Tổng quan về huyện Vũng Liêm trước sáp nhập
Huyện Vũng Liêm nằm ở phía đông nam tỉnh Vĩnh Long, là một trong những địa phương có diện tích lớn, lên tới 309,6 km². Theo số liệu thống kê năm 2019, dân số huyện đạt 149.371 người, với mật độ trung bình khoảng 482 người/km². Địa phương này nổi bật với vị trí chiến lược, hệ thống sông ngòi phong phú và nền sản xuất nông nghiệp chất lượng cao.
Vũng Liêm thuộc vùng đồng bằng duyên hải, được phù sa sông Cổ Chiên và sông Mang Thít bồi đắp, tạo ra địa hình bằng phẳng và màu mỡ. Cấu trúc địa hình chia thành nhiều tiểu vùng cao trình, trong đó cao nhất là khu vực giồng cát ở thị trấn Vũng Liêm và thấp dần về phía nam huyện. Điều kiện này không chỉ thuận lợi cho trồng lúa gạo đặc sản mà còn phát triển cây ăn trái, cây công nghiệp và chăn nuôi đại gia súc.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp huyện Mỏ Cày Bắc và huyện Mỏ Cày Nam (Bến Tre)
- Phía Tây giáp huyện Tam Bình và huyện Trà Ôn
- Phía Nam giáp huyện Cầu Kè và huyện Càng Long (Trà Vinh)
- Phía Bắc giáp huyện Mang Thít và huyện Chợ Lách (Bến Tre)
Đơn vị hành chính
Theo bản đồ hành chính huyện Vũng Liêm trước sáp nhập, huyện được chia thành 20 đơn vị hành chính gồm 01 thị trấn và 19 xã. Cụ thể: Thị trấn Vũng Liêm (huyện lỵ), xã Hiếu Nghĩa, xã Hiếu Nhơn, xã Hiếu Phụng, xã Hiếu Thành, xã Hiếu Thuận, xã Quới An, xã Quới Thiện, xã Tân An Luông, xã Tân Quới Trung, xã Thanh Bình, xã Trung An, xã Trung Chánh, xã Trung Hiệp, xã Trung Hiếu, xã Trung Ngãi, xã Trung Nghĩa, xã Trung Thành, xã Trung Thành Đông, xã Trung Thành Tây.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Vũng Liêm sở hữu hệ thống giao thông đa dạng và kết nối thuận tiện, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế và thương mại. Quốc lộ 53 là tuyến huyết mạch nối huyện với trung tâm tỉnh Vĩnh Long, cùng các tuyến đường tỉnh và liên huyện giúp lưu thông hàng hóa và di chuyển nhanh chóng.
Các dự án hạ tầng tiêu biểu bao gồm: Đường Thế Hanh tại thị trấn Vũng Liêm (dài khoảng 1.640m) giúp kết nối Quốc lộ 53 với Đường tỉnh 907; Dự án đường Vành đai 1 (dài 4,28 km) kết nối xã Trung Thành với Trung Thành Đông, có tổng vốn đầu tư hơn 492 tỷ đồng. Hệ thống cầu, cống và cảng sông cũng được nâng cấp nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải đường thủy, đặc biệt là trên sông Cổ Chiên và sông Mang Thít.
Kinh tế
Nông nghiệp vẫn là ngành chủ lực của Vũng Liêm với sản lượng lúa gạo lớn, nổi bật là các giống gạo chất lượng cao và gạo đặc sản phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Huyện cũng nổi tiếng với 2 xã cù lao Thanh Bình và Quới Thiện, chuyên canh cây ăn trái đặc sản như sầu riêng, bòn bon, măng cụt. Ngoài ra, diện tích trồng dừa, lác, đậu nành phục vụ công nghiệp chế biến ngày càng mở rộng.
Chăn nuôi phát triển mạnh, đặc biệt là đàn bò – vốn được đánh giá còn nhiều tiềm năng khai thác. Nghề nuôi cá và thủy sản nước ngọt tận dụng hệ thống sông ngòi cũng đem lại nguồn thu ổn định cho nhiều hộ dân.
