Tổng quan về quận Dương Kinh trước sáp nhập
Quận Dương Kinh là một trong những đơn vị hành chính cấp quận được thành lập sớm trong quá trình đô thị hóa của thành phố Hải Phòng, chính thức ra đời vào ngày 12/9/2007. Với diện tích 46,78 km² và dân số 61.645 người, Dương Kinh là quận ven biển có vai trò quan trọng trong định hướng phát triển đô thị hướng Nam của thành phố.
Vị trí địa lý của Dương Kinh tương đối thuận lợi, nằm ở phía Nam thành phố Hải Phòng, tiếp giáp với biển và các khu đô thị trọng điểm. Địa hình quận chủ yếu là đồng bằng ven biển, có nhiều khu vực ao hồ, đầm lầy được cải tạo thành các khu dân cư và khu công nghiệp. Cấu trúc đất đai khá bằng phẳng, dễ dàng cho phát triển hạ tầng kỹ thuật, giao thông và xây dựng khu đô thị mới.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp quận Đồ Sơn
- Phía Tây giáp huyện Kiến Thụy
- Phía Nam giáp biển Đông
- Phía Bắc giáp quận Lê Chân và quận Ngô Quyền
Đơn vị hành chính
Trước khi có những thay đổi về địa giới hành chính, quận Dương Kinh gồm 6 phường. Các phường này được hình thành từ các xã cũ của huyện Kiến Thụy, có lịch sử lâu đời và truyền thống văn hóa đậm nét.
Các đơn vị hành chính cụ thể gồm: Phường Anh Dũng, Phường Đa Phúc, Phường Hải Thành, Phường Hòa Nghĩa, Phường Hưng Đạo, Phường Tân Thành.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Cơ sở hạ tầng tại quận Dương Kinh trước sáp nhập tương đối phát triển đồng bộ, đặc biệt là trong các lĩnh vực giao thông, nhà ở, giáo dục và đô thị hóa. Là quận ven biển, Dương Kinh sở hữu lợi thế tự nhiên để phát triển các khu dân cư hiện đại, khu nghỉ dưỡng ven biển và dịch vụ hậu cần nghề cá.
Một trong những điểm nổi bật là hệ thống giao thông kết nối tốt với trung tâm thành phố qua các trục đường chính như đường Phạm Văn Đồng, đường 353 và tuyến đường ven biển nối Đồ Sơn với trung tâm nội thành. Quận còn có tuyến đường sắt đi qua, mặc dù không có nhà ga lớn nhưng vẫn đóng vai trò kết nối vùng.
Về hạ tầng xã hội, quận đã có hệ thống trường học, trạm y tế, các khu đô thị mới như Anh Dũng, Đa Phúc được quy hoạch bài bản, thu hút dân cư về sinh sống. Nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật như điện, cấp – thoát nước, xử lý rác thải cũng được đầu tư nâng cấp, góp phần cải thiện chất lượng sống cho cư dân.
Kinh tế
Quận Dương Kinh trước sáp nhập có nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ từ nông nghiệp truyền thống sang công nghiệp – dịch vụ và đô thị. Với lợi thế về vị trí địa lý ven biển và gần các quận trung tâm của thành phố Hải Phòng, Dương Kinh được định hướng trở thành khu đô thị mới – khu du lịch biển – trung tâm dịch vụ logistics và công nghiệp sạch.
Nhiều khu vực trong quận như phường Anh Dũng, Hải Thành, Đa Phúc đã và đang được đầu tư xây dựng các khu đô thị hiện đại, khu nhà ở cao tầng và hạ tầng xã hội đồng bộ. Sự phát triển của hệ thống đường ven biển và tuyến Phạm Văn Đồng đã giúp thúc đẩy hoạt động thương mại, dịch vụ và bất động sản tại đây.
Về công nghiệp, quận tập trung phát triển các cụm công nghiệp nhỏ và vừa, hướng tới các ngành công nghiệp không gây ô nhiễm, thân thiện với môi trường. Một số doanh nghiệp dịch vụ vận tải, kho vận và sản xuất cơ khí, vật liệu xây dựng đã có mặt tại Dương Kinh, đặc biệt là tại phường Hòa Nghĩa và phường Tân Thành.
