Tổng quan về huyện Vĩnh Thuận trước sáp nhập
Huyện Vĩnh Thuận nằm ở phía đông nam tỉnh Kiên Giang, là một trong những cửa ngõ quan trọng kết nối Kiên Giang với Bạc Liêu và Cà Mau. Trước khi sáp nhập, huyện có diện tích 394,44 km², dân số 82.626 người (năm 2020), mật độ dân số 210 người/km².
Địa hình huyện thuộc đồng bằng châu thổ, đất phèn nhiễm mặn, khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa mưa – nắng rõ rệt. Mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 và kết thúc vào đầu tháng 11, ít chịu ảnh hưởng của bão lụt, hướng gió chủ yếu là tây nam – đông bắc. Hệ thống kênh rạch phong phú, trong đó Sông Trẹm là tuyến đường thủy huyết mạch nối liền Cần Thơ – Cà Mau, ngoài ra còn có kênh Canh Điền, sông Cái Lớn và nhiều tuyến kênh nhỏ.
Ranh giới hành chính trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Hồng Dân (Bạc Liêu)
- Phía Tây giáp huyện U Minh Thượng
- Phía Nam giáp huyện Thới Bình (Cà Mau)
- Phía Bắc giáp huyện Gò Quao
Với vị trí này, Vĩnh Thuận vừa là vùng sản xuất nông – thủy sản trọng điểm, vừa là điểm trung chuyển hàng hóa, giao thương quan trọng của tỉnh.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Vĩnh Thuận có 1 thị trấn và 7 xã: Thị trấn Vĩnh Thuận, Xã Bình Minh, Xã Phong Đông, Xã Tân Thuận, Xã Vĩnh Bình Bắc, Xã Vĩnh Bình Nam, Xã Vĩnh Phong, Xã Vĩnh Thuận.
Sự phân bố này tạo thành mạng lưới dân cư dọc theo các trục giao thông chính và hệ thống kênh lớn, giúp khai thác tối đa lợi thế sản xuất nông – thủy sản, đồng thời hỗ trợ phát triển thương mại – dịch vụ.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Vĩnh Thuận sở hữu hệ thống hạ tầng giao thông khá đồng bộ so với nhiều huyện khác của Kiên Giang. Quốc lộ 63 chạy xuyên huyện, kết nối với Bạc Liêu, U Minh Thượng và Cà Mau. Ngoài ra, huyện còn có tỉnh lộ 691 (xã Phong Đông) hướng về Cần Thơ và sẽ trở thành một phần của đường Hồ Chí Minh trong tương lai, mở ra tiềm năng giao thương rộng lớn.
Các tuyến đường liên xã như Vĩnh Phong – Bạc Liêu, Tân Thuận – U Minh Thượng, Vĩnh Bình Bắc – Gò Quao đóng vai trò quan trọng trong kết nối nội huyện và liên tỉnh. Đặc biệt, sông Trẹm – tuyến thủy lộ được nâng cấp năm 2003 – là trục giao thông đường thủy chiến lược, vận chuyển hàng hóa từ Cần Thơ qua Vĩnh Thuận xuống Cà Mau.
Một điểm nổi bật khác là dự án cao tốc Cần Thơ – Cà Mau đi qua huyện, hiện đang xây dựng, hứa hẹn sẽ rút ngắn thời gian di chuyển và thu hút đầu tư.
Ngoài giao thông, huyện có mạng lưới điện lưới quốc gia phủ rộng, hệ thống trường học và cơ sở y tế được đầu tư nâng cấp. Các chợ trung tâm như chợ Vĩnh Thuận, chợ Phong Đông là nơi tập trung buôn bán sầm uất, góp phần phát triển thương mại dịch vụ tại địa phương.
Kinh tế
Kinh tế của Vĩnh Thuận trước sáp nhập chủ yếu dựa vào nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Cây lúa và con tôm là hai sản phẩm chủ lực, với diện tích nuôi tôm quảng canh và luân canh lúa – tôm ngày càng mở rộng. Ngoài ra, người dân còn phát triển chăn nuôi gia súc, chế biến thủy sản, sản xuất gạch ngói và vật liệu xây dựng.
Huyện có tiềm năng lớn về bất động sản nông thôn và đất nền, đặc biệt ở các vị trí gần trục giao thông chính và trung tâm xã, thị trấn. Các khu vực như Vĩnh Phong, Phong Đông đang được nhiều nhà đầu tư chú ý nhờ quỹ đất rộng, giá còn hợp lý và thuận tiện giao thông.
