Tổng quan về quận Ô Môn trước sáp nhập
Quận Ô Môn nằm ở phía bắc nội thành TP. Cần Thơ, cách trung tâm khoảng 20 km theo trục Quốc lộ 91. Trước khi sáp nhập, quận có diện tích 131,91 km², dân số năm 2024 là 146.320 người, mật độ dân số 1.109 người/km². Đây là quận công nghiệp lớn thứ 2 của thành phố, chỉ sau quận Thốt Nốt, và được xem là địa bàn chiến lược trong phát triển công nghiệp – năng lượng – đô thị mới.
Ranh giới hành chính trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Lai Vung (Đồng Tháp) và huyện Bình Tân (Vĩnh Long)
- Phía Tây giáp huyện Thới Lai và huyện Cờ Đỏ
- Phía Nam giáp quận Bình Thủy và huyện Phong Điền
- Phía Bắc giáp quận Thốt Nốt
Với vị trí này, Ô Môn vừa kết nối trực tiếp với các tuyến giao thương nội vùng, vừa là cửa ngõ phía Bắc của TP. Cần Thơ, thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa và phát triển các dự án công nghiệp quy mô lớn.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, quận Ô Môn được chia thành 7 phường: Châu Văn Liêm, Long Hưng, Phước Thới, Thới An, Thới Hoà, Thới Long, Trường Lạc. Trong đó, Phước Thới và Thới An là các khu vực tập trung nhiều nhà máy, khu công nghiệp; Châu Văn Liêm và Thới Hoà là cửa ngõ kết nối với Quốc lộ 91; Long Hưng, Thới Long, Trường Lạc mang đậm tính chất đô thị kết hợp nông thôn.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Ô Môn sở hữu hệ thống hạ tầng công nghiệp và giao thông quan trọng của TP. Cần Thơ. Các tuyến đường chiến lược như Quốc lộ 91B, Đường tỉnh 920, 920B, 920C, 920D, 923, 917B, 917C và vành đai phía Tây giúp kết nối quận với các khu vực trọng điểm công nghiệp, cảng, sân bay và các tỉnh lân cận. Hạ tầng đang tiếp tục mở rộng với nhiều trục mới, tăng khả năng lưu thông hàng hóa và phục vụ nhu cầu dân sinh.
Về công nghiệp, quận là nơi đặt Khu công nghiệp Trà Nóc II, Khu công nghệ cao TP. Cần Thơ, Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam – Hàn Quốc. Đặc biệt, KCN Trà Nóc II đang dẫn đầu thành phố về thu hút đầu tư, với 55 dự án, tổng vốn đăng ký 530 triệu USD, là nơi đặt trụ sở của nhiều doanh nghiệp lớn như Nhà máy sản xuất ô tô Cần Thơ, Pepsico, Công ty thủy sản Cổ Chiên.
Ngoài ra, Ô Môn còn là trung tâm năng lượng quan trọng với 4 nhà máy nhiệt điện (Ô Môn I, II, III, IV), đóng vai trò cung cấp điện cho toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Kinh tế
Kinh tế Ô Môn dựa trên 3 trụ cột: công nghiệp – dịch vụ – nông nghiệp, trong đó công nghiệp chiếm tỷ trọng áp đảo. Trong 9 tháng năm 2020, tổng giá trị sản xuất của quận đạt 19.609 tỉ đồng, bằng 77% kế hoạch năm. Quận đã giải ngân 112 tỉ đồng vốn xây dựng cơ bản và thu ngân sách 116 tỉ đồng.
Sự phát triển công nghiệp được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ lợi thế hạ tầng và vị trí chiến lược, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và sản xuất chế biến. Bên cạnh đó, dịch vụ và thương mại cũng phát triển, chủ yếu phục vụ nhu cầu của lực lượng lao động công nghiệp và các hoạt động logistics. Nông nghiệp tuy chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng vẫn giữ vai trò cung ứng thực phẩm cho địa bàn và vùng phụ cận.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, quận Ô Môn được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp – năng lượng – công nghệ cao của TP. Cần Thơ và toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Các chiến lược trọng tâm bao gồm:
- Hoàn thiện và mở rộng hạ tầng giao thông liên vùng: Hoàn thành các tuyến vành đai phía Tây, Quốc lộ 91B mở rộng, các tuyến tỉnh lộ 920, 920B, 920C, 920D, 917B, 917C kết nối với Thốt Nốt, Bình Thủy, Thới Lai và các tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh Long, Kiên Giang.
- Phát triển cụm công nghiệp – công nghệ cao: Mở rộng Khu công nghiệp Trà Nóc II và Khu công nghệ cao TP. Cần Thơ, thu hút các ngành công nghệ tiên tiến, sản xuất chế biến, cơ khí chính xác, logistics.
- Tăng năng lực sản xuất năng lượng: Đưa vào vận hành đầy đủ các tổ máy tại Nhà máy nhiệt điện Ô Môn II, III, IV, nâng công suất để đảm bảo an ninh năng lượng cho toàn vùng.
- Cải thiện môi trường đầu tư: Xây dựng hệ thống hạ tầng phụ trợ, khu lưu trú cho chuyên gia, nhà ở công nhân, trung tâm thương mại – dịch vụ phục vụ các khu công nghiệp.
- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu, trung tâm đào tạo nghề để cung ứng lao động có tay nghề.
Với hướng đi này, Ô Môn không chỉ nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp, mà còn trở thành đầu mối sản xuất năng lượng, công nghệ của Cần Thơ.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Quận Ô Môn
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050 xác định Ô Môn là trung tâm công nghiệp – công nghệ cao hàng đầu miền Tây, với môi trường đô thị hiện đại, hạ tầng kết nối thông minh và bền vững.
Các mục tiêu tầm nhìn:
- Đô thị công nghiệp – năng lượng hiện đại: Kết hợp các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, nhà máy năng lượng xanh và sạch, giảm phát thải, hướng đến tiêu chuẩn quốc tế.
- Hạ tầng giao thông liên vùng hoàn chỉnh: Liên kết nhanh với TP. Cần Thơ, các cảng quốc tế và sân bay qua mạng lưới đường bộ, đường sắt, đường thủy.
- Trung tâm logistics công nghiệp: Hình thành các kho bãi, trung tâm phân phối hiện đại phục vụ chuỗi cung ứng trong và ngoài nước.
- Không gian sống chất lượng cao: Khu đô thị mới đồng bộ, có đầy đủ tiện ích, công viên, không gian xanh, đảm bảo môi trường sống cho người dân và lực lượng lao động.
Với định hướng này, Ô Môn sẽ trở thành động lực công nghiệp – công nghệ – năng lượng quan trọng, góp phần định hình vị thế của TP. Cần Thơ như một trung tâm sản xuất và xuất khẩu của cả vùng.
