Tổng quan về quận Kiến An trước sáp nhập
Quận Kiến An, thành lập năm 1994, là một trong những quận nội thành giàu tiềm năng phát triển của thành phố Hải Phòng. Trước khi sáp nhập, quận có diện tích 29,63 km² và dân số 113.076 người. Với quy mô không lớn nhưng Kiến An nổi bật bởi không gian xanh, địa hình bán sơn địa và hệ thống hạ tầng cơ bản đồng bộ, là nơi giao thoa giữa đô thị hiện đại và thiên nhiên tươi đẹp.
Địa hình Kiến An có đặc điểm độc đáo so với các quận nội thành khác, gồm nhiều đồi thấp, đặc biệt là khu vực đồi Thiên Văn – nơi đặt đài thiên văn lớn nhất miền Bắc. Đây cũng là điểm nhấn cảnh quan và du lịch hấp dẫn, cho phép người dân và du khách phóng tầm mắt bao quát toàn bộ quận. Kiến An mang dáng dấp của một đô thị sinh thái, là nơi lý tưởng để sinh sống với không khí trong lành, cây xanh bao phủ và các hồ nước tự nhiên.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp quận Lê Chân
- Phía Tây giáp huyện An Lão
- Phía Nam giáp huyện Kiến Thụy
- Phía Bắc giáp quận Hồng Bàng
Đơn vị hành chính
Quận Kiến An trước sáp nhập được chia thành 7 phường, là những khu dân cư đô thị hóa cao với hạ tầng tương đối phát triển, đồng thời vẫn giữ được các yếu tố cảnh quan tự nhiên đặc trưng.
Các đơn vị hành chính cụ thể gồm: Phường Bắc Hà, Phường Bắc Sơn, Phường Đồng Hòa, Phường Nam Sơn, Phường Ngọc Sơn, Phường Trần Thành Ngọ, Phường Văn Đẩu.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Quận Kiến An sở hữu hạ tầng giao thông và dân sinh tương đối hoàn chỉnh. Các trục đường lớn như Trần Thành Ngọ, Nguyễn Lương Bằng, Lê Duẩn đóng vai trò là xương sống của mạng lưới giao thông nội quận, đồng thời kết nối trực tiếp đến trung tâm thành phố và các quận lân cận như Hồng Bàng, Lê Chân và An Lão.
Về hạ tầng xã hội, Kiến An có hệ thống trường học, bệnh viện và khu vui chơi giải trí đạt chuẩn đô thị loại II. Quận cũng là nơi tập trung nhiều cơ sở đào tạo, trong đó nổi bật là Đại học Hải Phòng, góp phần thúc đẩy hoạt động giáo dục và đào tạo khu vực phía Tây thành phố.
Kinh tế
Trước thời điểm sáp nhập, quận Kiến An có nền kinh tế phát triển theo hướng đô thị hóa, kết hợp giữa công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp ven đô. Quận là nơi tập trung nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ, cơ sở sản xuất thủ công, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách địa phương.
Kinh tế dịch vụ ở Kiến An phát triển mạnh tại các khu vực trung tâm như phường Trần Thành Ngọ, Đồng Hòa, Bắc Hà, nơi tập trung các chợ truyền thống, siêu thị mini, trung tâm thương mại nhỏ và hệ thống nhà hàng, khách sạn phục vụ cư dân địa phương. Hạ tầng thương mại được đầu tư cải tạo đồng bộ trong những năm gần đây, giúp hoạt động giao thương diễn ra thuận lợi.
Ngoài ra, quận còn có một số khu công nghiệp, cụm công nghiệp nhỏ và các xưởng sản xuất quy mô hộ gia đình, đặc biệt trong lĩnh vực cơ khí, gỗ, chế biến thực phẩm và may mặc. Tuy chưa có các khu công nghiệp lớn, nhưng lợi thế nằm gần tuyến đường vành đai kết nối với các quận – huyện khác giúp Kiến An dễ dàng tham gia vào chuỗi cung ứng thành phố.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Mặc dù không có nhiều di tích nổi tiếng cấp quốc gia, nhưng quận Kiến An vẫn lưu giữ được những công trình văn hóa – lịch sử có ý nghĩa với cộng đồng và mang giá trị cảnh quan đặc sắc.
Đồi Thiên Văn không chỉ là biểu tượng khoa học mà còn là địa danh gắn bó với người dân địa phương. Được bao phủ bởi những cánh rừng thông xanh, đồi cao thoáng đãng và có khí hậu mát mẻ, nơi đây là điểm đến thư giãn lý tưởng cho người dân Hải Phòng trong những ngày hè oi ả. Việc kết hợp giữa du lịch sinh thái và khoa học tại đài thiên văn đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ học sinh, sinh viên và du khách yêu thiên nhiên.
Hồ Hạnh Phúc, một điểm nhấn mới của đô thị Kiến An, được xem là “lá phổi xanh” của quận. Với mặt nước rộng lớn, cảnh quan được chăm chút kỹ lưỡng và nhiều hạng mục công viên đã hoàn thành, hồ không chỉ phục vụ chức năng điều hòa mà còn trở thành địa điểm vui chơi – thể thao – giải trí quan trọng, góp phần cải thiện chất lượng sống của cư dân.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, quận Kiến An định hướng phát triển trở thành trung tâm giáo dục, đô thị sinh thái và dịch vụ phía Tây thành phố Hải Phòng. Một trong những trọng tâm chiến lược là nâng cấp toàn diện hệ thống giao thông kết nối liên quận, đặc biệt là các tuyến từ Kiến An đến trung tâm thành phố và các khu vực đô thị mới tại An Dương, Hồng Bàng, Lê Chân.
Lĩnh vực giáo dục – đào tạo cũng được xác định là ngành mũi nhọn, với sự đầu tư mở rộng các cơ sở giáo dục chất lượng cao, tận dụng lợi thế từ Đại học Hải Phòng và các trường nghề hiện có.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Quận Kiến An
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Kiến An được định hướng trở thành quận đô thị sinh thái thông minh, nơi tích hợp hài hòa giữa cảnh quan tự nhiên, dịch vụ chất lượng và công nghệ hiện đại. Quận sẽ phát triển mô hình “thành phố trong rừng” với các khu dân cư sinh thái, khu công viên mở, giao thông xanh, phát thải thấp và hạ tầng số.
Nhìn chung, Kiến An sẽ là quận phát triển cân bằng, hiện đại, nhân văn và bền vững – là một phần không thể thiếu trong tổng thể phát triển Hải Phòng đến giữa thế kỷ XXI.