Hoạt động nông – ngư nghiệp tuy giảm dần nhưng vẫn tồn tại ở một số khu vực ven sông và ven biển, nơi người dân tiếp tục duy trì nuôi trồng thủy sản, rau màu, và dịch vụ hậu cần nghề cá. Quận cũng từng bước chuyển đổi các khu vực này sang các mô hình sinh thái đô thị để đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Dù không có danh lam thắng cảnh tự nhiên nổi tiếng cấp quốc gia, nhưng quận Dương Kinh sở hữu hệ thống di tích lịch sử – văn hóa phong phú, mang đậm giá trị tinh thần và truyền thống dân gian địa phương. Những công trình này là minh chứng cho sự hình thành và phát triển lâu đời của cư dân vùng ven đô Hải Phòng.
Một số di tích tiêu biểu có thể kể đến:
- Đình – Chùa Hợp Lễ: Nằm tại thôn Hợp Lễ, phường Hòa Nghĩa, đây là công trình tín ngưỡng dân gian lâu đời, mang phong cách kiến trúc truyền thống Bắc Bộ.
- Đình An Lạc, Đình Phấn Dũng, Đình Vân Quan, Đình Hòa Nghĩa, Đình Phúc Lộc, Đình Trung Hoa – đều là những địa chỉ văn hóa – tâm linh gắn bó với đời sống cộng đồng tại các phường của quận.
- Đền Vọng Hải: Là nơi gắn với tín ngưỡng thờ thần biển, biểu trưng cho tâm thức hướng biển của người dân Dương Kinh xưa và nay.
Các di tích này tuy không nổi tiếng rộng rãi như các danh thắng lớn nhưng đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt tinh thần và lễ hội truyền thống của người dân địa phương. Chúng đồng thời là tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hóa trong tương lai nếu được quy hoạch, tôn tạo và truyền thông hiệu quả.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Giai đoạn đến năm 2030, quận Dương Kinh được định hướng trở thành đô thị ven biển hiện đại, sinh thái và thông minh, có vai trò là trung tâm mới phía Nam của thành phố Hải Phòng. Mục tiêu cốt lõi là nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, phát triển dịch vụ du lịch – nghỉ dưỡng và mở rộng không gian đô thị theo hướng thân thiện với môi trường.
Quận tập trung hoàn thiện các khu đô thị mới tại các phường Anh Dũng, Hải Thành, Đa Phúc, trong đó chú trọng kiến tạo các không gian sống xanh, công trình công cộng tiện nghi và đồng bộ hóa giao thông nội vùng. Hệ thống các tuyến đường ven biển sẽ tiếp tục được đầu tư mở rộng, góp phần kết nối Dương Kinh với Đồ Sơn, trung tâm Hải Phòng và các tuyến cao tốc liên tỉnh.
Song song đó, các vùng nông nghiệp và thủy sản truyền thống sẽ được chuyển đổi dần sang mô hình đô thị sinh thái, gắn với dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng và trải nghiệm. Chính quyền địa phương định hướng phát triển các cụm công nghiệp sạch, dịch vụ hậu cần – logistics và các trung tâm thương mại – dịch vụ tại Hòa Nghĩa và Tân Thành để tạo nguồn thu ổn định và giải quyết việc làm cho người dân.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Dương Kinh hướng đến trở thành khu đô thị biển chiến lược của Hải Phòng, với chức năng đa dạng bao gồm: đô thị ở, khu dịch vụ biển, trung tâm giáo dục, công nghệ cao, dịch vụ logistics và du lịch nghỉ dưỡng ven biển. Mô hình phát triển được định hình theo hướng bền vững, thông minh và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tầm nhìn quy hoạch dài hạn sẽ mở rộng thêm quỹ đất đô thị hóa về phía biển và các khu vực thấp ven sông, đồng thời phát triển hệ thống giao thông công cộng hiện đại kết nối Dương Kinh với các quận nội thành như Lê Chân, Ngô Quyền, Hồng Bàng. Quận cũng sẽ là điểm cuối của nhiều tuyến giao thông vận tải thủy – đường bộ – sắt, đóng vai trò trung chuyển hàng hóa và dịch vụ vùng duyên hải Bắc Bộ.
Mặt khác, việc bảo tồn cảnh quan biển, rừng ngập mặn và khu vực sinh thái ven sông sẽ là yếu tố bắt buộc trong mọi dự án phát triển. Dương Kinh sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kiến tạo lối sống đô thị mới của Hải Phòng – hiện đại, hài hòa, xanh và nhân văn.
