Tổng quan về quận Đồ Sơn trước sáp nhập
Quận Đồ Sơn được thành lập vào năm 2007, là một trong những quận ven biển nổi bật của thành phố Hải Phòng với diện tích 46,32 km² và dân số 54.175 người. Nổi tiếng với vai trò là khu nghỉ mát lớn nhất miền Bắc, Đồ Sơn không chỉ là điểm đến du lịch hấp dẫn mà còn có vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế biển và du lịch quốc tế.
Địa hình quận Đồ Sơn đa dạng với sự kết hợp hài hòa giữa đồi núi và biển cả. Một bên là những dải cát trắng mịn màng, biển rộng mênh mông mang đậm sắc phù sa, một bên là những ngọn núi xanh ngắt phủ thông và phi lao – tạo nên không gian nghỉ dưỡng lý tưởng. Đặc biệt, quận còn sở hữu hệ thống đảo nhỏ, trong đó đảo Dấu và đảo Hoa Phượng là những điểm nhấn đặc sắc mang đậm chất riêng của Đồ Sơn.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông và Nam giáp biển Đông
- Phía Tây giáp huyện Kiến Thụy
- Phía Bắc giáp quận Dương Kinh
Đơn vị hành chính
Quận Đồ Sơn trước thời điểm sáp nhập gồm 6 phường. Các phường này đều mang dấu ấn văn hóa biển sâu đậm, gắn bó với đời sống ngư dân và phát triển mạnh trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng.
Các đơn vị hành chính cụ thể gồm: Phường Bàng La, Phường Hải Sơn, Phường Hợp Đức, Phường Minh Đức, Phường Ngọc Xuyên, Phường Vạn Hương.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Cơ sở hạ tầng tại Đồ Sơn được đầu tư bài bản để phục vụ nhu cầu du lịch và nghỉ dưỡng. Các tuyến đường chính như Phạm Văn Đồng nối Đồ Sơn với trung tâm thành phố Hải Phòng, cùng hệ thống đường ven biển rộng rãi, cảnh quan đẹp đã tạo điều kiện thuận lợi cho du khách trong và ngoài nước tiếp cận.
Hệ thống khách sạn, resort tại Đồ Sơn phát triển mạnh, đặc biệt là tại các khu vực khu I, khu II và khu III, đáp ứng nhu cầu lưu trú đa dạng từ bình dân đến cao cấp. Các dịch vụ đi kèm như nhà hàng, spa, trung tâm giải trí cũng được phát triển đồng bộ. Đặc biệt, khu du lịch Đồi Rồng và đảo Hoa Phượng là những công trình hạ tầng quy mô lớn mang tầm vóc quốc gia, định hình lại diện mạo du lịch biển của Đồ Sơn.
Giao thông đường thủy cũng là một thế mạnh với các tuyến tàu cao tốc đi Cát Bà, Tuần Châu, Hạ Long, tạo sự kết nối linh hoạt giữa các trung tâm du lịch biển lớn miền Bắc. Ngoài ra, hệ thống cấp – thoát nước, điện, viễn thông và môi trường cũng được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây.
Kinh tế
Trước thời điểm sáp nhập, quận Đồ Sơn có nền kinh tế phát triển chủ yếu dựa vào du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng và kinh tế biển. Với đặc trưng là khu du lịch biển nổi tiếng của miền Bắc Việt Nam, Đồ Sơn đón hàng triệu lượt khách mỗi năm, đặc biệt là vào dịp hè và các kỳ nghỉ lễ.
Ngành du lịch là trụ cột kinh tế quan trọng, đóng góp lớn vào ngân sách và giải quyết việc làm cho người dân địa phương. Quận sở hữu nhiều bãi biển đẹp như khu I, khu II và khu III, cùng hệ thống khách sạn, resort, biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp. Đặc biệt, khu du lịch đảo Dấu và khu phức hợp đảo Hoa Phượng được đầu tư bài bản, hiện đại, với đầy đủ tiện nghi từ bể bơi nhân tạo, vườn thú, vườn chim, khách sạn 3 – 5 sao, bến du thuyền đến trung tâm thương mại – đã tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với du khách trong và ngoài nước.
Ngoài du lịch, kinh tế biển của Đồ Sơn còn gắn với ngư nghiệp, dịch vụ hậu cần nghề cá và giao thương đường thủy. Một số hộ dân vẫn duy trì nghề đánh bắt gần bờ, nuôi trồng hải sản, cung cấp nguyên liệu cho hệ thống nhà hàng, khách sạn địa phương. Tuy nhiên, do định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, các hoạt động này dần được tổ chức lại theo mô hình hợp tác xã, trang trại nhỏ.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Không chỉ có biển và nghỉ dưỡng, quận Đồ Sơn còn nổi tiếng với hệ thống di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh đặc sắc, tạo nên sự đa dạng và chiều sâu văn hóa cho du lịch địa phương.
