Tổng quan về quận Bình Thủy trước sáp nhập
Quận Bình Thủy là một quận trung tâm của thành phố Cần Thơ, đóng vai trò quan trọng trong kết nối giao thông và phát triển kinh tế của toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Trước khi sáp nhập, quận có diện tích 70,87 km², dân số năm 2024 đạt 131.223 người, với mật độ dân số khoảng 1.851 người/km². Đây là địa bàn vừa có nét đô thị hóa mạnh mẽ, vừa giữ được những giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng miền Tây.
Địa hình Bình Thủy tương đối bằng phẳng, xen lẫn hệ thống sông rạch dày đặc, thuận lợi cho cả giao thông đường thủy và phát triển nông nghiệp, thủy sản. Khí hậu nhiệt đới gió mùa điển hình của miền Nam, với mùa mưa và mùa khô rõ rệt, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển cây ăn trái, du lịch sinh thái, đồng thời là lợi thế lớn để hình thành các khu dân cư ven sông và cảng.
Ranh giới hành chính trước sáp nhập:
- Phía Đông và phía Bắc giáp huyện Bình Tân (Vĩnh Long)
- Phía Tây giáp quận Ô Môn
- Phía Nam giáp quận Ninh Kiều và huyện Phong Điền
Với vị trí chiến lược này, quận Bình Thủy vừa là cửa ngõ giao thương quan trọng, vừa là một phần không thể thiếu trong không gian phát triển đô thị Cần Thơ.
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, quận Bình Thủy được chia thành 8 phường gồm: Phường An Thới, Phường Bình Thuỷ, Phường Bùi Hữu Nghĩa, Phường Long Hoà, Phường Long Tuyền, Phường Thới An Đông, Phường Trà An, Phường Trà Nóc. Mỗi phường có đặc trưng phát triển riêng, từ khu dân cư, thương mại đến vùng sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, tạo nên sự đa dạng về kinh tế – xã hội của quận.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Quận Bình Thủy được xem là trung tâm giao thông đa phương thức của Cần Thơ, khi hội tụ đủ các loại hình: đường bộ, đường thủy và đường hàng không. Trục Quốc lộ 91 và 91B cùng hàng loạt tuyến tỉnh lộ (918, 917, 920, 922) kết nối trực tiếp đến các quận huyện trong và ngoài thành phố. Đường Võ Văn Kiệt – tuyến trục chiến lược – chạy qua nhiều phường, kết nối nhanh đến sân bay quốc tế Cần Thơ và các khu công nghiệp.
Ngoài ra, hệ thống giao thông thủy đóng vai trò quan trọng với Cảng Trà Nóc và Cảng Hoàng Diệu – hai cảng lớn tiếp nhận tàu trọng tải từ 5.000 đến 10.000 DWT, với năng lực thông qua hàng triệu tấn hàng mỗi năm. Đây là điểm trung chuyển hàng hóa nội địa và quốc tế quan trọng.
Sân bay quốc tế Cần Thơ nằm trên địa bàn quận không chỉ phục vụ các chuyến bay trong nước mà còn kết nối quốc tế, góp phần đưa Cần Thơ trở thành trung tâm logistics của vùng. Bên cạnh đó, hệ thống đường nội bộ, các dự án đường vành đai, đường nối mới liên tục được quy hoạch và triển khai, đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị.
Kinh tế
Kinh tế quận Bình Thủy có cơ cấu công nghiệp – dịch vụ – nông nghiệp với tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ chiếm ưu thế. Quận sở hữu KCN Trà Nóc I – một trong những khu công nghiệp lớn nhất vùng, đã thu hút hơn 123 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký 340 triệu USD, và KCN Hưng Phú I với nhiều ngành nghề sản xuất chế biến đa dạng.
Dịch vụ thương mại phát triển mạnh nhờ lợi thế cảng, sân bay và hệ thống giao thông. Các hoạt động logistics, kho bãi, vận tải hàng hóa quốc tế và nội địa diễn ra sôi động. Đồng thời, du lịch văn hóa – sinh thái cũng là điểm sáng, với các di tích nổi bật như Đình Bình Thủy, Nhà cổ Bình Thủy, Chùa Nam Nhã,… thu hút đông đảo khách tham quan.
Với lợi thế “một quận – ba thế mạnh” (cảng – sân bay – khu công nghiệp), Bình Thủy giữ vai trò then chốt trong chiến lược phát triển kinh tế của Cần Thơ, đồng thời là động lực thúc đẩy liên kết vùng.
