Tổng quan về huyện Văn Giang trước sáp nhập
Huyện Văn Giang nằm ở phía tây tỉnh Hưng Yên, được biết đến là một vùng đất giao thoa giữa nông nghiệp truyền thống và quá trình đô thị hóa nhanh chóng. Trước khi có các điều chỉnh sáp nhập hành chính, Văn Giang có diện tích tự nhiên khoảng 72,6 km², dân số trên 120.000 người, mật độ dân cư thuộc nhóm cao so với mặt bằng các huyện lân cận. Huyện sở hữu địa hình đồng bằng thấp, bề mặt đất đai bằng phẳng thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, đồng thời là cửa ngõ kết nối trực tiếp giữa Hưng Yên và Thủ đô Hà Nội.
Hệ thống sông Hồng và sông Bắc Hưng Hải chạy dọc địa bàn giúp Văn Giang không chỉ có nguồn nước dồi dào mà còn thuận lợi cho phát triển giao thông thủy. Những năm gần đây, huyện đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh về dân số cơ học nhờ loạt dự án đô thị và hạ tầng lớn hình thành, làm thay đổi căn bản diện mạo truyền thống của vùng đất này.
Ranh giới hành chính của huyện Văn Giang trước sáp nhập:
- Phía đông giáp huyện Khoái Châu
- Phía tây giáp huyện Gia Lâm (Hà Nội)
- Phía nam giáp huyện Yên Mỹ
- Phía bắc giáp huyện Văn Lâm
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Văn Giang được tổ chức thành các đơn vị hành chính cấp xã khá ổn định, mỗi địa phương có vai trò riêng trong phát triển kinh tế – xã hội của huyện. Đây cũng là cơ sở để quản lý đất đai, dân cư, cũng như triển khai các dự án quy hoạch lớn trong giai đoạn 2015–2025.
Danh sách các đơn vị hành chính: Thị trấn Văn Giang, xã Cửu Cao, xã Liên Nghĩa, xã Long Hưng, xã Mễ Sở, xã Nghĩa Trụ, xã Phụng Công, xã Tân Tiến, xã Thắng Lợi, xã Vĩnh Khúc, xã Xuân Quan.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Văn Giang sở hữu nhiều lợi thế vượt trội về hạ tầng so với nhiều địa phương khác trong tỉnh Hưng Yên. Quốc lộ 5B (cao tốc Hà Nội – Hải Phòng) chạy dọc phía bắc huyện, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, kết nối khu vực với Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Ngoài ra, tuyến đường tỉnh DT379 được nâng cấp mở rộng giúp tăng cường giao thương, vận tải và hỗ trợ thu hút các dự án bất động sản, đô thị mới.
Hệ thống giao thông nội huyện cũng được đầu tư với nhiều tuyến đường liên xã được bê tông hóa và trải nhựa. Điểm nhấn hạ tầng nổi bật là Dự án Khu đô thị Ecopark, một trong những khu đô thị sinh thái quy mô lớn nhất miền Bắc, làm thay đổi bộ mặt địa phương. Hạ tầng kỹ thuật, hệ thống cấp – thoát nước, điện chiếu sáng, viễn thông được đồng bộ theo tiêu chuẩn đô thị hiện đại.
Song song đó, huyện Văn Giang còn chú trọng phát triển hạ tầng giáo dục và y tế, với nhiều trường học đạt chuẩn quốc gia, trạm y tế, trung tâm văn hóa và khu thể thao được xây dựng mới, đáp ứng nhu cầu dân cư tăng nhanh.
