Tổng quan về quận Thanh Khê trước sáp nhập
Quận Thanh Khê nằm trong vùng lõi đô thị Đà Nẵng - là điểm tiếp nối giữa trung tâm thành phố và các hành lang giao thông Bắc - Nam. Quận Thanh Khê có diện tích 10,50 km², dân số năm 2023 là 236.754 người, mật độ dân số đạt 22.548 người/km². Quận nội thành có mật độ dân số cao, nhiều khu dân cư tập trung, chợ, ga đường sắt, hệ thống dịch vụ thương mại và hành chính. Trước sáp nhập, Thanh Khê là một quận nhỏ về diện tích nhưng đông dân. Thanh Khê chủ yếu là đồng bằng đô thị bằng phẳng, thích hợp cho chức năng dân cư - thương mại; ven bờ có các khu vực bãi biển nhỏ và bến bãi.
Ranh giới tiếp giáp của quận trước sáp nhập:
- Phía Đông và phía Nam giáp quận Hải Châu
- Phía Tây giáp quận Cẩm Lệ và quận Liên Chiểu
- Phía Bắc giáp Biển Đông (Vịnh Đà Nẵng)
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, quận Thanh Khê có 6 phường. Cụ thể gồm: An Khê, Chính Gián, Thạc Gián, Thanh Khê Đông, Thanh Khê Tây, Xuân Hà.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Về hạ tầng đường sắt, ga Đà Nẵng nằm trên địa bàn Thanh Khê, là đầu mối đường sắt trung tâm của thành phố; quỹ đất nhà ga và hạ tầng liên quan khoảng 24 ha (≈2,6% diện tích quận), mỗi ngày khoảng 20 lượt tàu; ga có 13 đường sắt (4 đón - gửi, 6 tập kết, 2 xếp dỡ, 1 sửa chữa). Vị trí này khiến Thanh Khê trở thành “nút” logistics - hành khách của đô thị. Hạ tầng đường bộ có các trục Hải Phòng - Điện Biên Phủ - Nguyễn Lương Bằng đi qua/giáp ranh quận, kết nối nhanh ra quốc lộ và các quận lân cận; đây là xương sống thương mại nội đô.
Dù không đặt cảng hàng hoá lớn trong ranh quận, nhưng Thanh Khê hưởng lợi từ cảng Đà Nẵng (Tiên Sa) qua mạng lưới vận tải đô thị; năm 2024 cảng đạt 755.000 TEUs, 9 tháng năm 2024 đạt trên 10,3 triệu tấn hàng - cho thấy “lực kéo logistics” tới khu lõi đô thị.
Kinh tế
Thanh Khê là một quận đô thị có cơ cấu kinh tế thiên về thương mại - dịch vụ - vận tải - logistics nội đô, đồng thời có các hoạt động sản xuất nhỏ, dịch vụ hỗ trợ, buôn bán, chợ đầu mối và hoạt động nghề biển cục bộ.
- Thương mại - dịch vụ và bán lẻ: Với vị trí liền kề trung tâm, Thanh Khê là nơi tập trung cửa hàng, chợ, dịch vụ ăn uống, ngân hàng và văn phòng phục vụ đời sống đô thị. Đây cũng là khu vực có mật độ kinh doanh nhỏ lẻ lớn, đóng góp quan trọng vào thương mại nội thị của Đà Nẵng.
- Vận tải và logistics nội đô: Ga Đà Nẵng đặt gần ranh Thanh Khê và quận Hải Châu đóng vai trò trung tâm vận tải đường sắt; mạng lưới đường bộ lớn chạy qua Thanh Khê tạo điều kiện cho kho bãi, giao nhận hàng hóa nhỏ, dịch vụ vận tải.
- Sản xuất nhỏ và làng nghề đô thị: Thanh Khê không phải là quận công nghiệp nặng, thay vào đó có xưởng sản xuất nhỏ, nghề thủ công, dịch vụ sửa chữa, chế biến thực phẩm quy mô hộ. Những hoạt động này ít chiếm diện tích đất lớn nhưng đóng vai trò cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho thị trường nội đô.
- Thị trường bất động sản và xây dựng: Do quỹ đất nhỏ, nhu cầu nhà ở cao, Thanh Khê có áp lực phát triển nhà ở, chỉnh trang đô thị và phát triển cao tầng ở một số khu.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Căn cứ Quy hoạch chung và các định hướng phát triển đô thị của thành phố Đà Nẵng, Thanh Khê cần tập trung vào:
- Hoàn thiện kết cấu giao thông, giảm ùn tắc: Mở rộng, nâng cấp một số trục chính; thiết kế hành lang vận chuyển hàng hóa ra/vào cảng và ga tránh chạy qua đường nội bộ mật độ cao.
- Chỉnh trang đô thị và nâng cấp hạ tầng xã hội: Tổ chức lại mật độ dân cư, xây dựng khu tái định cư, tăng diện tích công cộng, trường học, trạm y tế theo tiêu chuẩn.
- Phát triển dịch vụ và thương mại bền vững: Khuyến khích dịch vụ sạch, thương mại có tổ chức thay cho thương mại lấn chiếm vỉa hè; quy hoạch chợ hiện đại thể hiện trên bản đồ vị trí chợ, khu thương mại hiện đại.
- Hạ tầng xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu: Gia cố hệ thống thoát nước, chống ngập cục bộ, tăng diện tích cây xanh nhỏ.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch quận Thanh Khê
Tầm nhìn đến năm 2050
Quận Thanh Khê phấn đấu tầm nhìn đến năm 2050 đạt những mục tiêu sau:
- Một quận nội đô được chỉnh trang, nhiều không gian cộng đồng, hệ thống giao thông đô thị mềm (bus nhanh, xe đạp công cộng), giảm lưu lượng giao thông cá nhân trong lõi.
- Mạng lưới dịch vụ tích hợp thương mại hiện đại, logistics nhỏ gọn, trung tâm khởi nghiệp đô thị.
- Hạ tầng bền vững, quản lý nước, năng lượng, rác thải theo mô hình đô thị thông minh. Bản đồ tầm nhìn năm 2050 nên thêm layer “hạ tầng thông minh” (trạm sạc EV, trạm xử lý nước thải nhỏ, hành lang xanh).
