Tổng quan về Huyện Yên Thế
Huyện Yên Thế nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Giang, cách Trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 27 km và Hà Nội khoảng 75 km. Tổng diện tích khoảng 301 – 306 km², dân số năm 2019 là 110.920 người, mật độ khoảng 340 người/km². Trung tâm hành chính – chính trị là thị trấn Phồn Xương.
Yên Thế có vị trí địa lý chiến lược trong vùng trung du – miền núi phía Đông Bắc:
- Phía Đông giáp huyện Hữu Lũng (Lạng Sơn)
- Phía Tây giáp huyện Phú Bình và Đồng Hỷ (Thái Nguyên)
- Phía Nam giáp huyện Tân Yên và Lạng Giang (Bắc Giang)
- Phía Bắc giáp huyện Đồng Hỷ và Võ Nhai (Thái Nguyên).
Địa hình huyện chủ yếu đồi thấp, trũng dần về phía nam, mạng lưới sông Sỏi và sông Thương chảy ngang khu vực cung cấp nguồn nước và giao thông nội bộ.
Đơn vị hành chính
Huyện Yên Thế gồm 17 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm:
- 2 thị trấn: Phồn Xương (huyện lỵ), Bố Hạ.
- 15 xã: An Thượng, Canh Nậu, Đông Sơn, Đồng Hưu, Đồng Kỳ, Đồng Lạc, Đồng Tâm, Đồng Tiến, Đồng Vương, Hương Vĩ, Tam Tiến, Tân Hiệp, Tân Sỏi, Tiến Thắng, Xuân Lương.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Huyện Yên Thế có tuyến Quốc lộ 17 chạy qua địa bàn thị trấn Phồn Xương, cùng với Tỉnh lộ 292 kết nối đến huyện Lạng Giang.
- Sông Thương đóng vai trò là tuyến giao thông đường thủy quan trọng phục vụ vận chuyển nội vùng.
- Hệ thống điện và viễn thông được phủ kín toàn huyện.
- Mạng lưới y tế, giáo dục không ngừng được đầu tư, nâng cấp tại hai thị trấn và các xã trung tâm.
Kinh tế
- Nông nghiệp: Nổi tiếng với cam sành và các sản phẩm cây ăn quả vùng đồi. Trồng lúa, ngô, rau màu; chăn nuôi nhỏ lẻ.
- Công nghiệp – Tiểu thủ công nghiệp: Xét về cơ bản, chỉ có các cơ sở chế biến nông sản, vật liệu xây dựng nhỏ lẻ trong thị trấn.
- Thương mại – Dịch vụ – Logistics: Phồn Xương và Bố Hạ là trung tâm trao đổi hàng hóa nông sản; các chợ đầu mối đáp ứng nhu cầu vùng.
- Du lịch – văn hóa: Du lịch tâm linh – lịch sử gắn liền với Khởi nghĩa Yên Thế, homestay văn hóa cộng đồng phát triển mạnh mùa lễ hội.
Khu công nghiệp / Làng nghề truyền thống
-
Hiện nay, trên địa bàn huyện Yên Thế có 2 cụm công nghiệp (CCN) đã được thành lập. Các lĩnh vực đầu tư vào các CCN chủ yếu là: May mặc; chế biến nông, lâm sản; sản xuất thuốc lá; chế biến gia súc, gia cầm,…đó là cụm công nghiệp Bố Hạ và Cầu Gỗ
-
Huyện Yên Thế có một số làng nghề truyền thống, nổi bật nhất là làng nghề mây tre đan ở Bố Hạ và các làng nghề sản xuất vôi, cay xỉ ở các xã như Hương Vĩ và Đông Sơn. Tuy nhiên, một số làng nghề sản xuất vôi, cay xỉ đã không còn hoạt động.
Di tích – Lễ hội
Huyện Yên Thế là cái nôi của phong trào khởi nghĩa chống Pháp cuối thế kỷ XIX, hiện còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử quan trọng. Nổi bật trong số đó là 9 di tích thuộc Khu di tích khởi nghĩa Yên Thế đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, bao gồm:
- Đồn Phồn Xương
- Đền Thề
- Đồn Hố Chuối
- Chùa Lèo
- Đồn Hom
- Đình Dĩnh Thép
- Đền Cầu Khoai (Đền Cô)
- Chùa Thông
- Động Thiên Thai
- Lễ hội Yên Thế tổ chức vào tháng 3 hằng năm, với các hoạt động diễu hành, đấu vật, văn nghệ dân gian, thu hút cả nước về dự.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 1,5 – 1,8 lần.
- ≥ 60 % lao động làm việc trong các ngành phi nông nghiệp.
- Đạt chuẩn nông thôn mới cho ≥ 70 % xã.
- Thị trấn Phồn Xương và Bố Hạ phát triển thành đô thị loại V, hiện đại – văn minh.
- Du lịch dự kiến phục vụ 150.000 – 200.000 lượt khách/năm.
Xem thêm: Bản đồ quy hoạch huyện Yên Thế
Tầm nhìn đến năm 2050
- Trung tâm du lịch lịch sử – văn hóa vùng Đông Bắc, kết hợp nghỉ dưỡng sinh thái.
- Nền kinh tế đa ngành – bền vững: Nông nghiệp giá trị cao, công nghiệp sạch, dịch vụ, logistics, du lịch.
- Bảo tồn di sản & bản sắc dân tộc: Lễ hội truyền thống, ký ức Khởi nghĩa Yên Thế, nghệ thuật dân gian.
- Môi trường xanh – đô thị thông minh: Quản lý chất thải, nông nghiệp hữu cơ, đô thị xanh.
- Chính quyền số & cộng đồng năng động: Bộ máy hiệu quả, dân trí cao, sẵn sàng hội nhập và phát triển.
Huyện Yên Thế, diện tích ~301 km² với hơn 110.000 người, giữ vai trò quan trọng trong lịch sử chiến đấu của dân tộc, là trung tâm tăng trưởng cam sành và du lịch lịch sử tỉnh Bắc Giang. Trước khi sáp nhập, huyện đặt mục tiêu phát triển toàn diện: kinh tế đa ngành, hạ tầng kết nối, bảo tồn văn hóa và nâng cao chất lượng sống dân cư.
