Tổng quan về Quận Phú Xuân trước sáp nhập
Quận Phú Xuân chính thức được thành lập từ ngày 1/1/2025 theo Nghị quyết số 1314/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đây là một trong hai quận mới của thành phố Huế trực thuộc Trung ương, cùng với Quận Thuận Hóa. Quận có diện tích khoảng 127,05 km² và dân số vào khoảng 203.142 người. Sự ra đời của Quận Phú Xuân đánh dấu bước phát triển quan trọng trong tiến trình mở rộng và nâng tầm đô thị Huế.
Về vị trí địa lý, Quận Phú Xuân nằm ở bờ Bắc sông Hương. Đây là khu đô thị cũ, nơi gắn liền với trung tâm lịch sử, văn hóa và thương mại truyền thống của Huế. Quận không chỉ mang nhiều giá trị di sản mà còn kết hợp hài hòa với những yếu tố hiện đại, tạo nên bản sắc riêng trong quá trình phát triển của thành phố.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp quận Thuận Hóa với ranh giới là sông Hương
- Phía Tây giáp thị xã Hương Trà
- Phía Bắc giáp huyện Quảng Điền
- Phía Nam giáp thị xã Hương Thủy
Đơn vị hành chính
Quận Phú Xuân gồm 13 phường, cụ thể là An Hòa, Đông Ba, Gia Hội, Hương An, Hương Long, Hương Sơ, Hương Vinh, Kim Long, Long Hồ, Phú Hậu, Tây Lộc, Thuận Hòa, Thuận Lộc.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Cơ sở hạ tầng Quận Phú Xuân đang từng bước hoàn thiện để đáp ứng vai trò là trung tâm đô thị phía Bắc thành phố Huế. Hiện tại, trụ sở UBND quận tạm đặt tại cơ sở cũ của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh. Trong tương lai, quận dự kiến xây dựng trụ sở hành chính mới tại khu vực đường Nguyễn Hoàng nối dài, giao với đường Lý Nam Đế, thuộc phường Hương Long. Đây là vị trí chiến lược, thuận tiện cho kết nối giao thông và phát triển không gian đô thị.
Hạ tầng giao thông Quận Phú Xuân vừa mang nét cổ kính vừa hiện đại. Quận có mạng lưới đường phố cổ đặc trưng của Huế, kết hợp cùng các tuyến trục mới giúp tăng khả năng kết nối. Quận Phú Xuân có quốc lộ 1A, quốc lộ 49, đường cao tốc Cam Lộ – La Sơn và đường sắt Bắc Nam đi qua. Đường thủy có sông Hương chảy qua tạo thành ranh giới tự nhiên với quận Thuận Hóa. Ngoài ra, quận còn chú trọng nâng cấp cầu, đường ven sông và hệ thống điện, cấp thoát nước, viễn thông.
Tiện ích công cộng Quận Phú Xuân khá đa dạng và đồng bộ. Trên địa bàn có nhiều trường học, bệnh viện và trung tâm y tế phục vụ dân cư. Quận cũng có chợ, trung tâm thương mại, công viên ven sông và các thiết chế văn hóa - thể thao. Những tiện ích này nâng cao chất lượng sống và tạo sức hút cho du lịch, dịch vụ.\
Kinh tế
Quận Phú Xuân là trung tâm dịch vụ, du lịch và văn hóa quan trọng của thành phố Huế. Hoạt động thương mại, lưu trú, nhà hàng phát triển sôi động, phục vụ cả du lịch truyền thống lẫn hiện đại. Khu vực chợ Đông Ba, phố thủy chung và các tuyến du lịch lịch sử là điểm nhấn nổi bật.
Nguồn lao động Quận Phú Xuân có chất lượng, cùng với hệ thống giáo dục và y tế ngày càng hiện đại. Đây là nền tảng giúp củng cố vị thế kinh tế - xã hội, đồng thời tạo động lực phát triển cho du lịch và dịch vụ.
Kinh tế làng nghề Quận Phú Xuân vẫn giữ vai trò riêng dù không có khu công nghiệp lớn. Các nghề truyền thống như nón lá, mây tre, tranh thêu, tranh giấy làng Sình được duy trì ở quy mô nhỏ. Việc bảo tồn, phát triển cần gắn với sáng tạo sản phẩm và du lịch trải nghiệm để nâng giá trị văn hóa - kinh tế.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2050
Mục tiêu đến năm 2030
Mục tiêu phát triển Quận Phú Xuân đến năm 2030 là tập trung vào hoàn thiện hạ tầng giao thông và hành chính. Quận sẽ xây dựng trụ sở mới tại phường Hương Long, đồng thời cải tạo mạng lưới giao thông trục chính để kết nối khu đô thị với các di tích lịch sử. Tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch và dân sinh.
Du lịch văn hóa và dịch vụ cao cấp là định hướng mũi nhọn. Quận chú trọng bảo tồn các di tích, cảnh quan phố cổ và không gian đô thị đặc trưng của Huế. Song song đó, các sản phẩm du lịch trải nghiệm văn hóa, lịch sử và ẩm thực Huế sẽ được đầu tư. Nhằm nâng tầm hình ảnh quận như một điểm đến hấp dẫn.
Du lịch xanh và cộng đồng cũng là một trong những trọng tâm. Quận Phú Xuân sẽ phát triển không gian công cộng, khu vực ven sông theo hướng bảo tồn sinh thái. Bên cạnh đó, nhiều lễ hội định kỳ và hoạt động du lịch đêm, du lịch cung đình sẽ được tổ chức. Kết hợp cùng trải nghiệm văn hóa - cộng đồng để tạo sức hút bền vững.
Tầm nhìn đến năm 2050
Quận Phú Xuân được định hướng trở thành trung tâm văn hóa, sáng tạo, học thuật và du lịch cao cấp gắn với di sản Huế. Quận chú trọng phát triển đô thị thân thiện với môi trường. Ưu tiên hạ tầng xanh và không gian sinh thái, đồng thời giữ gìn bản sắc đô thị cổ kính.
Du lịch thông minh là trụ cột mới trong tầm nhìn phát triển. Công nghệ sẽ được ứng dụng trong quản lý di tích với mã QR hướng dẫn, bảo tàng ảo và bản đồ tương tác. Dịch vụ du lịch thông minh hướng đến cá nhân hóa trải nghiệm, mang lại sự tiện lợi và mới mẻ cho du khách.
Cộng đồng văn minh và bền vững là nền tảng lâu dài. Người dân được gắn kết trong xây dựng môi trường sống tốt, phát triển giáo dục và nâng cao năng lực quản lý đô thị. Đồng thời, quận tập trung bảo tồn di sản phi vật thể, lưu giữ tư liệu qua nhiều thế hệ. Tăng cường mức độ nhận diện và giá trị di sản Huế.