Một trong những điểm đến tâm linh nổi tiếng là Đền Bà Đế, nơi hàng ngàn người dân đổ về mỗi dịp Tết để cầu bình an, mưa thuận gió hòa. Đền nằm ngay chân núi và sát biển, mang dáng dấp linh thiêng đặc trưng của tín ngưỡng dân gian vùng duyên hải.
Lễ hội đảo Dấu, được tổ chức hằng năm, là nét văn hóa truyền thống của người dân địa phương. Trong ngày này, người dân cùng thương lái buôn bán từ khắp nơi sẽ đi thuyền ra đảo để cúng tế, cầu cho một năm buôn may bán đắt, mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt.
Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn là hoạt động văn hóa độc đáo bậc nhất cả nước, diễn ra theo hai vòng: vòng sơ loại vào ngày 8 tháng 6 âm lịch và vòng chung kết ngày 9 tháng 8 âm lịch. Đây là sự kiện được truyền hình trực tiếp, thu hút hàng chục nghìn lượt khách du lịch trong và ngoài nước.
Đồ Sơn còn có nhiều di tích, danh thắng nổi bật như:
- Hải đăng Hòn Dấu – ngọn hải đăng trăm tuổi với giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo
- Chùa Hang (Đồ Sơn Cốc Tự) – ngôi chùa linh thiêng nằm trong hang đá tự nhiên
- Dinh vua Bảo Đại – công trình lịch sử đặc sắc, từng là nơi nghỉ dưỡng của hoàng gia
- Đền Nam Hải Thần Vương, Bến tàu không số – gắn với huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển
Chính những giá trị tự nhiên và văn hóa đặc sắc này đã đưa Đồ Sơn trở thành một trong những địa điểm nghỉ dưỡng và khám phá hấp dẫn nhất miền Bắc.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Giai đoạn đến năm 2030, quận Đồ Sơn đặt mục tiêu trở thành trung tâm du lịch biển nghỉ dưỡng cao cấp, gắn liền với bảo tồn sinh thái, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Các chiến lược quy hoạch tập trung vào nâng cấp cơ sở hạ tầng, mở rộng không gian nghỉ dưỡng, đa dạng hóa dịch vụ du lịch và xây dựng hình ảnh địa phương thành “thiên đường biển” phía Bắc.
Các dự án trọng điểm bao gồm: mở rộng và hoàn thiện khu du lịch Đồi Rồng, phát triển khu nghỉ dưỡng cao cấp tại đảo Hoa Phượng, nâng cấp tuyến đường ven biển Phạm Văn Đồng, đầu tư vào hệ thống bến tàu cao tốc kết nối liên vùng. Đồng thời, các khu đô thị ven biển và dịch vụ hỗ trợ du lịch sẽ được hình thành và đồng bộ hóa.
Quận cũng đặt trọng tâm vào phát triển du lịch xanh, nghỉ dưỡng sinh thái, du lịch tâm linh và giáo dục lịch sử gắn với các địa danh như bến tàu không số, chùa Hang, rừng nguyên sinh đảo Dấu. Đây là nền tảng để Đồ Sơn phát triển toàn diện, không chỉ về lượng khách mà còn về chất lượng trải nghiệm.
Tầm nhìn đến năm 2050
Hệ thống hạ tầng du lịch sẽ được quy hoạch theo hướng thông minh, đồng bộ và bền vững: các khu nghỉ dưỡng cao cấp tích hợp công nghệ xanh, đô thị không khí thải ven biển, bến du thuyền hiện đại, trung tâm thương mại dịch vụ biển, bảo tàng lịch sử hàng hải, khu công viên chủ đề sinh thái,... được xây dựng dọc theo trục ven biển và đảo nhân tạo.
Ngoài ra, chính quyền thành phố sẽ phối hợp với nhà đầu tư trong và ngoài nước để hình thành các tuyến du lịch quốc tế đường biển, phát triển mô hình “nghỉ dưỡng kết hợp hội nghị” và “du lịch chăm sóc sức khỏe biển” tại các resort và spa ven đảo. Các sản phẩm du lịch văn hóa – lịch sử – sinh thái được đầu tư chiều sâu, tạo bản sắc riêng biệt cho vùng đất Đồ Sơn.
Quận Đồ Sơn, với sự định vị rõ ràng và chính sách phát triển nhất quán, đang dần hiện thực hóa mục tiêu trở thành “viên ngọc xanh ven biển Hải Phòng”, góp phần đưa thành phố Cảng vươn ra biển lớn, hội nhập khu vực và quốc tế.
