Tổng quan về huyện Văn Lãng
Huyện Văn Lãng nằm ở phía Bắc tỉnh Lạng Sơn, là huyện biên giới giáp Trung Quốc, có vị trí quan trọng về kinh tế và quốc phòng. Huyện có diện tích khoảng 563 km², dân số năm 2019 đạt 49.696 người, mật độ trung bình khoảng 88 người/km².
Trung tâm hành chính đặt tại thị trấn Na Sầm, nằm trên Quốc lộ 4, cách thành phố Lạng Sơn khoảng 30 km. Dân cư chủ yếu gồm các dân tộc Kinh, Tày, Nùng và Hoa, tạo nên nét văn hóa đa dạng.
Vị trí địa lý
- Phía Đông giáp huyện Cao Lộc và TP Sùng Tả (Quảng Tây, Trung Quốc)
- Phía Bắc giáp huyện Tràng Định
- Phía Tây giáp huyện Bình Gia
- Phía Nam giáp huyện Văn Quan
Huyện có nhiều suối nhỏ thuộc lưu vực sông Kỳ Cùng, góp phần quan trọng trong tưới tiêu nông nghiệp và tạo nên cảnh quan tự nhiên đặc sắc.
Đơn vị hành chính
Huyện Văn Lãng trước sáp nhập gồm 1 thị trấn và 16 xã:
- Thị trấn: Na Sầm
- Xã: Bắc Hùng, Bắc La, Bắc Việt, Gia Miễn, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Việt, Hội Hoan, Hồng Thái, Nhạc Kỳ, Tân Mỹ, Tân Tác, Tân Thanh, Thành Hòa, Thanh Long, Thụy Hùng, Trùng Khánh.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Quốc lộ 4 chạy qua trung tâm thị trấn Na Sầm, là trục giao thông chính của huyện. Quốc lộ 4A đi qua xã Tân Mỹ, nối trực tiếp đến Cửa khẩu Cốc Nam. Hệ thống đường huyện và xã được đầu tư tốt, đảm bảo ô tô có thể đến tận trung tâm xã và nhiều thôn bản.
Về hạ tầng công cộng, huyện có 44 trường học, 6 cụm chợ lớn như Na Sầm và Tân Thanh, cùng với điện lưới quốc gia, trạm y tế, ngân hàng chính sách xã hội phân bố tại nhiều xã.
Giao thương biên giới phát triển nhờ chợ Tân Thanh – một trong những chợ biên giới sôi động nhất khu vực, bên cạnh đó là Cửa khẩu Cốc Nam tại xã Tân Mỹ, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu và kinh tế cửa khẩu của huyện.
Kinh tế
- Nông – lâm nghiệp: Huyện đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung như vùng hồng vành khuyên với khoảng 660 ha, mang lại giá trị khoảng 60 tỷ đồng/năm. Ngoài ra, cây hồi, quýt, tràm, nứa và tre tiếp tục được phát triển, góp phần nâng cao giá trị nông nghiệp.
Kinh tế rừng là định hướng chủ lực, tuy nhiên còn tồn tại “nghịch lý rừng” khi diện tích tăng chậm dù có nỗ lực trồng mới. - Kinh tế cửa khẩu: Huyện có thế mạnh về xuất nhập khẩu qua chợ biên giới Tân Thanh và Cửa khẩu Cốc Nam. Dịch vụ logistics, vận tải và các hoạt động thương mại biên giới phát triển nhanh, đóng góp lớn cho ngân sách địa phương.
- Tiểu thủ công nghiệp: Chủ yếu là chế biến nông – lâm sản, khai thác đá và sản xuất vật liệu xây dựng, giúp giải quyết việc làm tại chỗ.
- Thương mại – dịch vụ: Thị trấn Na Sầm là trung tâm thương mại – dịch vụ của huyện. Đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 29,67% năm 2015 xuống còn 10,64% vào năm 2020.
Di tích – Lễ hội
- Khu lưu niệm đồng chí Hoàng Văn Thụ (xã Hoàng Văn Thụ):Di tích cấp Quốc gia, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của nhà cách mạng Hoàng Văn Thụ. Bao gồm nhà sàn truyền thống, khu tưởng niệm và các hạng mục phục vụ giáo dục lịch sử.
- Chùa Tân Thanh (xã Tân Thanh): Ngôi chùa mang kiến trúc truyền thống, nằm gần cửa khẩu Tân Thanh, là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách và người hành hương.
- Chùa Bụt Bay (xã Tân Mỹ):Chùa nằm trong lòng hang đá tự nhiên, có khung cảnh thanh tịnh, được ví như “chùa Hương thu nhỏ” của vùng biên giới.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người: gia tăng 1,5–2 lần
- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp: ≥ 50%
- ≥ 60% xã đạt chuẩn NTM, thị trấn Na Sầm được nâng cấp
- Du lịch đón ≥ 200.000 lượt khách/năm
- Ít nhất 3 sản phẩm OCOP cấp tỉnh và quốc gia
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Văn Lãng
Tầm nhìn đến năm 2050
- Trung tâm kinh tế cửa khẩu – biên mậu quốc tế ở vùng Đông Bắc
- Du lịch sinh thái & văn hóa đặc sắc: trải nghiệm du lịch biên giới, homestay, lễ hội truyền thống
- Nông nghiệp xanh & chế biến sâu: hồng, hồi, quýt, sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu quốc gia
- Đô thị sinh thái thông minh: Na Sầm phát triển hiện đại – xanh – công nghệ, phù hợp với đô thị loại IV–III
- Quản lý tài nguyên – môi trường: bảo vệ rừng, phòng chống biến đổi khí hậu – thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững
- Bảo tồn văn hóa đa dân tộc: giữ gìn ngôn ngữ dân tộc, lễ hội, nhà rông, nghề thủ công mỹ nghệ.