Di tích
Trên địa bàn quận có nhiều di tích lịch sử cấp quốc gia và cấp thành phố, phản ánh bề dày truyền thống và bản sắc vùng đất. Một số di tích tiêu biểu gồm:
- Đình Bình Thủy – Số 46/11A, phường Bình Thủy
- Chùa Long Quang (Long Quang Cổ Tự) – Đường Đinh Công Chánh, phường Long Hòa
- Nhà cổ Bình Thủy – Số 114, Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy
- Cơ quan đặc ủy An Nam Cộng Sản đảng (1929–1930) – Đường Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy
- Chùa Nam Nhã – Số 614 Cách Mạng Tháng Tám, phường Bùi Hữu Nghĩa
- Mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa – Số 496 Cách Mạng Tháng Tám, phường Bùi Hữu Nghĩa
- Chùa Hội Linh (Hội Linh Cổ Tự) – Số 36 Cách Mạng Tháng 8, phường Bùi Hữu Nghĩa
- Căn cứ Vườn Mận – Đường Tạ Thị Phi, khu vực Bình Thường B, phường Long Tuyền
Những di tích này không chỉ là minh chứng lịch sử mà còn là điểm đến du lịch đặc sắc, góp phần tạo nên bản sắc riêng của quận Bình Thủy trong lòng du khách.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, quận Bình Thủy được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp – dịch vụ logistics và giao thương quốc tế của Cần Thơ, đồng thời duy trì và phát triển các giá trị văn hóa, du lịch đặc trưng. Nhiều dự án hạ tầng chiến lược đã và đang triển khai, góp phần thay đổi diện mạo đô thị:
- Khu đô thị mới đường Võ Văn Kiệt: UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 2495/QĐ-UBND phê duyệt đề cương và dự toán chi phí lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 cho dự án này, với tổng diện tích 980,13 ha.
- Các khu đô thị mới dọc tuyến Võ Văn Kiệt: Với tổng diện tích hàng trăm ha, chia thành nhiều phân khu (khu 1: 280 ha, khu 2: 249 ha, khu 3: 300 ha…), hình thành các khu dân cư hiện đại, kết nối nhanh đến trung tâm thành phố.
- Mở rộng sân bay quốc tế Cần Thơ về phía Nam với quy mô hơn 728 ha, kết hợp trung tâm logistics hàng không 100 ha, nâng cao năng lực khai thác và vận tải hàng hóa, hành khách.
- Khu đô thị Stella Mega City 150 ha tại phường Bình Thủy đã hình thành, đóng vai trò trung tâm thương mại – dịch vụ mới.
- Các tuyến đường chiến lược như đường nối 918 – CMT8, vành đai sân bay, vành đai phía Tây, Trần Hoàng Na nối dài… góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông liên quận, liên vùng.
Bên cạnh đó, quận tập trung phát triển công nghiệp sạch tại KCN Trà Nóc I, KCN Hưng Phú I và Cụm CN Bình Thủy (75 ha), ưu tiên các ngành chế biến, cơ khí, công nghệ cao; đồng thời phát triển du lịch văn hóa – sinh thái gắn với bảo tồn di tích lịch sử như Đình Bình Thủy hay Nhà cổ Bình Thủy.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Quận Bình Thủy
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, quận Bình Thủy hướng tới trở thành trung tâm đô thị hiện đại, cửa ngõ giao thương quốc tế của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đóng vai trò như một hub kết nối hàng không – đường bộ – đường thủy lớn nhất khu vực.
Tầm nhìn này được xây dựng dựa trên một số trụ cột chính:
- Hạ tầng giao thông hoàn chỉnh: Các tuyến vành đai, cao tốc kết nối Cần Thơ – TP.HCM, cầu và đường xuyên vùng hoàn thiện, giúp Bình Thủy trở thành điểm trung chuyển hàng hóa lớn nhất miền Tây.
- Hệ sinh thái công nghiệp – logistics xanh: Áp dụng công nghệ tiên tiến, giảm phát thải, hướng đến sản xuất bền vững, đồng thời duy trì khả năng cạnh tranh trong chuỗi cung ứng quốc tế.
- Không gian đô thị xanh: Tỷ lệ cây xanh và mặt nước cao, khai thác lợi thế sông rạch để phát triển khu dân cư sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng ven sông.
- Trung tâm văn hóa – giáo dục: Các trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu và cơ sở đào tạo nghề phát triển, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho toàn vùng.
Theo định hướng này, Bình Thủy không chỉ là một quận trung tâm của Cần Thơ, mà còn trở thành biểu tượng về đô thị thông minh, bền vững và kết nối toàn cầu của miền Tây Nam Bộ.
