Tổng quan về quận Gò Vấp trước sáp nhập
Quận Gò Vấp nằm ở phía Bắc - Tây Bắc của lõi đô thị thành phố Hồ Chí Minh. Quận thuộc đồng bằng sông Cửu Long mở rộng, địa hình tương đối bằng phẳng, cao độ thấp, có hệ kênh/rạch nhỏ trong khu vực. Quận có diện tích 19,73 km², dân số (2019) là 676.899 người, mật độ dân số đạt 34.308 người/km². Gò Vấp vừa là vùng dân cư mật độ cao vừa là một “cửa ngõ” kết nối với các vành đai giao thông, kinh tế phía Bắc và Tây Bắc.
Ranh giới tiếp giáp của Quận trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp quận Bình Thạnh
- Phía Tây và phía Bắc giáp Quận 12, ranh giới là kênh Tham Lương - Bến Cát - Nước Lên
- Phía Nam giáp các quận Phú Nhuận và Tân Bình
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, Quận Gò Vấp có 12 phường gồm: Phường 1, Phường 3, Phường 5, Phường 6, Phường 8, Phường 10, Phường 11, Phường 12, Phường 14, Phường 15, Phường 16, Phường 17.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Quận Gò Vấp có một mạng lưới hạ tầng khá đa dạng. Các trục đường chính gồm; Quang Trung, Phan Văn Trị, Nguyễn Oanh, Nguyễn Văn Lượng, Lê Đức Thọ, Nguyễn Kiệm, Dương Quảng Hàm. Những trục này là xương sống kết nối khu vực với các quận lân cận và là hành lang thương mại - dịch vụ. Nút giao “Ngã sáu Gò Vấp” (ngã năm Chuồng Chó cũ) là nút giao trọng điểm, đã được đầu tư cầu vượt để giảm ùn tắc.
Hạ tầng điện, nước, viễn thông phủ rộng cơ bản. Các khu đô thị mới và trục chính có hạ tầng tương đối tốt nhưng nhiều khu hẻm cũ cần nâng cấp hệ thống cấp điện, cấp nước và cải tạo cống thoát nước. Gò Vấp có một số điểm ngập cục bộ, đặc biệt vào mùa mưa và khu vực gần các kênh rạch. Các dự án bơm tiêu, nạo vét cống và nâng cấp hạ tầng thoát nước đang được quận phối hợp với thành phố triển khai.
Hạ tầng y tế có mạng lưới trạm y tế phường, cơ sở khám chữa bệnh tuyến quận/phòng khám tư nhân; tuy nhiên bệnh viện tuyến quận có giới hạn về năng lực, thường cần kết nối theo chuỗi vùng (Bệnh viện quận lân cận/thành phố). Hạ tầng giáo dục có hệ thống trường công lập các cấp dày đặc do mật độ dân số cao; một số trường ngoài công lập, trung tâm giáo dục nghề nghiệp.
Kinh tế
Quận Gò Vấp có nền kinh tế đô thị đa dạng, chủ yếu dựa vào thương mại - dịch vụ, bất động sản, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ địa phương. Quận Gò Vấp báo cáo thu ngân sách Nhà nước năm 2024 ước đạt khoảng 3.680 tỉ đồng, đạt tỷ lệ vượt so với dự toán thành phố; con số này phản ánh đóng góp đáng kể của khu vực vào ngân sách thành phố thu từ đất đai, doanh nghiệp, hoạt động thương mại - dịch vụ (nguồn tin chính quyền quận).
- Thương mại và bán lẻ là ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất (các cửa hàng, chợ, trung tâm thương mại quy mô nhỏ) phân bố dọc trục Quang Trung, Phan Văn Trị, Nguyễn Oanh.
- Dịch vụ (F&B, logistics nội đô, sửa chữa) phục vụ cư dân mật độ cao; logistics cục bộ tận dụng vị trí kết nối vùng.
- Bất động sản và xây dựng: Gò Vấp trải qua nhiều dự án nhà ở, chung cư, cải tạo đô thị - ngành này đóng góp lớn vào thu ngân sách từ tiền sử dụng đất, phí chuyển mục đích.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
- Hoàn thiện hạ tầng giao thông đô thị: Nâng cấp, mở rộng trục Quang Trung - Phan Văn Trị - Nguyễn Oanh; triển khai các nút giảm ùn tắc (ví dụ cầu vượt Ngã sáu Gò Vấp), tổ chức lại giao thông tĩnh - động.
- Chỉnh trang đô thị và cải tạo hạ tầng cũ: Khôi phục vỉa hè, nâng cấp hệ thống thoát nước, chỉnh trang dân cư ven kênh.
- Tăng quỹ không gian công cộng: Mở rộng công viên phường, hành lang xanh dọc các trục, ưu tiên bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch quận Gò Vấp
Tầm nhìn đến năm 2050
- Lõi đô thị liên kết đa phương thức: Hệ thống metro cộng bus nhanh và giao thông lưu động (xe đạp, đi bộ) giảm tắc và ô nhiễm.
- Không gian xanh và hành lang thoát nước tích hợp: Kênh/hành lang xanh vừa là cảnh quan vừa là hệ thống giảm ngập, nâng cao khả năng chống chịu đô thị.
- Khu chức năng hỗn hợp chất lượng: Dọc các hành lang giao thông chính và ga metro sẽ hình thành các nút dịch vụ - thương mại - nhà ở chất lượng, cùng lúc giữ lại các khu dân cư truyền thống đã có giá trị cộng đồng.
