Tổng quan về quận 12 trước sáp nhập
Quận 12 nằm gần kề với khu vực trung tâm thành phố Hồ Chí Minh về phía Tây Bắc, cách trung tâm Thành phố hơn 10km theo đường chim bay, là quận cửa ngõ phía Bắc của khu vực trung tâm thành phố. Quận 12 thuộc vùng đồng bằng, địa hình tương đối bằng phẳng - điểm cao/thấp cục bộ không lớn như vùng đồi; tuy nhiên địa chất và cao độ mặt đất thấp ở một số khu vực cần chú ý trong quy hoạch thoát nước. Quận có diện tích 52,74 km², dân số (2022) là 644.146 người, mật độ dân số đạt 12.213 người/km².
Ranh giới tiếp giáp của Quận 12 trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp thành phố Thủ Đức và thành phố Thuận An (Bình Dương)
- Phía Tây và phía bắc giáp huyện Hóc Môn
- Phía Nam giáp quận Gò Vấp, quận Tân Bình, quận Bình Thạnh, quận Tân Phú và quận Bình Tân
Quận có diện tích lớn so với nhiều quận nội thành khác, dân số đông và mật độ dân cư cao ở một số khu. Trong những năm gần đây Quận 12 được xác định là một trong những “vùng đô thị hóa” quan trọng của thành phố - vừa là vành đai phát triển đô thị, vừa là đầu mối giao thông, kết nối với huyện Hóc Môn, thành phố Thủ Đức và tỉnh Bình Dương.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, Quận 12 có 11 phường gồm: An Phú Đông, Đông Hưng Thuận, Hiệp Thành, Tân Chánh Hiệp, Tân Thới Hiệp, Tân Thới Nhất, Thạnh Lộc, Thạnh Xuân, Tân Hưng Thuận, Thới An, Trung Mỹ Tây.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Quận 12 có các trục huyết mạch như Quốc lộ 1A, Nguyễn Ảnh Thủ, Hà Huy Giáp, Tô Ký, Lê Văn Khương… Đây là tuyến nối trực tiếp với Hóc Môn, Bình Dương, Thủ Đức.
Quận 12 được xem là cửa ngõ Tây Bắc thành phố, hệ thống cầu vượt, nút giao lớn như nút giao An Sương giúp kết nối liên vùng. Địa hình Quận mang đặc điểm vùng trũng thấp, dễ bị ngập úng cục bộ, do đó chính quyền đang triển khai các dự án cải tạo kênh rạch, xây trạm bơm, nạo vét kênh để chống ngập.Hệ thống thoát nước chính gắn với các tuyến kênh rạch tự nhiên và kênh nhân tạo.
Hạ tầng điện, nước, viễn thông có mạng lưới cơ bản phủ kín; khi phát triển khu đô thị mới cần hạ tầng đối ứng như trạm biến áp, tuyến cấp nước mới, tuyến cáp quang.
Hạ tầng y tế của quận có bệnh viện Quận 12, các trạm y tế phường, cùng nhiều phòng khám tư nhân. Tuy nhiên, bệnh viện tuyến quận thường quá tải, người dân vẫn phải di chuyển đến tuyến trên (Bệnh viện Gò Vấp, Hóc Môn, thành phố Thủ Đức).
Kinh tế
Quận 12 có tốc độ đô thị hóa cao, dân số tăng nhanh, kéo theo nhu cầu dịch vụ và nhà ở. Năm 2024 thu ngân sách quận đạt khoảng 3.165 tỷ đồng đến cuối tháng 10, vượt chỉ tiêu được giao (theo báo cáo Chi cục Thuế khu vực). Đây là minh chứng cho sức tăng trưởng mạnh về thương mại - dịch vụ.
- Thương mại dịch vụ chiếm tỷ trọng cao nhất, nhờ hệ thống chợ (chợ An Sương, chợ Hiệp Thành…), siêu thị, trung tâm thương mại.
- Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: Quận 12 không có khu công nghiệp lớn, nhưng có nhiều cụm cơ sở sản xuất nhỏ, gia công cơ khí, may mặc, thực phẩm, phục vụ chuỗi cung ứng nội đô.
- Bất động sản và xây dựng: Nhiều dự án khu dân cư, nhà ở xã hội và căn hộ trung cấp mọc lên nhờ quỹ đất còn khá rộng.
- Nông nghiệp: Còn lại ít, chủ yếu ở ven rìa, đang dần chuyển đổi sang đất ở, dịch vụ.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
- Phát triển không gian và hạ tầng giao thông: Hoàn thiện mạng lưới đường bộ, bổ sung các tuyến kết nối với đường sắt/quốc lộ; tổ chức lại mặt bằng giao thông theo hướng giảm ùn tắc.
- Chỉnh trang khu trung tâm và mở rộng đô thị mới: Phát triển các khu đô thị mới, cải tạo ô phố hiện hữu (theo Quyết định điều chỉnh) để tăng quỹ nhà ở, diện tích công cộng và dịch vụ.
- Nâng cấp hệ thống thoát nước và chống ngập: Nạo vét kênh, xây trạm bơm, tổ chức hành lang thoát nước theo quy hoạch thành phố.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch quận 12
Tầm nhìn đến năm 2050
Quận 12 trở thành vùng đô thị đồng bộ, kết nối đa phương tiện, có hành lang xanh và hệ thống xử lý nước thích ứng với biến đổi khí hậu. Bản đồ tầm nhìn năm 2050 nên thể hiện hành lang phát triển (khu đô thị trọng điểm), hành lang bảo tồn/thoát nước và mạng giao thông đa tầng (đường bộ - đường sắt - đường thủy).