Thương mại – dịch vụ đang mở rộng nhờ lợi thế vị trí và hạ tầng. Các chợ trung tâm, cửa hàng, dịch vụ vận tải và buôn bán nông sản giúp tăng cường giao thương. Bên cạnh đó, tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và du lịch văn hóa cũng là yếu tố hỗ trợ kinh tế huyện, khi gắn kết khai thác tài nguyên thiên nhiên với các di tích lịch sử.
Du lịch và văn hóa
Vũng Liêm không chỉ giàu tiềm năng kinh tế mà còn mang đậm giá trị văn hóa – lịch sử. Huyện sở hữu nhiều di tích và danh thắng gắn liền với tiến trình phát triển của vùng đất Vĩnh Long. Tiêu biểu có: Khu tưởng niệm cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt – nơi tôn vinh một trong những người con ưu tú của quê hương; Đình Bình Phụng xây dựng từ năm 1920, đã nhiều lần trùng tu và hiện là điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng; Chùa Hạnh Phúc Tăng (hay Chùa Sanghamangala) – một ngôi chùa cổ của người Khmer được xây dựng từ năm 632, mang kiến trúc độc đáo và hơn 1.000 năm tuổi; Nhà thờ Cù Lao Dài (xây dựng từ 1840) cùng Khu di tích hồ Vũng Linh gắn liền với lịch sử chống Pháp.
Về du lịch sinh thái, 2 xã cù lao Thanh Bình và Quới Thiện nổi tiếng với vườn cây ăn trái trù phú, cảnh quan sông nước hữu tình. Du khách có thể trải nghiệm cuộc sống miệt vườn, thưởng thức trái cây tại chỗ và tham gia các hoạt động sông nước như chèo xuồng, câu cá. Huyện cũng tổ chức nhiều lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc địa phương, là cơ hội để du khách hiểu hơn về đời sống văn hóa và tinh thần của người dân.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Quyết định số 2573/QĐ-UBND ngày 06/12/2022 của UBND tỉnh Vĩnh Long, huyện Vũng Liêm đã phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 với nhiều mục tiêu cụ thể. Trong đó, diện tích đất nông nghiệp sẽ duy trì ở mức 23.672 ha (chiếm 76,46% tổng diện tích tự nhiên), còn đất phi nông nghiệp là 7.287,92 ha (23,54%). Huyện sẽ chuyển đổi hơn 900 ha đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, tập trung tại các xã như Trung Thành Tây, Quới Thiện, Tân An Luông.
Về giao thông, các dự án trọng điểm như Đường Thế Hanh và Đường Vành đai 1 sẽ hoàn thành, đồng bộ hóa hạ tầng, rút ngắn thời gian di chuyển và thúc đẩy liên kết vùng. Cụm công nghiệp Phước Trường – Phước Thọ (48,7 ha, vốn 318 tỷ đồng) được triển khai, tạo cơ hội thu hút nhà đầu tư và giải quyết việc làm. Thị trấn Vũng Liêm cũng đang được điều chỉnh quy hoạch chung để đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV vào năm 2025, mở đường cho phát triển đô thị hiện đại.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Vũng Liêm
Tầm nhìn đến năm 2050
Huyện Vũng Liêm hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế – văn hóa – du lịch quan trọng của khu vực phía Đông tỉnh Vĩnh Long. Định hướng này dựa trên ba trụ cột: Nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến và du lịch bền vững.
Về hạ tầng, hệ thống giao thông liên vùng sẽ tiếp tục được nâng cấp, kết nối nhanh chóng với các tỉnh Bến Tre, Trà Vinh và trung tâm TP Vĩnh Long. Các khu đô thị mới sẽ hình thành với đầy đủ dịch vụ, tiện ích, đáp ứng nhu cầu dân số gia tăng. Cụm công nghiệp và các khu dịch vụ logistics ven sông Cổ Chiên dự kiến sẽ là động lực thúc đẩy thương mại – xuất khẩu.
