Tổng quan về huyện Vĩnh Cửu trước sáp nhập
Huyện Vĩnh Cửu là một trong những huyện có diện tích lớn nhất của tỉnh Đồng Nai, đồng thời cũng là địa phương sở hữu nhiều tiềm năng phát triển đa dạng về kinh tế, văn hóa và du lịch. Với diện tích tự nhiên hơn 1.095,70 km² và dân số tính đến năm 2024 khoảng 367.377 người, Vĩnh Cửu có mật độ dân số trung bình 355 người/km² – một con số lý tưởng cho việc cân bằng giữa phát triển đô thị và giữ gìn tài nguyên thiên nhiên.
Địa hình huyện tương đối đa dạng, với nhiều vùng rừng, hồ, sông và đồng bằng xen kẽ. Nổi bật nhất là hồ Trị An – hồ thủy điện lớn nằm trên sông Đồng Nai, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện năng, nguồn nước và phát triển du lịch. Ngoài ra, huyện còn có phần diện tích thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên, một trong những khu bảo tồn sinh thái quan trọng bậc nhất của Việt Nam.
Ranh giới hành chính của huyện Vĩnh Cửu trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Định Quán và huyện Tân Phú
- Phía Tây giáp huyện Phú Giáo, huyện Bắc Tân Uyên và thành phố Tân Uyên (Bình Dương), cùng huyện Đồng Phú (Bình Phước)
- Phía Nam giáp thành phố Biên Hòa và huyện Trảng Bom
- Phía Bắc giáp huyện Bù Đăng (Bình Phước)
Với lợi thế về diện tích rộng, dân cư phân bố hợp lý và tài nguyên tự nhiên phong phú, Vĩnh Cửu là một trong những địa phương trọng điểm trong định hướng quy hoạch phát triển của tỉnh Đồng Nai.
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Vĩnh Cửu gồm 1 thị trấn và 9 xã. Đây là các đơn vị hành chính đóng vai trò trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của địa phương: Thị trấn Vĩnh An (huyện lỵ), xã Bình Lợi, xã Mã Đà, xã Phú Lý, xã Tân An, xã Tân Bình, xã Thạnh Phú, xã Thiện Tân, xã Trị An, xã Vĩnh Tân.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Vĩnh Cửu có hệ thống hạ tầng được đánh giá là đang phát triển nhanh và từng bước hiện đại hóa, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị, công nghiệp và du lịch. Về giao thông, huyện có nhiều tuyến đường huyết mạch kết nối với các địa phương khác trong tỉnh và vùng Đông Nam Bộ. Các tuyến ĐT.768, ĐT.769 và nhiều tuyến đường liên huyện giữ vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa và đi lại. Ngoài ra, tuyến đường ven hồ Trị An không chỉ phục vụ nhu cầu dân sinh mà còn là tuyến du lịch sinh thái tiềm năng.
Bên cạnh đường bộ, sông Đồng Nai đóng vai trò như một tuyến giao thông đường thủy, hỗ trợ vận chuyển hàng hóa, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt. Trong tương lai, hệ thống cảng sông và các bến thủy nội địa có thể trở thành điểm nhấn thúc đẩy giao thương.
Về hạ tầng điện, huyện có nhà máy thủy điện Trị An – công trình trọng điểm quốc gia, không chỉ cung cấp điện năng cho toàn khu vực phía Nam mà còn là biểu tượng kinh tế – xã hội của Vĩnh Cửu. Hệ thống cấp thoát nước, viễn thông và hạ tầng xã hội như trường học, bệnh viện cũng đang từng bước hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu dân số ngày càng gia tăng.
Kinh tế
Kinh tế huyện Vĩnh Cửu được xây dựng trên nền tảng đa dạng, bao gồm nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ, trong đó lâm nghiệp và công nghiệp gỗ giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Với diện tích đất lâm nghiệp lớn, Vĩnh Cửu có lợi thế phát triển ngành chế biến gỗ và các sản phẩm từ rừng trồng. Đây là nguồn thu đáng kể, đồng thời cũng tạo ra nhiều việc làm cho lao động địa phương.
Trong lĩnh vực công nghiệp, huyện Vĩnh Cửu có Khu công nghiệp Thạnh Phú và nhiều cụm công nghiệp nhỏ. Các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí chế tạo, chế biến nông sản, may mặc… đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế.
Một điểm nhấn khác là thị trường bất động sản Vĩnh Cửu, đang phát triển mạnh với nhiều dự án nổi bật như Khu đô thị Lavender City, Tân An Diamond hay Khu dân cư Thạnh Phú. Những dự án này không chỉ cung cấp chỗ ở chất lượng cho cư dân mà còn mở ra cơ hội đầu tư lớn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư cá nhân.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, huyện Vĩnh Cửu được tỉnh Đồng Nai định hướng phát triển theo hướng bền vững, cân bằng giữa công nghiệp, đô thị và sinh thái. Một loạt dự án lớn đã và đang triển khai nhằm hiện thực hóa mục tiêu này.
Trong lĩnh vực đô thị và nhà ở, nhiều khu đô thị mới và khu tái định cư được quy hoạch, trong đó nổi bật là Khu đô thị Lavender City (Thạnh Phú), dự án Tân An Diamond, và nhiều cụm dân cư hiện đại nhằm đáp ứng nhu cầu an cư của người dân. Đồng thời, huyện cũng chú trọng các dự án nhà ở xã hội và nhà ở công nhân phục vụ khu công nghiệp.
Đặc biệt, Quyết định số 5368/QĐ-UBND về phê duyệt quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 – 2030 của UBND tỉnh Đồng Nai đã xác định rõ phương án sử dụng đất, trong đó hơn 5.679 ha đất nông nghiệp sẽ được chuyển sang mục đích phi nông nghiệp, mở ra không gian phát triển công nghiệp, đô thị và dịch vụ. Đây là một bước ngoặt quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển của huyện trong thập kỷ tới.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Vĩnh Cửu
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, huyện Vĩnh Cửu được định hướng trở thành một vùng đô thị sinh thái – công nghiệp hiện đại của tỉnh Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ. Tầm nhìn này được xây dựng trên 3 trụ cột: phát triển công nghiệp – dịch vụ hiện đại, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Về không gian phát triển, huyện sẽ tiếp tục mở rộng các khu đô thị ven hồ Trị An, hình thành các khu đô thị sinh thái xanh, đồng thời phát triển hệ thống dịch vụ du lịch chất lượng cao. Vùng ven hồ sẽ trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, với các khu resort, khu vui chơi giải trí, dịch vụ thể thao nước.