Tuy nhiên, Vĩnh Thuận vẫn là huyện nông thôn, công nghiệp chưa phát triển mạnh, hạ tầng kỹ thuật một số khu vực chưa đồng bộ. Chính vì vậy, việc triển khai các cụm công nghiệp Vĩnh Phong (50 ha) và Phong Đông (50 ha) trong tương lai sẽ là bước đột phá giúp huyện chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng giá trị sản xuất và tạo việc làm cho người dân.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo quy hoạch giai đoạn 2021 – 2030, huyện Vĩnh Thuận đặt mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất lúa – tôm chất lượng cao kết hợp phát triển công nghiệp chế biến và dịch vụ thương mại. Các định hướng trọng tâm gồm:
- Phát triển đô thị và hạ tầng: Thị trấn Vĩnh Thuận giữ vai trò trung tâm hành chính – kinh tế của huyện, được chỉnh trang và mở rộng. Các đô thị mới như Bình Minh, Vĩnh Bình Bắc, Vĩnh Bình Nam sẽ hình thành, phát triển theo hướng đồng bộ hạ tầng, dịch vụ và kết nối giao thông.
- Công nghiệp: Hoàn thiện cụm công nghiệp Vĩnh Phong (50 ha) và cụm công nghiệp Phong Đông (50 ha), tập trung ngành chế biến nông sản – thủy sản, thực phẩm, may mặc và công nghiệp hỗ trợ.
- Nông nghiệp bền vững: Duy trì và mở rộng mô hình luân canh lúa – tôm, kết hợp áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng năng suất và giảm tác động môi trường. Tăng diện tích vùng nuôi thủy sản tập trung, ưu tiên nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng và các loại cá có giá trị kinh tế cao.
- Giao thông chiến lược: Hoàn thành đoạn cao tốc Cần Thơ – Cà Mau qua huyện, nâng cấp Quốc lộ 63, triển khai các tuyến đường tỉnh ĐT DK01 và ĐT DK02. Nâng cấp các tuyến đường huyện và cầu giao thông nông thôn đạt tiêu chuẩn cấp V đồng bằng.
- Thương mại – dịch vụ: Phát triển các chợ đầu mối nông sản tại thị trấn Vĩnh Thuận và Phong Đông; khuyến khích hình thành kho lạnh, trung tâm logistics phục vụ chế biến và xuất khẩu thủy sản.
Những dự án tiêu biểu: Dự án cao tốc Cần Thơ – Cà Mau, Dự án nâng cấp sông Trẹm thành tuyến vận tải thủy liên vùng, Dự án cải tạo và mở rộng cụm công nghiệp Phong Đông.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Huyện Vĩnh Thuận
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn 2050, huyện Vĩnh Thuận hướng tới trở thành đô thị nông nghiệp – công nghiệp xanh, đóng vai trò là trung tâm chế biến, logistics và dịch vụ kết nối Kiên Giang với các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau và Cần Thơ.
Các định hướng dài hạn:
- Đô thị hóa: Thị trấn Vĩnh Thuận phát triển thành đô thị loại III, các đô thị vệ tinh như Vĩnh Phong, Bình Minh, Vĩnh Bình Bắc đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV, hình thành mạng lưới đô thị liên kết.
- Kinh tế đa ngành: Nông nghiệp công nghệ cao kết hợp công nghiệp chế biến, dịch vụ hậu cần và du lịch sông nước. Hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, áp dụng kinh tế tuần hoàn và sản xuất sạch.
- Công nghiệp chế biến và logistics: Mở rộng các cụm công nghiệp, phát triển kho bãi, dịch vụ logistics và chuỗi cung ứng thủy sản – nông sản xuất khẩu.
- Du lịch sông nước: Khai thác lợi thế của sông Trẹm, sông Cái Lớn và các kênh rạch để phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm làng nghề, ẩm thực và lễ hội truyền thống.
- Hạ tầng kết nối liên vùng: Hoàn thiện mạng lưới giao thông đường bộ, đường thủy và đường cao tốc, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa và giao thương với các trung tâm kinh tế lớn của ĐBSCL.
Tầm nhìn này sẽ giúp Vĩnh Thuận trở thành điểm trung chuyển hàng hóa – dịch vụ quan trọng của vùng Tây Nam Bộ, nâng cao đời sống người dân và thu hút đầu tư lâu dài.
