Tổng quan về huyện Vạn Ninh trước sáp nhập
Huyện Vạn Ninh là vùng kinh tế, xã hội quan trọng phía Bắc. Diện tích khoảng 550 km², dân số năm 2024 gần 130.000 người. Vạn Ninh giữ vị trí chiến lược là cửa ngõ nối Khánh Hòa với Phú Yên. Vừa có tiềm năng phát triển kinh tế biển, nuôi trồng thủy sản, dịch vụ cảng biển và du lịch. Bán đảo Hòn Gốm và vùng biển Vân Phong được quy hoạch thành đặc khu kinh tế Vân Phong. Là lợi thế nổi bật, giúp Vạn Ninh trở thành trọng điểm phát triển của tỉnh.
Địa hình Vạn Ninh đa dạng với đồng bằng ven biển, đồi núi thấp và hệ thống đảo ven bờ. Vùng biển rộng, gồm Vịnh Vân Phong, nhiều eo vịnh, bãi tắm, đảo và rạn san hô. Thuận lợi cho du lịch, cảng biển quốc tế và nuôi trồng thủy sản công nghệ cao. Huyện còn có Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua. Giúp kết nối thuận lợi với Nha Trang, Phú Yên và các tỉnh Tây Nguyên.
Ranh giới hành chính:
- Phía Bắc giáp tỉnh Phú Yên
- Phía Nam giáp thị xã Ninh Hòa
- Phía Tây giáp huyện Khánh Vĩnh
- Phía Đông giáp Biển Đông
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Vạn Ninh được chia thành 1 thị trấn và 12 xã, bao gồm: Thị trấn Vạn Giã và các xã Đại Lãnh, Vạn Bình, Vạn Hưng, Vạn Khánh, Vạn Long, Vạn Lương, Vạn Phú, Vạn Phước, Vạn Thắng, Vạn Thạnh, Vạn Thọ, Xuân Sơn. Mỗi xã, thị trấn ở Vạn Ninh có đặc trưng riêng về dân cư, văn hóa, địa hình và tiềm năng phát triển nông nghiệp, dịch vụ.thị trấn Vạn Giã
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa có hệ thống giao thông quan trọng, giữ vai trò cửa ngõ phía Bắc của tỉnh. Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua nhiều xã, thị trấn như Vạn Giã, Vạn Thắng, Đại Lãnh. Tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hóa, dịch vụ và kết nối liên tỉnh với Phú Yên và Nam Trung Bộ. Ngoài ra, các tuyến tỉnh lộ ven biển và liên xã được đầu tư nâng cấp. Hỗ trợ phát triển du lịch, nuôi trồng thủy sản và công nghiệp ven vịnh Vân Phong.
Vạn Ninh nằm trong vùng quy hoạch Khu kinh tế Vân Phong, nơi tập trung nhiều hạ tầng chiến lược như cảng biển, khu công nghiệp và giao thông kết nối. Hạ tầng này thúc đẩy phát triển nông nghiệp, dịch vụ và du lịch. Nhờ vậy, Vạn Ninh trở thành động lực chính cho tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống người dân
Kinh tế
Vạn Ninh, có nền kinh tế đa dạng với các lĩnh vực về thủy sản, công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch biển. Toàn huyện có hàng nghìn ha mặt nước nuôi trồng, nổi bật là tôm hùm lồng, cá biển,... Giá trị sản xuất thủy sản hàng năm đạt hàng ngàn tỷ đồng. Đưa Vạn Ninh trở thành trung tâm nuôi trồng thủy sản trọng điểm của cả nước.
Vạn Ninh phát triển công nghiệp nhờ các dự án tại khu kinh tế Vân Phong. Trọng tâm là công nghiệp nặng, năng lượng tái tạo, chế biến hải sản và dịch vụ cảng biển. Giá trị sản xuất công nghiệp, xây dựng năm 2023 đạt khoảng 5.000 tỷ đồng, tăng trưởng ổn định.
Thương mại và dịch vụ phát triển nhờ vị trí chiến lược và hệ thống giao thông. Chợ và dịch vụ thương mại ven Quốc lộ 1A, thị trấn Vạn Giã phục vụ nhu cầu tiêu dùng nội địa và giao thương liên tỉnh. Năm 2023, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt trên 6.000 tỷ đồng. Đóng góp quan trọng cho ngân sách địa phương.
Du lịch là thế mạnh với vịnh Vân Phong, bãi biển và các đảo đẹp. Nhiều dự án nghỉ dưỡng cao cấp đang triển khai. Vạn Ninh hướng tới trở thành trung tâm du lịch biển đảo quốc tế. Nhờ vị trí chiến lược, huyện tận dụng tối đa lợi thế để phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Định hướng đến năm 2030, huyện Vạn Ninh tập trung khai thác tối đa tiềm năng của Khu kinh tế Vân Phong. Vạn Ninh coi đây là động lực then chốt để thúc đẩy công nghiệp, dịch vụ cảng biển, logistics và năng lượng. Huyện đặt mục tiêu trở thành trung tâm phát triển kinh tế biển hàng đầu của tỉnh Khánh Hòa. Đồng thời phát triển du lịch biển đảo chất lượng cao và nông nghiệp thủy sản bền vững.
Các dự án trọng điểm gồm đầu tư hạ tầng kỹ thuật cho Khu kinh tế Vân Phong. Nâng cấp và mở rộng các tuyến giao thông kết nối Quốc lộ 1A, cao tốc Bắc Nam, đường ven biển và cảng biển. Phát triển hạ tầng đô thị, dịch vụ công cộng tại thị trấn Vạn Giã và các khu dân cư mới theo hướng đô thị loại IV.
Trong lĩnh vực kinh tế biển, Vạn Ninh chú trọng nuôi trồng thủy sản công nghệ cao. Đồng thời, huyện đẩy mạnh phát triển du lịch biển đảo, nghỉ dưỡng sinh thái tại Hòn Ông, Hòn Gốm… Biến nơi đây thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước.
Đến năm 2030, Vạn Ninh phấn đấu trở thành huyện năng động với cơ cấu kinh tế đa ngành. Với thu nhập bình quân đạt trên 85 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 1,5%. Tạo nền tảng để phát triển thành thị xã trong giai đoạn tiếp theo.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Vạn Ninh
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, Vạn Ninh hướng tới trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Khánh Hòa. Trong đó, Khu kinh tế Vân Phong sẽ trở thành trung tâm công nghiệp nặng, năng lượng, lọc hóa dầu, công nghiệp chế biến và logistics. Du lịch biển đảo nâng tầm thành thương hiệu quốc tế, với hệ thống resort, khu nghỉ dưỡng cao cấp. Khẳng định vị thế vịnh Vân Phong là một trong những vịnh đẹp và tiềm năng nhất thế giới.
Trong nông nghiệp, Vạn Ninh vẫn duy trì vai trò của nuôi trồng thủy sản công nghệ cao. Song song với phát triển công nghiệp chế biến gắn với xuất khẩu để nâng cao giá trị thương hiệu. Huyện cũng hướng tới xây dựng đô thị sinh thái, thông minh. Thích ứng biến đổi khí hậu, phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường.
