằng đặt mục tiêu trở thành trung tâm thương mại – dịch vụ và đô thị văn minh của vùng Đông Bắc. Các dự án trọng điểm đang được triển khai bao gồm cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh, với tổng chiều dài gần 115 km, kết nối giao thông liên vùng, giảm thời gian vận chuyển hàng hóa. Thành phố tập trung hoàn thiện hạ tầng đô thị, nâng cấp các trục giao thông nội thành, mở rộng hệ thống cấp thoát nước, xử lý môi trường, cải thiện cảnh quan đô thị. Bên cạnh đó, việc quy hoạch các khu đô thị mới, trung tâm logistics và chợ biên giới hiện đại đang được xúc tiến.
Công tác thu hút đầu tư vào công nghiệp chế biến, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ du lịch và phát triển nông nghiệp công nghệ cao được đặc biệt chú trọng. Thành phố hướng tới giảm tỷ lệ hộ nghèo, tăng thu nhập bình quân đầu người, nâng cao chất lượng giáo dục – y tế – văn hóa, từng bước hình thành đô thị loại II trong tương lai.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Thành phố Cao Bằng
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn dài hạn đến năm 2050, Cao Bằng xác định phát triển theo hướng “thành phố xanh, thông minh, hiện đại”, giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc. Các dự án chiến lược sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống giao thông kết nối với các vùng kinh tế trọng điểm, phát triển mạng lưới đô thị vệ tinh, mở rộng không gian đô thị gắn với bảo tồn thiên nhiên và di sản.
Thành phố dự kiến xây dựng hệ thống hạ tầng số, chính quyền điện tử, dịch vụ công trực tuyến đồng bộ. Kinh tế sẽ tập trung vào thương mại biên giới, dịch vụ logistics, du lịch sinh thái – lịch sử, nông nghiệp sạch. Mục tiêu là đến năm 2050, thành phố Cao Bằng sẽ trở thành trung tâm kinh tế – văn hóa vùng biên giới phía Bắc, có mức sống và chỉ số phát triển con người cao, phát triển bền vững trên cơ sở phát huy tối đa tiềm năng địa phương.