Kinh tế
Trước sáp nhập, kinh tế huyện Văn Giang có sự chuyển dịch rõ rệt từ nông nghiệp thuần túy sang dịch vụ, thương mại và bất động sản. Cơ cấu kinh tế địa phương vẫn giữ vai trò nông nghiệp quan trọng, với diện tích canh tác lớn, tập trung vào trồng lúa chất lượng cao, rau màu và cây ăn quả. Tuy nhiên, từ năm 2010 trở lại đây, tốc độ đô thị hóa nhanh đã khiến tỷ trọng nông nghiệp giảm dần. Nhiều diện tích đất nông nghiệp được chuyển đổi để phát triển các dự án khu đô thị, khu dân cư và hạ tầng thương mại.
Dự án Khu đô thị Ecopark là điểm nhấn lớn nhất, không chỉ nâng cao giá trị đất đai mà còn tạo ra hàng chục nghìn việc làm trong các ngành dịch vụ, xây dựng và thương mại. Hệ thống siêu thị, chợ dân sinh, cửa hàng tiện lợi phát triển mạnh ở thị trấn Văn Giang và các xã Xuân Quan, Cửu Cao. Thu ngân sách huyện hàng năm tăng trưởng đáng kể, với nguồn thu chủ yếu từ tiền sử dụng đất, thuế dịch vụ và các khoản phí liên quan đến đầu tư bất động sản.
Làng nghề truyền thống
Làng nghề mộc thôn Xuân Quan là một trong những làng nghề tiêu biểu, nổi tiếng với nghề làm đồ gỗ mỹ nghệ lâu đời. Các sản phẩm gỗ từ Xuân Quan không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia, góp phần quan trọng trong thu nhập của người dân địa phương. Ngoài ra, xã Cửu Cao và xã Liên Nghĩa có nghề trồng cây cảnh và sản xuất hoa cây kiểng phục vụ thị trường Hà Nội và các đô thị lớn. Nghề này phát triển mạnh nhờ diện tích đất vườn rộng, thổ nhưỡng thích hợp và kinh nghiệm canh tác lâu năm của người dân.
Di tích, danh lam thắng cảnh
Văn Giang sở hữu nhiều di tích lịch sử – văn hóa và danh thắng đặc sắc, trong đó tiêu biểu nhất là Chùa Nôm (xã Đại Đồng), di tích cấp quốc gia nổi tiếng với kiến trúc cổ kính, tượng phật và hệ thống đá xanh quý hiếm. Ngoài ra, Đền Mẫu Xuân Quan là nơi tín ngưỡng quan trọng, thu hút đông đảo du khách trong dịp lễ hội.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Định hướng phát triển huyện Văn Giang đã được xác lập trong quy hoạch tỉnh Hưng Yên và các nghị quyết chuyên đề của HĐND tỉnh. Giai đoạn đến năm 2030, huyện tập trung hoàn thiện hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, đặc biệt là các tuyến đường trục Bắc – Nam và đường Vành đai 3, Vành đai 4 của Thủ đô Hà Nội kéo dài. Song song, huyện tiếp tục triển khai mở rộng Khu đô thị Ecopark và các dự án đô thị mới quy mô lớn như Khu đô thị Dream City (Vinhomes), khu dân cư Tân Tiến, Trung Hòa – Cửu Cao. Trong lĩnh vực nông nghiệp, Văn Giang định hướng hình thành các vùng sản xuất rau màu và hoa cây cảnh tập trung, ứng dụng công nghệ cao, đồng thời bảo tồn các làng nghề truyền thống.
Tầm nhìn đến năm 2050, Văn Giang phấn đấu trở thành trung tâm đô thị – dịch vụ – sinh thái hiện đại của tỉnh Hưng Yên, đóng vai trò vệ tinh quan trọng phía đông nam Hà Nội. Huyện dự kiến hoàn thiện toàn bộ hạ tầng khung, mở rộng khu công viên sinh thái ven sông Hồng, phát triển các khu du lịch nghỉ dưỡng, trung tâm logistics và các khu thương mại hiện đại. Mục tiêu lâu dài là phát triển đô thị hài hòa với bảo vệ môi trường, duy trì các giá trị di sản văn hóa và nâng cao chất lượng sống của người dân địa phương.
